Kıbrıs'ta "Doğaya Aykırı Cinsi Münasebet" Dönemi Bitiyor
Kuzey Kıbrıs’ta “doğaya aykırı cinsi münasebet” olarak tanımlanan eşcinsel ilişkiyi suç olmaktan çıkaran Ceza (Değişiklik) Yasa Önerisi, dün Cumhuriyet Meclisi’nde oyçokluğuyla kabul edildi.
Ayrıca cinsel suçlara yönelik ceza tanımını genişleten, nefret söylemini cezalandıran ve idamı ceza kanunundan çıkaran 44 maddelik tasarının yasalaşması için 15 gün içinde Cumhurbaşkanı tarafından imzalanması ve Resmi Gazete’de yayınlanması bekleniyor.
bianet’e konuşan Kuir Kıbrıs avukatı Öncel Polili “Artık devlet, eşcinsel ilişkileri cezalandırmanın yanlışlığının farkına varmış ve bir adım daha ileriye gidip eşcinsellere yönelik alçaltıcı muameleleri de engellemek için olumlu bir adım atmıştır” dedi.
Cinsel yönelim temelli nefret söylemine ceza
|
Cinsiyete, Cinsel Yönelime veya Cinsiyet Kimliğine Yönelik Zem ve Kadih: |
Yasa önerisi, eşcinsel ilişkiyi suç olmaktan çıkarırken, kişileri “cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ya da cinsiyeti” nedeniyle aşağılamak (zemmetmek) da cezalandırıyor.
Polili, mevcut yasalarda “zem ve kadih” suçunun (hakaret, aşağılama suçu) zaten düzenlendiğini ancak yasa önerisinde açıkça cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine yönelik bir düzenleme yapılmasının çok olumlu bir gelişme olduğunu belirtti.
Polili, insan hakları örgütlerinin nefret suçlarıyla ilgili başlı başlına bir düzenleme yapılmasını talep ettiğini de ifade etti.
“Ahlak” yerine“cinsel dokunulmazlık” geldi
Şimdiye kadar yasada “ahlaka aykırı” olarak tanımlanan cinsel suçlar, yasa önerisiyle “cinsel dokunulmazlığa karşı işlenmiş suçlar” olarak tanımlanıyor.
Polili, yasanın dilindeki bu değişimin sembolik önemini vurguladı:
“Bizim hukuk sistemimizde içtihatlar çok önemlidir ve yasalar detayına kadar düzenlenmez. Yasayı anlamak için yasanın ruhu önemlidir. Dolayısıyla bu sembolik değişiklikler yasayı yorumlamak için çok önemlidir.
“Şimdiye kadar mahkemeler cinsel suçla ilgili ceza verirken, bunu toplum ahlakına karşı işlenmiş suç olarak düşünmek zorunda kalıyordu. Sanki bir kadının ya da erkeğin vücudu toplumun ahlakı için korunması gerekiyormuş gibi. Toplum bunu ahlak dışı kabul etmiyorsa korumaya gerek yok gibi bir anlam da çıkabilir.
“Sonuçta cinsel saldırı kişinin vücut bütünlüğüne karşı işlenmiş bir suçtur. Böyle bir değişiklik daha çağdaş bir yaklaşım getirmiştir.”
İdam cezası anayasadan kaldırılmıştı
|
Ceza (Değişiklik) Yasa Önerisi, “Fasıl 154 Ceza Yasası’ndan ölüm cezasının çıkarılmasını; cinsel suçlar alanındaki hükümlerin kaldırılmasını veya değiştirilmesini; dördüncü kısmının üçüncü bölüm başlığının “cinsel nitelikli suçlar” olarak değiştirilmesini; “doğaya aykırı cinsel ilişki” suçunun kaldırılmasını; kişilerin cinsel yönelimlerinden, cinsiyet kimliklerinden veya cinsiyetlerinden dolayı ayrımcılığa uğramasını, işlenen fiillerle mağdur edilmesini önlemeye yönelik düzenlemeler; çocukların ve zihinsel engellilerin cinsel nitelikli suçlarla mağdur edilmesi halinde uygulanacak cezaların artırılmasını; kadınlara karşı cinsel şiddetle ilgili hükümlerin değiştirilmesini” öngörüyor. |
44 maddelik yasa önerisinin 17 maddesi idam cezasının kaldırılmasıyla ilgili.
Polili idam cezasının geçici bir maddeyle zaten kaldırılmış olduğunu, yani uygulanmadığını hatırlatırken, ceza yasasından kalkmasının olumlu bir gelişme olduğunu belirtti.
Muhalefet oylamaya katılmadı
Muhalefetteki Ulusal Birlik Partisi (UBP) eşcinsellikle ilgili maddelerin oylamasına katılmadı. Ret oyu kullanan Demokrat Parti Ulusal Güçler (DP/UG) milletvekili Zorlu Töre ise “Kadınlar, eşlerinin eşcinsel olmalarından dolayı boşanma yolunu seçmişlerdir. Yani bu karar, aile yapımıza ciddi sıkıntılar getirmektedir” gibi açıklamalar yaptı. Eşcinselliğin dekrimininalize edilmesiyle AİDS’in artacağı gibi çağdışı ve bilimsel verilere aykırı yorumlar yapıldı.
Peki yasa değişikliği önerisi medya ve kamuoyunda nasıl karşılandı?
“Karşı olan dini gruplar oldu ama küçük gruplardı. Hatta bir tanesi yasa değişikliği olmadan önce nefret söylemi içeren bir ilan vermek istedi ama ilanı 14 gazeteden sadece biri yayınladı. Bu nedenle medyanın olumsuz bir tutumu var demek yanlış olur.
“Medyada olumsuz görüş belirten yazarlar olmuştur. Bunları göz ardı etmemek lazım ama bilgisizlikten ya da çıkar çatışmalarından dolayı yazıyor olabilirler. Örneğin ‘AİDS artacak’ demek cahilliktir.” (ÇT)