“Kaçırılma/Kaybolma İddialarına Yanıt Verilmiyor”

* Kaçırılma iddialarında, VW Transporter araçların kullanıldığı ileri sürülüyor.

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Ankara başta olmak üzere birçok ildeki “kayıp iddialarını” İnsan Hakları Derneği’nden Osman İşçi ve Sebla Arcan ile görüştük.

Ailelerin derneğe başvurularını da bizzat kayda geçirenlerden, İHD Genel Sekreteri Osman İşçi, bu iddiaların giderilmesi için, “İHD’nin başvurusu olsun olmasın kamu otoritelerinin şeffaf bir soruşturma süreci yürütüp sonucu bildirmesi ve eğer bir ihlal varsa adli ve idari soruşturma başlatması, etkin soruşturma yürütmesi gerekir” dedi.

Aileleri savcılığa ve İHD'ye başvurdu

Ankara’da kaçırıldığı iddia edilen Yasin Ugan ve Özgür Kaya’nın aileleri ile Edirne’de kaçırıldığı ileri sürülen Salim Zeybek’in aileleri hem savcılığa hem de İHD’ya başvuru yaptı.

Osman İşçi üç vakada da savcılığa, Meclis İnsan Hakları Komisyonuna ve Birleşmiş Milletler Zorla Kaybetmelere Karşı Çalışma Grubu’na başvurularını yaptıklarını ancak henüz bir sonuca ulaşılmadığını ifade etti.

İki kişi Ankara’da gözaltında bulundu

İHD İstanbul Şubesi Gözaltında Kayıplara Karşı Komisyon’dan Sebla Arcan da derneğin İstanbul Şubesine iki ayrı başvuru olduğunu, konuyla ilgilendiklerini ve kaybolduğu ileri sürülen iki kişiyi bulduklarını ifade etti:

“İki kişi gözaltına alınmış, gözaltına alındıkları 15 gün boyunca inkar edilmişti. İki aile bize başvurdu, ailelerden biri basın açıklaması yaptı, diğer kimliğinin gizli kalmasını istedi.

“O kişilerin yaklaşık 15 gün sonra Ankara’da bir spor salonunda tutulduğunu öğrendik ve ailelerine haber verdik.”

Savcılığa, Meclis'e, BM'ye başvuru yapıldı

Osman İşçi de kendilerine yapılan başvuruları ve sonrasındaki süreci şöyle anlattı:

“Yasin Ugan ve Özgür Kaya ile Salim Zeybek’in aileleri bize başvurdu. Hem savcılığa hem İçişleri Bakanlığına yazı yazdık, Meclis İnsan Haklarını İzleme Komisyonuyla yazışmalarımız oldu.

“BM’nin Çalışma Grubu’na da bu başvuruları ilettik. Çalışma Grubu başvuruyu geçerli bulursa hükümete soru soruyor, bu cevaplara göre dosyayı açık tutup tutmayacaklarına karar veriyorlar. 90’lı yıllardan zorla kaybedilme vakaları ile ilgili bazı dosyalar halen açık.

“Bu üç vakada aileleri de zaten savcılığa gitmişti.”

Başvurulara ne yanıt verildi?

İşçi, başvurularına ne yanıt aldıklarını da şöyle anlattı:

“Maalesef ya hiç yanıt alamıyoruz ya da inceleme yapılmıştır şeklinde tek cümlelik bir yanıt alıyoruz. Yani tatmin edici bir yanıt alamadık.

“Oysa kamu otoritelerinin hem ihlal etmeme hem de ihlali önleme ortamını yaratma gibi çift taraflı yükümlülüğü var.

“Zaten 2019 yılında ailelerin kaybedilme endişesi yaşaması, ailesinden birinin kaybedildiğini düşünmesi, bu iddiasının olması bile durumun gerçekliğinden bağımsız olarak kaygı verici.”

“90’lara dönmedik ama ihlaller arttı”

Bu iddiaların bir ölümle sonuçlandığına dair bir bilginin olmadığını ifade eden İşçi, 90’lı yıllardaki sistematik zorla kaybetme vakalarının bugünküyle benzerliği olup olmadığını da şöyle yorumladı:

“Eskisiyle benzerlik olduğuna dair bir kanaat yok. Şu anki durum şu: Ülkedeki demokratikleşme, insan hakları geriye gittikçe ihlallerde hem dozaj artışı hem de yaygınlaşma sözkonusu. İklimin böyle devam ettiği, güvenlik odaklı politikaların hakim olduğu bir durumda hangi hak ihlallerinin ortaya çıkabileceğini öngörmek zor.

“90’lara geri dönülmese bile ihlallerde artış sözkonusu. İfade özgürlüğü, toplanma ve gösteri özgürlüğü gibi diğer hak ihlallerini düşündüğümüz zaman yaşam hakkı ihlallerinin de ortaya çıkması mevcut iklimde şaşırtıcı olmaz.”

İşçi, bir kişiyle ilgili suçlama ya da suç iddiası olsa dahi bu kişinin adil yargılanma hakkının ihlal edilemeyeceğini altını çizdi ve “zorla kaybetmenin ulusal ve uluslararası mevzuata göre yasak olduğunu” bir kez daha hatırlattı.

(AS)