Kadın Sağlığında Toplumsal Cinsiyet Bakışı
HÜKSAM, amacından da anlaşılacağı gibi diğer merkezlerden farklı olarak özel bir alana ağırlık vererek çalışma yürütüyor. Bu yüzden de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı bünyesinde faaliyet sürdürüyor.
Merkez Müdürü yine aynı kürsüde görev yapan Prof. Dr. Ayşe Akın, Müdür Yardımcıları da Prof. Dr. Lale Taşkın ve Prof. Dr. Şevkat Bahar Özvarış.
İnceleme, eğitim, danışmanlık...
Merkez çalışma alanlarını şöyle tanımlıyor:
Yurt içinde ve yurt dışında kadın sorunları ile ilgili her konuda toplumsal cinsiyet bakış açısıyla araştırmalar, incelemeler yapmak ve / veya yapılan çalışmalara katılmak ve desteklemek,
Kadın sorunları ile ilgili kurum ve kuruluşların çalışmalarına katkıda bulunmak, ortak proje oluşturmak, danışmanlık hizmeti vermek,
Lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine kadın sorunları ile ilgili ders, seminer verilmesini sağlayarak öğrencilerin bu konulara yönelmesini özendirici eğitsel çalışmaları desteklemek,
Amaçları doğrultusunda yayın yapmak,
Atatürk ilke ve devrimleri ile kazanılmış hakları ve kadınların çağdaş toplum bireyi olmasını temel alarak, kadın sorunları konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde kurslar, seminerler, konferanslar, sempozyumlar vb. faaliyetleri düzenlemek,
Kadın sorunları konusunda çalışmalar yürüten ulusal ve uluslararası kuruluşlarla iletişim ağı oluşturmak.
Araştırma ve projeleri
HÜKSAM'ın yürütülmüş ve yürütülmekte olan araştırma ve projeleri şöyle:
2001 yılında H.Ü. Halk Sağlığı Anabilim Dalı'ndan bir ekibin gerçekleştirdiği "1998 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analizi" çalışması, HÜKSAM'ın da katkıları ile tamamlanarak Türkçe ve İngilizce raporları basıldı.
HÜKSAM, Hacettepe, Bilkent, Dicle, Osmangazi, Boğaziçi, Yeditepe, Koç ve Ege Üniversitesi'nde yürütülen "Üniversitelerde Gençler için Üreme ve Cinsel Sağlıkta Hizmet Modeli Geliştirme" projesinin Hacettepe Üniversitesi'ndeki bölümünü, Rektörlüğün desteği, sağlık merkezlerinin işbirliği ile 2002 yılından bu yana sürdürüyor.
Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi işbirliği ile 7 ülkede yürütülen "Sağlık Politikalarında Toplumsal Cinsiyete Duyarlılığın İncelenmesi" araştırması için, Türkiye'de üreme sağlığıyla ilgili yasa ve politikalar HÜKSAM tarafından ele alındı.
Araştırmanın ikinci bölümünde; sağlık politikalarında toplumsal cinsiyet konusunda duyarlılığın sahadaki uygulamalara yansıması konusu, niteliksel araştırma yöntemleri ile Ankara, İstanbul, Diyarbakır ve Mardin illeri'nde incelendi.
"Ankara'da Yoksulluk Sınırının Altında Yaşayan Sincan-Saraycık Kadınlarına Fiziksel Sağlık ve Sosyal Psikolojik Beceriler Konusunda Farkındalık Kazandırma" çalışması Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği işbirliği ile sürdürülüyor.
Sincan Saraycık Köyü'nde yaşayan kadınların sağlık davranışları, toplumsal cinsiyet bakış açısıyla, niteliksel araştırma teknikleri kullanılarak inceleniyor.
H.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu doktora öğrencilerinden oluşan HÜKSAM kadın çalışma grubu tarafından yapılan "H.Ü. Merkez Kampüsü Son Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Bakış Açıları ve Etkileyen Faktörler" çalışmasının sonuçları uluslararası bir kongrede sunuldu.
Gençlik eğitimleri
HÜKSAM'ın yürütülmüş ve yürütülmekte olan araştırma etkinlikleri ise şöyle:
"Üniversitelerde Gençler için Üreme ve Cinsel Sağlıkta Hizmet Modeli Geliştirme" Projesi: H.Ü. Merkez ve Beytepe Öğrenci Sağlık Merkezleri bünyesinde oluşturulan "Gençlik Danışma Birimleri"nde "üreme sağlığı ve cinsel sağlık" konularında danışmanlık ve klinik hizmetler sunuluyor.
Öğrencilere dağıtılmak üzere konuyla ilgili çeşitli bilgilendirme, eğitim ve iletişim materyali üretildi ve çok sayıda tanıtım programları ve eğitimler düzenlendi.
Akran Eğitimi: Gençleri üreme ve cinsel sağlık hizmetlerine yönlendirmede "akran eğitimi" modelini kullanılıyor. Toplam yedi akran eğiticilerinden 4'ü Tıp Fakültesi, 2'si Edebiyat Fakültesi, 1'i ise Eğitim Fakültesi öğrencisi.
Sempozyum, panel. Danışmanlık...
HÜKSAM, değişik kurumlarla işbirliği içinde "Küreselleşme ve Kadın Sağlığı Sempozyumu" Yaşlanan Kadın " konulu sempozyumların yanı sıra paneller düzenledi ya da panellere katıldı.
Yeni Medeni Yasa Kadınlara Neler Getirdi?, Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet ve Sağlık isimli kitaplar da yayımlayan HÜKSAM çeşitli kuruluşlara danışmanlık eğitimi de veriyor.
2005 yılı içinde çalışmalarına başlayan, Türk-İş'in koordinasyonunda, çok sayıda kurum ve kuruluşun ortaklaşa çalışmalar yürüttükleri Kadın Emeği Platformu'nun 2005 yılında yayımladığı kitapçıkta HÜKSAM tarafından hazırlanan "Kadın Emeği ve Sağlık" konusunda bir rapor yer alıyor. (GÖ/FK)