Kadınların Barış Dayanışması
Çalışmalarına 2001 yılının Temmuz ayında üç kadınla başlayan örgütte, şu anda 100 kadın aktivist çalışıyor. Gönüllü çalışan kadınların hepsi, işgale karşı. Herhangi bir hak ihlali yaşandığında olaya müdahale ederek, Filistinlilerle dayanışma içinde Kudüste üç noktada gözlemcilik yapıyorlar. Görevleri, hak ihlallerini takip edip ihlallerle ilgili rapor vermek.
Denetim üç tür eylem üzerine odaklanıyor:
Takip ve raporlama:
Denetimciler, kontrol noktalarında meydana gelen hak ihlallerini belgelemekle sorumlu. İhlallerle ilgili rapor hazırlayıp, bu raporları herkesin kolaylıkla ulaşabileceği web sitelerinde yayımlıyorlar.
Bölgede yaşanan hak ihlallerine gazetelerde az yer verilse de, dünyanın çeşitli bölgelerinden insanlar, web sitelerinde yayımlanan raporlar sayesinde Filistinlilere uygulanan muamele hakkında ayrıntılı bilgi ve fikir sahibi oluyorlar.
İsraildeki pek çok insanın kontrol noktalarında uygulanan hak ihlallerinden habersiz olduğu düşünüldüğünde, bu İsrail için önemli bir çalışma.
Denetimciler genellikle gazetecileri, politikacıları ve diğer insanları kendilerine eşlik etmeleri için kontrol noktalarına davet ediyor. Böylece, kontrol noktalarında yürütülen çalışma genişlemiş oluyor.
Filistinlilerle dayanışma içinde olmak:
Denetimciler, üzerlerinde Arapça Kontrol Noktalarına Hayır yazan rozetler takıyorlar. Onların varlığı, birçoğu İsrailliler hakkında çok olumlu görüşlere sahip olmayan Filistinlileri yüreklendiriyor.
Denetimciler Filistinlileri çeşitli sembolik biçimlerde destekliyor. Örneğin, denetimcilerden ara sıra çevirmenlik yapmaları isteniyor. Denetimciler, askerler ya da ordu görevlileri için çeviri yapmazken askerlerle iletişim kurmak isteyen Filistinliler için çeviri yapıyor. Böylelikle denetim noktalarına karşı Filistinliler ile birlik olduklarını kanıtlamış oluyorlar.
Yandaşlık ve koruma:
Machsom Watch, denetimciler kontrol noktalarında bulunduğunda, İsrailli askerlerin Filistinlilere karşı daha az hak ihlalinde bulunma eğiliminde olduğu görüşüyle hareket ediyor.
Filistinliler de, denetimcilerin bölgede bulunduğu dönemlerde maruz kaldıkları uygulamanın farklı olduğunu sık sık dile getiriyorlar.
Korumanın oynadığı rol, hem askerler hem de İsrailli üst düzey otoriteler üzerine odaklanıyor. Askerler bireylerin geçişini engellediğinde ya da kimliklere el koyduğunda denetimciler sessizce ama etkili bir biçimde askerlere baskı uygulamak için araya giriyor. Denetimciler böylelikle askerlerle sürekli etkileşim içinde oluyor. Buna ek olarak denetimciler hak ihlalleriyle karşılaştıkları zaman, ordudaki üst düzey yetkililere şikayette bulunuyor. Ayrıca Filistinlileri de bu yola başvurmaları konusunda cesaretlendiriyorlar.
Denetimcilerin önündeki engeller
Bu taktiği yürütmenin önünde birçok engel yer alıyor. Öncelikle denetim yapılacak pek çok kontrol noktası ve bu işe düzenli bir biçimde devam edebilecek sınırlı sayıda denetimci var. Machsom Watch şu anda hiçbir denetimcinin bulunmadığı kontrol noktalarına doğru genişlemeyi hedefliyor.
Ayrıca, ordu, kontrol noktalarındaki askerlerin konumlarını değiştiriyor. Bu da, denetimcilerin askerlerle iyi ilişkiler geliştirme becerisini kısıtlıyor. Bu uygulamanın bir başka sonucu da, askerlerin kontrol noktalarından sıklıkla geçen Filistinlileri fark edecek kadar uzun süre o bölgede kalmalarını engelleyerek, Filistinlilere karşı uygulanan hak ihlallerini artırmak.
Orduyla çalışmak zorunda
Sonuç olarak, denetimciler bağımsızlıklarını sağlamaya çalışmakla birlikte orduyla yapıcı bir ilişkiye girmek durumunda.
Machsom Watch, üst düzey ordu yetkilileriyle yapılan anlaşmalar yoluyla kontrol noktasındaki geçişleri denetleyip koruyabiliyordu. Denetimcilerin varlığı, ordunun ulusal ve uluslar arası kamuoyundaki görüntüsünü düzelttiği için, kolaylıkla sağlanabiliyordu.
Bu, denetimcilerin varlığı ordunun kamuoyundaki ve özellikle de uluslararası kamuoyundaki görüntüsünü düzelttiği için kolaylıkla sağlanabiliyordu. Her ne kadar, ordu kontrol noktası, askeri bölge ilan etme ve yabancıların geçişini engelleme iktidarını elinde bulunduruyor olsa da... Sonuçta, Machsom Watch, denetim işini yürütebilmek için işgale karşı direnen grupları tehlikeye atmadan orduyla çalışmak zorunda.
Machsom Watch, İsrail ve Filistin topraklarındaki kontrol noktalarında işlenen insan hakları ihlallerinin farkına varılmasını sağladı. Denetimciler, kontrol noktalarında Filistinlilerin geçişinin engellenmesi ya da kimliklerine el konması durumlarında müdahalede bulundular. Ayrıca, birçok Filistinlinin güvenini kazandılar. Filistinliler, onlara kontrol noktalarındaki belirli hak ihlalleri konusunda bilgi sağladılar. (BB)
* Ayrıntılı bilgi için:
Machsom Watch (Machsom İzleme Grubu)
* Bu köşede yer alan taktikler İnsan Hakları Mücadelesinde Yeni Taktikler projesi kapsamında derlenen çalışmalardan oluşmaktadır.
Proje ile ilgili ayrıntılı bilgi için:
Helsinki Yurttaşlar Derneği: www.hyd.org.tr