"Kamu Binalarında Genellikle Yangın Merdiveninin Kapısı Kilitlidir"

Adana’daki Özel Aladağ Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu'nda çıkan yangın akıllara yangın merdivenlerinin ne kadar güvenli olduğu sorusunu getirdi.

11’i çocuk 12 kişinin öldüğü yangında, yangın merdivenin kilitli olduğu anlaşılmıştı.

bianet’e konuşan A sınıfı iş güvenliği uzmanı Yard. Doç. Dr. Hacer Kayhan, Türkiye’deki kamu binalarının büyük bölümünün yangın merdivenlerinin kilitli olduğunu ayrıca kaçış rotasının da engellerle dolu olduğunu söyledi.

Nasıl olmalı?

Kayhan, Türkiye’de yangınla ilgili yönetmeliğin yeterli ancak uygulamanın “rezalet” olduğunu belirterek ideal yangın kaçış sistemini şöyle anlattı:

* Yangın merdivenlerinin ve kapılarının genişliği içerideki insan sayısına göre belirlenir.

* Yangın merdivenleri kapıları her zaman dışarı doğru açılmalı.

* Kapılar panik bar denen, basmalı sistemle çalışmalı. Yani insanlar panik haldeyken kapının kolunu aramamalı, yüklenince kapı otomatik olarak açılmalı.

* Nihai çıkış olmalı.

* Bu kaçış güzergahının üzerinde kaçışı tıkayacak hiçbir engel olmamalı.

Güvenlik ve sigara bahanesi

Peki, Türkiye’deki binalarda yangın kaçış sistemi ne durumda?

Kapıların “güvenlik” ve “sigara içilmesi” gerekçeleriyle kilitlendiğini belirten Kayhan şöyle devam etti:

“Türkiye’de mevcut eski binaların büyük bölümünde kapılar yönetmeliğe uygun şekilde yapılmadığı için kollu yapılmış. Oysa yönetmelik çok açık. Kapılar panik bar denen, basmalı sistemle çalışmalı. Yani insanlar panik haldeyken kapının kolunu aramamalı, yüklenince kapı otomatik olarak açılmalı.

"Bu kapılar asla dışarıdan açılamaz zaten. Ancak yanlış kapılar konduğu için dışarıdan açılabiliyor. Bu sebeple de ‘güvenlik’ gerekçesiyle kilitleniyor. Sigara gerekçesi için de çok basit alarm sistemiyle bu sorun çözülebilir.”

Rota engellerle dolu

Yangın kaçış sistemindeki ikinci en büyük sorun ise kaçış rotasının engellerle dolu olması.

Kayhan, “Yine binaların neredeyse tamamında yangın kaçış rotasına koliler, çöpler, eski eşyalar, arabalar konuyor. Burası atıl bir depolama yeri olarak görülüyor” diyor.

Peki bu binalar hiç denetlenmiyor mu?

"Ruhsat da yok denetim de"

Kayhan şöyle anlatıyor:

“Binaların bir yapı ruhsatı bir de yapı kullanım ruhsatı vardır. Yapı kullanım ruhsatı için de yangın kapısı ve merdivenleri yapmanız lazım. Ancak maalesef Türkiye’deki binaların çoğu kaçaktır. Bu ruhsata sahip değildir. Yani siz bir işletme açtığınızda bu ruhsatı almak için itfaiye ekibi gelir ve kontrol eder. Onun dışında da Çalışma Bakanlığı’nın iş güvenliği müfettişleri denetler. Ancak bu denetim sadece çok tehlikeli yerlerde yapılır. Diğerlerinde böyle bir denetim yapıldığını söylemek çok zor.”

"Acil durum planı, tatbikat yok"

Kayhan, 6331 İş sağlığı ve İş Güvenliği yasasının acil durum planını zorunlu tuttuğunu ancak maalesef bu planların gerekli şekilde hazırlanmadığını ve gerekli tatbikatların da yapılmadığını söyledi. (NV)