Meslek odalarından torba yasa tepkisi: Geri çekin
Fotoğraf: emo.org.tr
Elektrik Mühendisleri Odası, Maden Mühendisleri Odası ve Makina Mühendisleri Odası, TBMM gündemindeki Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’yle ilgili yaptıkları açıklamada teklifinin geri çekilmesini istedi.
Kanun teklifinin sermayenin talepleri doğrultusunda kamu yararına aykırı düzenlemeler içerdiğine dikkat çekilen açıklamada torba yasanın denetim mekanizmaları ortadan kaldırıldığı vurgulandı.
Üç meslek odasının ortaklaşa yaptığı açıklamada şu görüşlere yer verildi:
“Atıkların yakılması yenilenebilir enerji değil”
“Özel sektör daha fazla kar etsin diye kamusal denetimin ortadan kaldırılması kabul edilemez. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM), son dönemde sermaye kesimlerine ‘kaynak aktarma mekanizması’ haline gelmiştir. Düzenlemeyle, lastik, çöp ve orman atıklarının yakılarak elektrik üretilmesi “yenilenebilir enerji” kapsamına alınmaktadır. Oysa atıkların yakılarak değerlendirilmesi yenilenebilir enerji değil yeniden kazanım veya başka bir deyişle geri dönüşümdür. Bu yöntemin “yenilenebilir enerji” olarak kabul edilmesi, YEKDEM üzerinden kimi çevrelere rant sağlanmak istendiği kuşkusunu akıllara getirmektedir.
“Türkiye’nin ömrünü tamamlamış lastikler, şehir çöpleri ve orman atıklarının yakılmasıyla üretilecek enerjiye değil; ucuz, sağlıklı ve çevre dostu yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesine gereksinimi vardır. Kaynak türü ve teknolojisi ne olursa olsun doğaya ve insan sağlığına zarar veren, toplumsal yaşamı olumsuz etkileyen tesisler YEKDEM kapsamından çıkartılmalıdır.
“Liyakat yok”
“Maden Kanunu’nda yapılan 23 değişiklikle beraber bu kanun teklifiyle birlikte ‘madencilik’ sektörünün sorunlarının artmasına sebep olunacak. Ülkemizde kamusal denetimin ve çalışmaların yürütülmesinde liyakat esasına uyulmadığı için çalışmalar mevzuata ve tekniğe uygun yürütülememekte ve bu da uygulamada sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. Maden ruhsatlarında süre uzatımının 6 aydan bir yıla çıkarılmasının nedeni liyakatsiz atamalar olup bu tür kanun düzenlemeleri ile bu sorunlar düzeltilemez.
“Özel şirketler korunuyor”
“Kanun teklifinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) uhdelerinde bulunan ve rödövansçılara devredilen maden ruhsatlarının, kamu kurumunun getirdiği mevcut bütün muafiyetlerden faydalanması sağlanarak, orman, çevre, tarım vb. gibi izinler de dahil rödövansçı şirketlere önemli ayrıcalıklar sağlanmakta, işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda zaten sorunlu olan bu şirketler korunmaktadır.
“Gerçek sahip bölge halkıdır”
“Doğal Kaynakların gerçek sahibi bölge halkıdır. Kanun teklifinin jeotermal kaynaklara ilişkin düzenlemelerin yapıldığı 26. ve 29. maddeleri ile, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sulardan elde edilen ve kaynağın bulunduğu ilde yaşayanların mahalli ve müşterek ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları veya İl Özel İdarelerine aktarılan idare payı, kaynağın kullanım alanına göre belirlenmesi öngörülmekte, ancak bu payın beşte dörtlük (4/5) gibi büyük kısmı, genel bütçeye aktarılmakta ve kullanımı da İçişleri Bakanı’nın tasarrufuna bırakılmaktadır.
“Gözden geçirin”
"Elektrik Mühendisleri Odası, Maden Mühendisleri Odası ve Makina Mühendisleri Odası olarak bizler, tüm milletvekillerimizi söz konusu düzenlemeyi yeniden gözden geçirmeye çağırıyoruz. Sermaye çıkarlarının, toplum çıkarları, kamu hizmeti ve kamu denetimi anlayışının önüne geçmediği; doğal kaynaklarımız ve yaşam alanlarımızın, ülkemizin ve çocuklarımızın geleceğinin korunduğu yeni bir düzenleme sektörün tüm tarafların katılımı ile yapılmalıdır." (HA)