'Koca Öküz'den 'Ben Bir Küçük Cezveyim'e: Müzikli, şarkılı Ayla Algan arşivi

Dün akşam hayatını kaybeden Ayla Algan’ı çoğumuz sinema ve tiyatro oyuncusu, yönetmen ve eğitimci olarak tanısa da o, iyi bir ses sanatçısıydı da.

SENARYO OKURKEN BEYİN KANAMASI GEÇİRDİ

Oyuncu, ses sanatçısı Ayla Algan 86 yaşında aramızdan ayrıldı

5 Ocak 2024

Kendi dili dışında, Almanca, Fransızca, İngilizce şarkılar söyledi, albümler yaptı. 

Sadri Alışık ile birlikte rol aldığı “Ah Güzel İstanbul”da söylediği “Ben bir küçük cezveyim, elden ele gezmeyiiim” türküsü hâlâ kulaklarımızda.

1971’de Paris’in ünlü konser salonu Olympia’ da sahneye çıktı. 1972’de Bulgaristan’da Uluslararası Altın Orfe Müzik Yarışması’nda ikinci oldu. 1977’de Polonya’da yapılan Sopot Müzik Yarışması’nda ergüder Yoldaş düzenlemesi olan Aigle Noir (Kara Kartal) isimli şarkıyla birinci oldu. 

Ayla Algan, Kasım 2004'te Roll'un 91. sayısına Gökhan Akçura ve Merve Erol'a müzik kariyeriyle ilgili verdiği röportajda şöyle diyordu:

"Ben bir müzik dünyasına doğdum. Büyükbabam bize oyun olsun diye piyano çalardı. Tencereler, bardaklar ne kadar ses çıkaran şey vasa çıkarır, bir ritm yapar; "rompompom torompompom" diye. Dansını da yapar, bize de müzik yaptırırdı. Senin tenceren do; seninki de sol…

"(...)Bir de çocukluğumuzda öğrendiğimiz şarkılar var tabii. Büyükada’daki ev sahibimiz Madam Yoriyena alır beni, gırgır rembetiko şarkıları söylerdi. Utanırdım ben şarkı söylemeye, ama ponponlu bir kadife masası vardı, onun altına girip söylerdim."

Yunus Emre

Yunus Emre'nin şiirlerini Almanca, Fransızca, İngilizce dillerinde şiirli-şarkılı okuyarak Yunus Emre'yi dünyaya tanıttı:

Müzik ile tiyatroyu iç içe yaşayan #AylaAlgan, küçük yaşlarda müziğe #YunusEmre şiirleriyle giriş yapar.

Yunus Emre’nin şiirlerini Almanca, Fransızca ve İngilizce olarak seslendiren ünlü sanatçının amacı Yunus Emre’yi dünyaya tanıtmaktır. pic.twitter.com/sea3YTcyOe

— TRT Arşiv (@trtarsiv) April 23, 2022

"Müzikallerde oynuyordum ama şarkıcılığa Yunus Emre'yle başladım. O zaman Kültür Bakanlığı yoktu, Turizm Bakanlığı vardı. Müsteşar, Yunus Emre'nin 650. Yıldönümü için bir uzunçalar yapalım dedi. Projeyi bana Erkan Özerman getirdi. 'Yapsa yapsa Ayla yapar; İngilizce, Fransızca, söylecek kadar Almanca biliyor' dedi."

Ses sanatçısı olarak onun daha çok tanınmasını sağlayan ise mizahi bir dili olan "Koca Öküz" adlı şarkısı oldu. Söz ve müziği kendisine ait olan şarkının düzenlemesini Şanar Yurdatapan yapmıştı.

Roll'daki söyleşiden devam:

"Şanar Yurdatapan bir kadın özgürlüğü programı yapmıştı. 'Koca Öküz' de ondan kalma. Sonra Aram Gülyüz 'Koca Öküz' için 'Salak Bacılar' diye bir film çekti. Şarkı öyle tuttu ki, artık kurtulayım dedim. O sıra Karadeniz’deydim, çay bükerken ağıt yakan bir kadın gördüm. Kocaya para yediriyor diye sinir içinde kadın. Fikret Hanım’a (Şeneş) götürdüm, bir hafta içinde getirdi sözleri. Esin Engin de bir haftada çıkardı. 'Hamsi Balığı Gibi' plağı çıktı."

Goca öküzün dizindedir dermanı, dermanı
Ölme de goca öküz, bu yıl da kaldır harmanı aman, aman
Aşırdın beni, yoldan şaşırdın beni
Derde düşürdün beni
Ha goca öküz, ha köroğlu
Ha goca öküz, ha gaşık düşmanı
Ha goca öküz, ha be goca garı
Len öküz kadar hökmümüz yok şu dünyada be
Canın çıksın em mi goca öküz
Ölecek zamanı bildin
Bildin de goca garıyı goca öküz yaptın
Canın çıksın em mi
Gıh demezdim eski guvvetim olsa, ah olsa
Bari bizim herif öküzün yeriye bir taze alsa, aman
Onbeş yaşında, hem de aklı başında
Bir de goca öküzün gücünde
Ne diyom garı, ne diyom
Hiç herif onbeş yaşındaki tazeyi alır da
Okşaşmadan işe salar mı hiç
Üstüne guma aldığınla galın valla
Guma aldığınla galın da guş sütüyle besler tazeyi
Sağa da guşun sütünü sağmak düşer
Aahlını başına devşir.
Devşirdiin?

"Sheraton Otel'in altında Sultan Gece Kulübü vardı, ben orada başladım şarkı söylemeye. Beş lira veriyorlardı günde, Gönül Yazar’ın aldığı para. Sonra Zeki Müren 'gel bana alt program yap' dedi. Profesyonel şarkıcılığa öyle girdim. Zeki Müren’den sonra beni Gönül Yazar istedi."

"İlk başrolüm 'Ah Güzel İstanbul.” Sadri'den (Alışık) çok şey öğrendim. Yakın plana geldiğim zaman 'gözlerinle oyna' diyordu. Bugün eğitimde kullandığım bir şey bu. Biz tiyatroda bilmiyorduk yakın plan ne demek. Ayhan Işık ve Sadri ile Ankara’da Gençlik Parkı’nda gazinoda program yapıyorduk. Hani sinemacılar şarkıcı oluyordu ya! Aksak ritmi tutturamıyorum aklımda. Sadri'ye 'unutuyorum ben bu ritmi' dedim. 'Bak böyle hatırlayacaksın dedi: “Civciv çıkacak kuş çıkacak, civciv çıkacak kuş çıkacak…' Manasını bilmiyorum tabii, meğer edepsizce bir şeymiş..."

Fransa, Orta Asya, ABD, Avrupa ve Afrika’da konser ve dinletiler verdi. Paris’te Barclay Plak Şirketi tarafından çıkan uzunçalar ve 45’lik plaklarında, kendi halk müziğinden yola çıkarak Fransızca ve Türkçe olarak yorumladığı şarkılar yer aldı.

Kaynak: Roll/Bir+Bir, http://www.aylaalgan.com.tr/