Kadının Soyadını AİHM Değil Siz Değiştirin

İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği (İKKB); kadının soyadı kuralında yer alan ayrımcılığın kaldırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) ve milletvekillerine çağrıda bulundu.

“Kadının soyadı kuralı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına gerek kalmadan ‘eşit haklar ilkesine uygun olarak’ TBMM’de değiştirilmelidir” diyen İKKB Başkanı Nazan Moroğlu, Medeni Kanun’un “Kadının Soyadı”nı düzenleyen 187. maddesinin Anayasa’nın 41. maddesiyle güvence altına alınan “eşlerarası eşitlik ilkesine” aykırı olduğunu savundu.

Moroğlu, yeni Medeni Kanun’da “ailede eşlerin eşit haklara sahip olmaları ilkesine” uygun kurallar getirdiğini; ancak eşitliğe aykırı tek hükmün 187. maddede yer alan “kadının soyadı” kuralı olduğunu vurguladı.

Uyum Paketi’ndeki düzenlemelere aykırı

“Evlenen kadının tercihine ve eşlerin ‘aile adı’ konusunda birlikte karar verebilmelerine imkan veren bir yasal düzenleme yapılmalıdır. Ancak, eşlerin herhangi bir tercihleri yoksa, evlenen kadının kocanın soyadını alacağı, isterse önceki soyadını da birlikte kullanacağı kuralı geçerli olmalıdır” diyen Moroğlu, şöyle konuştu:

* Kadının kimliğine gösterilen saygı diğer haklarının güvencesidir. Medeni Kanun’da yer alan Kadının Soyadı kuralı, Anayasanın “kanun önünde eşitlik” başlığını taşıyan 10. maddesine, “herkesin kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahip olmasına” ilişkin 12. maddesine, “herkesin maddî ve manevî varlığını koruma ve geliştirme hakkını” düzenleyen 17.maddesine ve en önemlisi 3. 10. 2003 tarihli 1.Uyum Paketiyle “eşler arasından eşitlik ilkesinin” kabul edildiği 41. maddesine aykırıdır.

Herkes kanun önünde eşitse…

* “Kadının Soyadı” kuralı, aynı zamanda Türkiye’nin onayladığı bütün uluslar arası Sözleşmelere aykırıdır. Kadınların toplumsal yaşamda tanındığı soyadını kullanmaya devam etmesi en doğal ve anayasal hakkı olduğu kabul edilmiştir.

* Soyadı herkesin kimliğinin ayrılmaz bir unsurudur, dolayısıyla kadının soyadı da kadının kimliğinin ayrılmaz parçasıdır. Ama evlenince ve boşanınca sadece kadının soyadını değiştirmek zorunda olması çağdaş hukuk kurallarına uymamaktadır.

* Eğer herkes kanun önünde eşitse ve soyadı gibi kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez haklara sahipse, evlenince “eşler arası eşitlik” anayasal güvence altında ise, erkeğe tanınan hak kadına da eşit olarak tanınmalıdır. (BB)