Medya Çocuğa Bakışını Değiştirmeli
Bekirpaşa Belediyesi'nin ev sahipliğinde düzenlenen iki günlük eğitimde, eğitimciler, öznesi çocuk olan haberlerin uyması gereken ölçütleri aktardılar, sosyal hizmetler ile medyanın ortak çalışmasının ve medyaya çocuk katılımının önemini vurguladılar.
BİA² ve UNICEF'in düzenlediği dokuzuncu çocuk haberciliği eğitimi Bekirpaşa Belediye Başkanı Abdullah Köktürk'ün davetiyle ilk kez bir belediye bünyesinde gerçekleştirildi.
Köktürk açılış konuşmasında Bekirpaşa Belediyesi'nin çocuk konusundaki hassasiyetini dile getirdi ve "çağdaş yönetimlerin ve demokrasilerin vazgeçilmez unsuru olan medyanın çocuklara gerektiği kadar vermesi gerekir" diye konuştu.
BİA² Proje Danışmanı Nadire Mater açılış konuşmasında Bağımsız İletişim Ağı'nın çalışmaları ve yerel basına yönelik etkinlikler hakkında bilgi verdi.
"Çocuklara bakışımız değişti"
Yerel medya mensupları da, eğitim sonucu artık çocukları ve çocuk haberlerini algılayışlarının değiştiğini, haberleri çocuk haklarının perspektifinden göreceklerini belirttiler.
İki günlük eğitimin sonunda katılımcılar BİA² ve UNICEF'in hazırladığı sertifikalarını aldılar.
Onat: Çocuklara "sizin farkındayız" demeliyiz
Antalya Barosu çocuk hakları komisyonundan Avukat Yasemin Onat, çocuk haklarının uluslararası hukuktaki temel standartları hakkında bilgi verdi ve Türkiye'nin de imzaladığı temel sözleşmeleri anımsattı.
Medya mensuplarının haber konusu olan çocuğu gözeterek haber yapması gerektiğine değinen Onat, çocukların kitle iletişim araçlarıyla ilişkisinin nasıl olması gerektiğini anlattı.
Onat, haber yaparken, yasayla ihtilaf halindeki çocuğun mağdur da olsa, fail de olsa kimliğini deşifre edecek bilgilerin, fotoğrafının yayımlanmasının yanlış olduğunu ifade etti; "Haberlerde çocukların kendi düşünceleri kendi söyledikleri gibi yer almalı" dedi.
Çocukların "suça itildiğini" belirten Onat, "çocuklara 'sizlerin farkındayız' demeliyiz" diye konuştu.
Onat: Çocukların konu edildiği haberlerin takibi yapılmalı
Onat, öznesi çocuk olan haberlerin, tiraj kaygısıyla bir infial havasında sunulduğunu, daha sonra konunun takibinin yapılmadığını belirtti; "Çocuklarla ilgili haberlerin, haberlere yansıyan davaların nasıl sonuçlandığını bilmeliyiz" diye konuştu.
Tosun: Medya çocuğa dair algımızı belirliyor
Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi'nden Doç. Dr. Gülgün Erdoğan Tosun, medyanın çocuk haberleri konusunda nasıl bir tutum izlemesi gerektiği üzerinde durdu.
Medyanın her konuda algı çerçevemizi belirlediğine dikkat çeken Tosun, suça itilmiş çocuklarla ilgili haber yapılırken çocukların afişe edildiğini, arka planda onları suça itenlerin görülmediğini ifade etti.
Medyanın çocuk haklarını korumayla ilgili etkinlikleri, çabaları araştırması ve takip etmesi gerektiğini söyleyen Tosun, "Sosyal hizmet uzmanları ve çeşitli kurum görevlileri de medyayı izlemeli" dedi.
Medyanın risk altındaki çocuklarla ilgili damgalayıcı ifadeler kullandığına dikkat çeken Tosun, bu ifadelerin toplumun algı çerçevesini belirlediğini söyledi.
Hosta: Her çocuğun potansiyelini gerçekleştirme hakkı var
UNICEF İletişim Sorumlusu Sema Hosta, UNICEF'in Türkiye'deki faaliyetlerinden söz etti. Hosta, çocuğun dört temel hakkından biri olan katılma hakkının medyayla yakın ilişkisi olduğunu belirtti.
Her çocuğun potansiyelini eksiksiz olarak gerçekleşmesi hakkının medyada çocuğa söz hakkı verilmesiyle de ilgisi olduğunu hatırlatan Hosta, "Çocukların sözlerini dile getirecek bir alan olmalı" dedi.
Gündem Çocuk Derneği'nden Ezgi Koman, çocuğun medyada, kendi diliyle ve iradesiyle yer almasının demokrasinin gereği olduğunu söyledi.
Koman, çocukların kendilerini ilgilendiren konularda bilgi edinmelerini sağlamak gerektiğini ve onların çocuk sağlığı, çocuk hakları konusunda bilgilerini artıracak yayınlara ihtiyaç olduğunu söyledi.
Koman: Çocuğu doğrudan ilgilendiren haberlerde onların görüşü alınmalı
Çocuklara olanak sağlandığında üretim yapabildiklerini belirten Koman, çocuğu doğrudan ilgilendiren konulara haber yaparken onların görüşlerinin alınabileceğini ifade etti.
Koman bütün bunları yapabilmek için her şeyden önce, çocukların katılma hakkını benimsememiz gerektiğini söyledi.
Çocukların medyaya katılım hakkı olduğunu vurgulayan Koman, eşitlik ilkesine dikkat çekti ve çocukların yaptığı kısa filmleri katılımcılara izletti.
Özmen: Çocuk, hakları olan bir bireydir
bianet eğitimcilerinden Kemal Özmen, genellikle çocuğun anne babasının ve devletin "malı" olarak görüldüğüne dikkat çekti ve bunun tersine çocuğun hakları olan bir birey olduğunu anımsattı.
Çocuklardan bahsederken ötekileştirmemek gerektiğini söyleyen Özmen, medyanın yaptığı haberlerde kendini her zaman yetişkinlerin yanında konumlandırdığına dikkat çekti.
"Medya çocuğu damgalamamalı"
Özmen, haberlerde çocuk hakları ihlalinin pekiştirildiğini belirtti ve "sokak çocuğu", "suçlu çocuk" gibi damgalayıcı ifadelerin kullanılmaması gerektiğini söyledi.
Özmen, katılımcılarla damgalayıcı ifadeler içeren örnek haberleri tartıştı ve yeniden haber yazımı çalışmaları yapıldı.
Çocuklar da konuştu
Bekirpaşa Belediyesi Çocuk Meclisi Başkanı Gözde Karaalp, meclis olarak bugüne kadar Makedonya'da bir okula yardımda bulunduklarını ve sigarayı bıraktırma konusunda çalışmaları olduğunu söyledi.
Başka çocuklara ve okullara örnek olmak istediklerini söyleyen Karaalp, 23 Nisan'da yurtdışından gelecek çocuklara, 23 Nisan'ın yalnızca bir eğlence olmadığını anlatacaklarını ve günün anlamı üzerinde duracaklarını belirtti.
Bekirpaşa'da çocukların çıkardığı Günışığı dergisi yazarlarından 11 yaşındaki Beyza Nur Erdoğan, derginin çevre okullardan toplanan yazılarla oluşturulduğunu söyledi ve gazeteci olmak istediğini anlattı.
Eğitime katılanlardan, Kocaeli Üniversitesi Gazetecilik Bölümü son sınıf öğrencisi Gülçin Karakahyaoğlu "Özellikle sokağa itilmiş çocuklarla ilgili projemde bana çok katkıda bulunacak şeyler öğrendim" derken, İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Emel Akça "BİA2'nin tüm eğitimleri gibi bu da çok hareketli ve faydalı geçti. Çok yararlandım" diye konuştu.
Aynı fakülteden Araştırma Görevlisi Sevim Koçer "Çocuğa daha farklı gözle bakmaya başladım"; Kocaeli Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şubesi Komiser Yardımcısı Özcan Alıcı da "Benim için çok yararlı oldu. Çocuklarla ilgili bilmediğim şeyler öğrendim. Toplantıda çocuklar da bulunabilirdi" dedi.
TV 41 stajyeri Dilay Menteş "Bu eğitimde bulunduğum için çok şanslıyım, çocuklarla ilgili nasıl haber yapılacağı konusunda çok şey öğrendim"; aynı yayın kuruluşunun muhabiri ve kameramanı Adem Yılmaz "Toplantının daha uzun sürmesini isterdim, eğitimlerde TV'lerin de hesaba katılması gerekir. Çocukların haberlerde ifşa edilmemesi gerektiğini öğrendim" diye değerlendirmelerini dile getirdi.
Suadiye Belediyesi'nden Ali Osman Yılmaz "Çocuklara bakış açım değişti"; Sosyal Hizmetler Kurumu'ndan Zuhal Kirazcı "Bilgilendim. BİA²'nin ne olduğunu öğrendim, UNICEF'in çalışmalarından haberdar oldum. Çocuklara fark etmeden verdiğimiz zararları gördüm"; Bizim Kocaeli gazetesinden Gülümser Ayhan "Çok güzel şeyler öğrendik, kendi sayfam 'Bizim Dünyamız'da öğrendiklerimi uygulayacağım" dediler.
Katılımcılar:
Turgay Tüysüz, Yeşim Sarıer (Kocaeli TV), Gülümser Ayhan (Bizim Kocaeli), Semahat Gün (Özgür Kocaeli), Altan Uslu (Çağdaş Kent Gazetesi) , Rahmi Cinokur (Anadolu Ajansı), Adem Yılmaz, Dilay Menteş (TV 41), Emel Akça (Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi), Sevim Koçer (Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi), Selma Koç (Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi) Asım Yağız (Saray Bahçe Belediyesi), Bora Ertek (Kocaeli TRT), Gülçin Kahyaoğlu (Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi), Emine Yurtsever (Çocuk Meclis Sorumlusu), Selvi Tellioğlu (Bekirpaşa Belediyesi Koordinatörü), Serbest muhabir Bahar Şar, Ülker Yiğit, Ali Osman Kanyılmaz (Suadiye Belediyesi) Remziye Eşiyok (Kocaeli Belediyesi), Turgay Aslan, Bige Uçar (UNICEF Türkiye), Sosyal Hizmeet Uzmanı Mehmet Akpınar, İsrafil Pehlivan (Kassel Çocuk Köyü) Zuhal Kirazcı (75. Yıl Cumhuriyet Yetiştirme Yurdu, Özcan Alıcı (Kocaeli Emniyet Çocuk Şubesi'nden), Serpil Özok , Reyhan Ataman. (NZ/TK)