Kerkük'te Neler Oluyor?
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Irak Merkezi Hükümeti’nin tüm kamu kuruluşlarında sadece Irak bayrağı çekilmesi kararına karşı çıkan Kerkük’te, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne bağlanma için il meclisinde başlatılan siyasi çalışma yeni bir kriz doğurdu.
İl Meclisi'nin ardından Kerkük Valisi de parlamentonun kentteki kamu kurum ve kuruluşlarına yalnızca "Irak bayrağı" asılması yönündeki kararını uygulamayacağı açıklamıştı.
Dün Kerkük İl Meclisi’nin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne katılma konusunda imza toplamaya başladı. Kerkük İl Meclisi üyesi İbrahim Halil dün kentin Irak Kürdistan Bölgesi Yönetimi'ne (IKBY) katılması için oylamaya gideceklerini, 41 üyesi olan Kerkük İl Meclisi'nde şimdiden 22 imza topladıklarını söylemişti.
Barzani başkanlığında toplantı, Kerkük’e destek
Bu gelişme üzerine IKBY’nin iki güçlü partisi olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ise referandum ve bağımsızlık konularını görüşmek üzere Barzani başkanlığında toplandı.
Rudaw haber sitesinin haberine göre KDP - KYB üst düzey toplantısı, 3 saat sürdü. Toplantı sonrası yapılan ortak yazılı açıklamada Kerkük, referandum, bağımsızlık ve iç durumla ilgili konulara değinildiği ifade edildi.
Açıklamada, referandum ve bağımsızlık konusu üzerinde durulduğu belirtilerek, Kürdistan halkının, kendi yönetim şekline karar verme, referandum ve bağımsızlık konularında hakkı olduğu ifade edildi.
Bahçeli Sakarya'dan seslendi
Bu arada Kerkük'teki gelişmeler Türkiye açısından da bir tartışma konusu. MHP Genel Başkanı bugün Sakarya'da referandum için yaptığı mitingte Kerkük için açıklama yaptı.
"Kerkük'ün Türk kimliğini silmek, Türkçe'yi tasfiye etmek için küstah bir rekabet sahnelenmektedir. Sakarya'dan söylüyorum, muhataplarını uyarıyorum, herkesin kendisine çekidüzen vermesini bekliyorum. Kerkük pırıl pırıl bir Türk şehridir. Bu hakikat Allah'ın izniyle değişmeyecektir".
Bu gelişmeler ile Rojava üzerinden Barzani ile yeniden sıcak ilişki kuran AKP, anayasa değişikliği için MHP ile kurduğu ortaklığın arasında kalmış görünüyor.
Kerkük Valiliği'nden açıklama
Kerkük İl Meclisi Başkanı Rebiwar Talabani, düzenlediği basın toplantısında İKYB bayrağını indirmeyeceklerini söylemişti.
Irak'ın Kerkük Valisi Necmeddin Kerim de bugün yaptığı açıklamada İl Meclisi Başkanı’nın açıklamasına destek verdi.
“Irak Meclisi'nde alınan karar yasal değil. Aceleye getirilen bir karardır. Kerkük yerel hükümeti olarak bu kararı uygulama yükümlülüğümüz de yok”"
Kerim’e göre Kerkük'ün siyasi geleceğini bayrağın dalgalanması ya da indirilmesi belirleyemez: "Bayrağın göndere çekilmesi kentin Kürdistan'a bağlanacağı anlamı taşımaz."
Türkmen ve Arap üyeler boykot etmişti
Türkmen ve Arap üyelerin boykot ettiği, 26 Kürt üyenin katılımıyla toplanan Kerkük İl Meclisi'nde geçen hafta Salı günü yapılan oylamada kentteki kamu binalarına Irak bayrağının yanında IKBY bayrağının asılması kararı kabul edilmişti.
Kerkük’ün yakın tarihi |
|
ABD'nin 2003'te Irak'ı işgali sırasında Kürt güçleri, Kerkük'ü fiilen ele geçirmiş, kente yoğun bir Kürt göçü yaşanmıştı. 2005 yılında yazılan Irak Anayasası'nın 140. maddesine göre, Kerkük'ün statüsü, devrik lider Saddam Hüseyin döneminde Kerkük'ten zorla göç ettirilenlerin geri dönmesi, ardından Kerkük'te nüfus sayımı yapılması ve kentin statüsü hakkında referanduma gidilerek nihai durumun belirlenmesi olarak öngörülüyordu ancak çeşitli nedenler ve anlaşmazlıklar sebebiyle bu madde henüz uygulanamadı. Bağdat, Kerkük'ün idari olarak merkezi yönetime bağlı olduğunu belirtirken, Kürtler ve özellikle kentte hakimiyet süren Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Kerkük'ün IKBY'ye ilhak edilmesini talep ediyor. Türkmenler ise buna karşı çıkarak Kerkük'ün özel statüye sahip olmasını istiyor. Kent nüfusu, büyük ölçüde Türkmen, Kürt ve Araplardan oluşuyor. Kerkük'ün statüsü ilk kez Saddam Hüseyin ile Kürtler adına Molla Mustafa Barzani arasında imzalanan 11 Mart 1970 deklarasyonu hükümleriyle belirlenmişti. Deklarasyona göre dört yıl içinde bir referandum yapılacak ve Kerküklülerin referandum sonrasında otonom bir Kürt yönetiminde mi yoksa Arap yönetiminde mi yaşamak istedikleri ortaya çıkacaktı. Ancak Saddam bu referandumun yapılmasını daha sonra engelledi. Bugün IKBY olarak bilinen bölge de aynı deklarasyonla belirlenmişti. Kerkük'te nüfusun dağılımı o tarihten beri bir sorun olarak duruyor. Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı Mesud Barzani 2016 yılı Ocak ayında meclisteki parti temsilcileriyle biraraya geldiği toplantıda, bağımsızlık için referandum komisyonu kurulmasını kararlaştırdıklarını açıklamıştı. Ancak bu karar IŞİD'ın saldırılarının başlamasından sonra uygulanamadı. Öte yandan Erbil, Dohuk, Süleymaniye ve Halepçe illerinden oluşan IKBY, 23 Ocak 2017'de bir kez daha Irak'ın eski başbakanı Nuri El Maliki'nin yeniden başbakan olması halinde Kürdistan'ın bağımsızlığını ilan edeceğini açıklamıştı. |
(HK)