Meksika'da Tacize Karşı Pembe Otobüsler

Mexico City'nin kalabalık toplu taşıma sisteminde seyahat ederken vücut teması kaçınılmaz. Yoğun saatlerde bir trene ya da otobüse binerseniz takım elbiseli bir erkeğin kolunun omzunuza dayanması, alışveriş torbalarını yüklenmiş bir kadının size yaslanması ya da müzik dinleyen bir gencin ayağınıza basması çok alışılageldik. 

Fakat kadınlar bu temasların tümünün kazara olmadığını düşünüyor. Onlar, hergün şehirdeki toplu taşıma sistemini kullanan 22 milyon kişi arasında bu kalabalığı kullanarak cinsel tacizde bulunan erkekler olduğunu söylüyor.

30 yaşındaki Mariana Vasquez "Meksika'da iyi erkekler var ama onları otobüste göremezsiniz" diyor. "Size dokunmaya çalışıyorlar, yerlerini vermiyorlar. Nazik erkekler nerede?"

"Maçolardan bıktık!" 

Erkeklerin olmadığı yerlerden biri de ocak ayından bu yana şehirde işlemeye başlayan kadın otobüsleri. Pembe levhalar ve binmeye çalışan erkekleri püskürten ısrarlı sürücüleriyle bu otobüsler kadınların teveccühünü kazanıyor. 

Catalino Garduno, önceki gün bindiği otobüse girmeye çalışan erkekler her geri çevrildiğinde "Heyoo!" diye tezahürat yapıyordu. Ona kısa süre sonra otobüsteki diğer kadınlar da katıldı. Rahatlıkları sadece fiziksel tacizden kurtulmanın ötesine geçmişti.

Satış görevlisi olarak çalışan Garduno "Erkekler kadar çalışıyoruz ama onlar kadar ücret almıyoruz. Maçoluklarından bıktık. Onlara acımıyorum" diyor.

Birkaç sıra arkada oturan 21 yaşındaki Abigail Llanes de aynı fikirde.

Erkeklerden farklı tepkiler 

Cinsel taciz şikayetlerinin artması üzerine Meksika'da son birkaç yılda farklı denemeler yapıldı. Kadınlara ayrılmış metro vagonları, sadece kadınları, engellileri ve çocuklu insanları taşıyan otobüsler... Ama bu son deneme en cesur olanı.

Erkeklerin tepkileriyse farklı farklı. Bunu ayrımcılık diye niteleyenler, otobüse binmelerine izin vermeyen sürücülere küfredenler var. Büyük çoğunluksa fikri olumlu buluyor.

Birçok büyük şehirde kadınların yaşadığı bu sorunun Meksika'da ne kadar yoğun olduğunu söylemek zor. Geçen yıl sadece yedi kadın otobüslerde tacize uğradığıyla ilgili resmi şikayette bulundu. Metrodansa hemen her gün en az bir şikayet geliyor. Fakat yetkililer şikayet sayısının sorunun gerçek boyutunu yansıtmadığını düşünüyor.

Şehirdeki otobüs ağını yöneten Ariadna Montiel "Kadınlar çoğu zaman şikayette buılunmuyor" diyor. Uygulamanın da ayrımcılığa yol açmadığını, herkese gerekli hizmetin götürüldüğünü belirtiyor.

"Pozitif ayrımcılık" 

Yine de bu deneme de sorunu tamamen çözemeyecek. Şehirde şu an sadece dört güzergahta kadın otobüsleri işliyor. Bu rakam 15'e çıkacak ama birçok bölgeye yine sadece karma otobüsler gidecek.

Mexico City Kadın Enstitüsü şimdi cinsel tacize karşı bir kampanya başlatıyor. Martta çıkacak bir düzenlemeyle taciz faillerinin ceza alması da kolaylaşacak.

Enstitü yöneticisi Martha Lucia Micher Camerana "Bu erkeklere karşı bir uygulama değil" diyor. "Kadınların taleplerini karşılamak için pozitif ayrımcılık." (EÜ/TK)

* Marc Lacey'nin New York Times'da yayınlanan haberini Erhan Üstündağ Türkçeleştirdi.