Kapatılan Radyo ve TV'ler Nerede, Ne Zaman Yayına Başladı, Hangi Dilde Yayın Yapıyorlardı?
20 Temmuz 2016’da ilan edilen Olağanüstü Hal’in ardından çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnamelerin (KHK) ikincisi olan 668 sayılı KHK ile "Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olan" yayın kuruluşları kapatılmıştı. Kararnamede aralarında Samanyolu Haber, Samanyolu TV, Cihan Haber Ajansı'nın bulunduğu 3 haber ajansı, 16 televizyon, 23 radyo, 45 gazete, 15 dergi, 29 yayınevi ve dağıtım kanalının adı geçiyordu ve kapatıldılar.
TIKLAYIN - OHAL'DE 2. KARARNAME 131 YAYIN ORGANI KAPATILDI
668 sayılı KHK ile ikinci dalga kapatma kararı 28 Temmuz’da geldi. KHK’deki “Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY)” gerekçeye uymayan yayın kuruluşlarının yayınları durdurulmaya başlandı. İlk etapta kapatılan yayın kuruluşlarının listesi belli değildi. Televizyon ve radyolar deniyordu. İMC TV, Hayatın Sesi TV, Zarok TV’nin kapatıldığı bilgisinin ardından, tv ve radyoların binalarına baskınlarla listenin aşağı yukarı hangi kuruluşları kapsadığı anlaşıldı.
Kapatılan yayın kuruluşları genellikle çok dilli yayın yapan, sol muhalif olarak tanımlanabilecek yayınlar.
Kapatılan 12 TV ve 10 radyo hakkında bilgiler şöyle:
Televizyonlar
İMC TV
İMC TV, 1 Mayıs 2011 İşçi ve Emekçi Bayramı'nda 12 saatlik canlı yayınla, test yayınlarına başlamıştı. İlk yayınına uydu üzerinden başladı. İlk dönem yayın kurulunda Celal Başlangıç, Ragıp Duran ve Feridun Çelik bulunuyordu. Kanalın haber koordinatörlüğü görevini ise Ertuğrul Mavioğlu üstlenmişti.
İMC TV, 26 Şubat 2016’da TURKSAT uydusundan çıkartılmıştı.
Yayına Hotbird ve internet üzerinden devam ediyordu.
Hayatın Sesi TV
3 Aralık 2007’de Hayat TV adıyla yayına başladı. Yayını uydu üzerinden Türkiye, Avrupa, Kuzey Afrika, Ortadoğu, Kafkaslar’a kadar ulaşıyordu. Mayıs 2016'da "Hayat" adının patenti başka bir firma tarafından alındığı gerekçesiyle adını Hayatın Sesi TV olarak değiştirdi. Kanal Gezi Direnişi sürecinde RTÜK tarafından "kaçak olduğu" gerekçesiyle kapatılmak istenmişti. 2008'de ise o dönem kapatılan Roj TV'ye yayınlarıyla destek verdiği gerekçesiyle yayını durdurulmuş ve üç hafta kapalı kalmıştı İçişleri Bakanlığı Güvenlik Şubesi'nin uyarısıyla ve Türksat yetkililerinin baskısıyla uydudan yayını durdurulan Hayat TV, üç hafta sonra yeniden yayına geçmişti.
Özgür Gün TV
1994’te kuruldu. Diyarbakır ili ve çevresinde yayın yapan yerel televizyon kanalı. 2014’te uydu yayınına başladı. Türkiye'de Kürtçe yayın için 23 Mart 2004 tarihinde RTÜK'e başvuran ilk yayın kuruluşu. İki yıl sonra aldığı izin sonucu 23 Mart 2006 tarihinde Dergûşa Çandê (Kültür Beşiği) adlı Kürtçenin Kurmancî lehçesinde bir kültür sanat programı yaparak Türkiye özel radyo ve televizyon tarihinde ilk defa farklı dil ve lehçelerde yayına başladı.
Van TV
Van yerel televizyon kanalı. 2005’te kuruldu. 17 Ocak 2013’te uydu yayınına başlamıştı.
Van Genç Tv
Tv 10
29 Kasım 2011'den itibaren uydu üzerinden yayın yapıyor. Nisan 212’den itibaren Türkçeden başka dillerde ve lehçelerde yayın yapma izni almıştı. TV 10 yayın koordinatörü Şükrü Yıldız bianet’e verdiği röportajda TV 10’u şöyle anlatmıştı: "Kendimizi alevi kanalı olarak tanımlıyoruz. Sloganımız, Hakkın ve Hakikatin Sesi. TV 10 yalnızca ayrımcılığa kapalı. Adalet, eşitlik, demokrasi temelli, insan haklarına saygılı bir yayın politikasıyla ilerliyoruz."
Jiyan TV
2014’te yayına başladı. 21 Mart 2016’da Zazakî dilinde yayın yapmaya başlamıştı.
Azadi TV
Diyarbakır’da yayın yapan dört yerel televizyondan biri. Kürtçe ve Türkçe yayın yapıyor.
Zarok TV
Merkezi Diyarbakır’da. 21 Mart 2015'te yayınına başladı. Türkiye'nin ilk Kürtçe ve Zazaca yayın yapan çocuk kanalı.
Denge TV
Kürtçe yayın yapan bir müzik ve eğlence kanalı.
Mezopotamya TV
Birlik Medya TV
Batman’da yayın yapıyor. 17 Tem 2014’te uydu yayınına başlamıştı.
Radyolar
Rengin Radyo
Mardin'in Kızıltepe ilçesinde Kürtçe, Türkçe ve Arapça yayın yapıyor. 3 Ekim 2016 günü polis baskınıyla kapısına mühür vuruldu.
Özgür Radyo
1995’ten beri Kadıköy’den dünyaya yayın yapan Özgür Radyo 20 yaşını bu sene kutladı. 95.1 frekansından yayın yapan Özgür Radyo, “müzik kutusu olmayacağız” iddiasıyla çıktığı yolda 20. yılını doldurdu. 20 yıl içinde RTÜK tarafından verilen cezaların onanmasıyla 4 yıla yakın bir süre boyunca kapalı kaldı. Ancak "Özgür Gazete" olarak internet üzerinden yayına devam etti. 2000'li yılların başında internetten yayın yapan ilk radyolardan biri oldu. Bu dönemin ardından dinleyicilerinin gösterdiği dayanışmadan aldığı güçle 95.1 frekansından yayın yapmayı sürdürdü.
Ses Radyo
Mersin’de 21 yıldır yayın yapıyor. Kürtçe, Arapça ve Türkçe yayın yapıyor.
Radyo Karacadağ
Urfa’da yayın yapan radyo 13 yıldır yayın yapıyordu.
Özgür Güneş
Malatya’da yayın yapıyor. 88.8 frekansından Kürtçe ve Türkçe türküler ve özgün müzik formatında yayın yapıyordu.
Yön Radyo
2003 yılının sonunda yayına başladı. Yön FM adıyla İstanbul ve çevresine yayın yapıyordu. Türkü ve Türk Halk Müziği ağırlıklı yayın yapan radyo istasyonu, karasal yayınların yanı sıra Turksat 1C Uydusu ile de dinlenebiliyordu.
Patnos FM
Ağrı’nın Patnos ilçesinde yayın yapıyor.
Dünya Radyo
Doğu Radyo
Van’da yayın yapıyordu. 28 Eylül’de yayını durduruldu. Ertesi gün polis baskınıyla binası mühürlandi. Çalışanları bina dışında oturma eylemine başladı. Radyo 1995'ten günümüze 90.9 frekansı ile Van merkez ve ilçelerine yayın yapıyordu.
Gün Radyo
Diyarbakır’da yayın yapıyor. Kürtçe radyo yayını için 23 Mart 2004’te başvuru yaptı; Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’ndan iki yıl sonra izin çıktı. 3 Mart 2006 tarihinde Dergûşa Çandê (Kültür Beşiği) adlı Kürtçenin Kurmancî lehçesinde bir kültür sanat programı yaparak Türkiye özel radyo ve televizyon tarihinde ilk defa farklı dil ve lehçelerde yayına başlamış oldu. Türkiye’de ilk Kürtçe reklam ve belgesel yayınlayan kuruluşu olarak biliniyor. (HK)
Bu yayın IPS İletişim Vakfı ile Osservatorio Balcani e Caucaso tarafından Avrupa Komisyonu ortak fonuyla yürütülen European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF) Projesi kapsamında üretilmiştir. Burada dile getirilen görüşler IPS İletişim Vakfı’na ait olup hiç bir biçimde Avrupa Birliği'nin resmi görüşleri olarak değerlendirilemez.