Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) için Ankara Üniversitesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden Prof. Dr. Gülay Toksöz'ün
hazırladığı "Türkiye'de
Kadın İstihdamı Durum Raporu", kadın istihdamının tüm dünyada artarken
Türkiye'de düştüğünü gösteriyor.
Taslak halindeki raporda bu alanda çalışan akademisyen, sendika ve
örgütlerin tavsiyelerinden de faydalanılarak hazırlanan öneriler
bulunuyor.
Enformel emeğe karşı koruma, eşitlik büroları
Türkiye'de iş piyasasının "cinsiyetçi olduğunu"
belirten Prof. Dr. Toksöz, çalışan kadınların çalışma koşullarını iyileştirmek,
ayrımcılıkla mücadele etmek için şu önlemleri öneriyor:
- Kayıtdışı çalışan kadınların sosyal korumaya kavuşması için,
kadınların esas olarak küçük işletmelerde çalıştıklarından hareketle bu
işletmelerin kayıt altına alınması teşvik edilmeli.
- Kadınların tarım işçisi olarak en korumasız biçimlerde
çalıştıkları tarım sektöründe Tarım İş Yasası çıkartılmalı, yasa mutlaka gezici
tarım işçilerinin yaşadıkları bölgelerden çalışacakları bölgelere nakilleri
sırasında yolculukların trafik kazalarını önleyecek güvenlik önlemleri altında
yapılmasını düzenlemeli.
- Geçici ve yevmiyeli olarak ev hizmetlerinde çalışan kadınlar
İş Kanunu kapsamına alınmalı veya onlar için çalışma koşullarını düzenleyen
ayrı bir kanun çıkarılmalıdır. Ev hizmetlerinde kaçak olarak çalışan göçmen
kadınların yasallaşması sağlanmalıdır.
- 4857 sayılı İş Kanununda ayrımcılığın ayrıntılı yasal tanımı
yapılmalı, 5. maddenin birinci fıkrasında sözü edilen “iş ilişkisi” kavramı “işe
alınma” aşamasını düzenleyecek şekilde değiştirilmeli. Ayrımcılığın kapsamı
cinsel yönelimi de içerecek şekilde genişletilmeli.
- Kadınların doğum izninden döndükten sonra değişen iş
koşullarına uyumunu sağlayacak hizmet içi eğitimlerin işveren tarafından
verilmesini ve kadınların aynı veya eşdeğer pozisyonda çalışmasını sağlamak
için İş Kanununda düzenleme yapılmalı.
- Eşdeğer işe eşit ücret ilkesinin uygulanabilmesi için nesnel
bir iş değerlendirme sistemi geliştirilmeli.
- Kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarında eşitliği
sağlamak ve her türlü ayrımcılıkla mücadele etmek için “Kadın-Erkek Eşitliği
Büroları” kurulmalıdır. Büroların işleyiş kuralları bir yönetmelikle
belirlenmeli. (EÜ/TK)