“Kayıp Dosyalarındaki Cezasızlık Türkiye’nin Sorunu”

Öğretmen Maksut Tepeli, 12 Eylül darbesinden dört yıl sonra, 2 Şubat 1984’te vurularak gözaltına alındı, 5 Şubat’ta hastaneye kaldırıldı. Kendisinden bir daha haber alınmadı. 

Ailesi, Tepeli’nin 31 yıl sonra Helvacıdede Mezarlığı'nda kimliği meçhul kişi olarak gömüldüğünü öğrendi. Ancak, devlet mezarlıktaki gömüldüğü yerin bilgisini aile ile paylaşmadı. 

Cumartesi Anneleri/İnsanları 776’ıncı eylemlerinde gözaltında kaybedilen Maksut Tepeli için İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin önündeydi.

Ellerinde karanfiller ve kayıplarının fotoğraflarını taşıyan Cumartesi Anneleri/İnsanları’na, Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Musa Piroğlu ve Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili Sezgin Tanrıkulu da destek verdi.

Cumartesi Anneleri/İnsanları, “İçişleri Bakanlığı’nın yasaklaması” nedeniyle 77 haftadır Galatasaray Meydanı’nda açıklama yapamıyor. 

“Failleri yargılamamak antidemokratik devlet anlayışıdır”

Eylemde ilk olarak  Cumartesi Anneleri/İnsanları’ndan insan hakları savunucusu Maside Ocak haftanın açıklamasını okudu. Ocak şöyle dedi: 

“Gözaltında kaybetme, antidemokratik devletlerin hak ve özgürlük talep edenleri bastırma ve sindirme amacıyla uyguladığı bir şiddet yöntemidir. Oysa yaşam hakkı, bütün hukuk sistemlerinin koruduğu ve korumak zorunda olduğu bir değerdir. Devletin en önemli fonksiyonu bireyi ve haklarını, kimden gelirse gelsin, bütün saldırılardan korumak ve bu mümkün olmadığı takdirde saldırıda bulunanları cezalandırmaktır. Bu insanlık dışı suçun fail ve sorumlularının suçlanmasına, yargılanarak hakkaniyete uygun bir şekilde cezalandırılmalarına olanak yaratmayan devletler, hiç şüphe yok ki antidemokratiktir, ihlalcidir, baskıcıdır. 

“Biz 776 haftadır Türkiye'deki antidemokratik rejimi ifşa ediyor ‘Yaşam, adalet ve özgürlük haklarına saygı gösterilecek bir ülkede yaşamak her vatandaşın hakkıdır, bu hakları savunmak hepimizin sorumluluğudur.’ diyerek buluşuyoruz.

“776 haftadır ısrarla söylüyoruz: insan haklarının etkili bir biçimde korunduğu bir sistem oluşturulmadan, yurttaş olarak yaptığımız hukuki girişimlerin adalet temelinde sonuçlandırılması sağlanmadan, bu topraklar demokrasiden ve insan haklarından hep uzak olacaktır. O yüzden kayıp dosyalarındaki cezasızlık yalnız bizim değil, tüm yurttaşların sorunudur. Türkiye'nin sorunudur.”

‘Evrensel hukuku uygulayın’

“776. haftamızda "Gözaltında kaybedilmesinin üzerinden 36 yıl geçen Maksut Tepeli'nin mezar yeri açıklansın, bu suçun failleri yargılansın!” talebiyle buluştuk.

 “Gözaltında kaybedilişinin 36. yılında adli ve idari makamları Maksut Tepeli için evrensel hukuku işletmeye çağırıyoruz. Maksut Tepeli için, tüm kayıplarımız için adalet istemekten, 77 haftadır bize yasaklanan kayıplarımızla buluşma mekânımız olan Galatasaray Meydanı'ndan vazgeçmeyeceğiz.”

 "Sorumlu olan herkes yargılansın"

Eylemde son olarak Maksut Tepeli’nin eşi Şehriban Tepeli’nin mektubu okundu. Şehriban Tepeli böyle seslendi: 

“Aklım sizlerle birlikte ama yüreğim her hafta olduğu gibi mezar yeri bellediğim Galatasaray'da. İstanbul'a geldiğimiz zaman ailemizin diğer fertleri yakınlarımızın mezarına giderken, ben elimde karanfilimle Galatasaray'da alıyordum soluğu.

“36 yıldır önce Maksut'u biz almadık dediler, tanıkların ısrarı sonucu Maksut'un yaralı halde gözaltına alındığı ve işkenceden geçirildiği ortaya çıktı. Gerçeklerin er geç açığa çıkmak gibi bir huyu olduğunu söyler herkes. Israrlarımız sonucunda Maksut'un 31 yıl sonra Helvacıdede Mezarlığı'na kimliği meçhul kişi olarak gömüldüğü de açığa çıktı. Biz gerçekleri biliyoruz, Mahkemeler de biliyor. Adli makamların gereğini yapmasını istemek, adalet istemek için Galatasaray'a çıkmanın yasaklanması hangi yasaya uyuyor anlayamıyorum.

“Yasımızı paylaştığımız alana bırakılmamak, engellenmek ne insanlığa ne de vicdana sığıyor. Bunu görmüyor musunuz?

“36 yıldır eşimle ilgili sorduğum hiç bir soruya cevap alamadım. Eşim gözaltına alındığında 2,5 yaşında olan kızımın sorduğu sorulara cevap veremedim. Şimdi torunlarımın soruyor aym soruları. Sevdiğime, eşime ait mezar yerine ulaşmak istiyorum artık. Çocuğuma söyleyemediğim, burası bizim mezarımız sözünü “Torunlarıma söylemek istiyorum. Mahkeme tutanaklarında Maksut'a işkence yapanlar biliniyor. Bir inşam öldürmek bu kadar kolay olmamalı. Yargılanıp cezalandırılsınlar artık. Ömür boyu bu yasla, bu adaletsizlikle yaşamak istemiyorum. Sorumlu olan herkes artık yargılanarak hesap vermeli.”

(EMK/AS)