İzmirliler Seçime Nasıl Bakıyor?

7 Haziran 2015 seçimleri yaklaşırken başladığımız Ege seçim turunda İzmir’in nabzını tuttuk.  

Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) kalesi sayılan İzmir 2011 genel seçimlerinde 26 milletvekili çıkardı. 11’i AKP, 13’ü CHP, 2’si MHP’den. CHP yüzde 43,68, AKP yüzde 36,67, MHP yüzde 11,28 oy aldı. 

2014 Cumburbaşkanlığı seçiminde ise Ekmeleddin İhsanoğlu yüzde 58,66 ile 1,382,320, Tayyip Erdoğan yüzde 33,38 ile 786 bin 547 oy, Selahattin Demirtaş yüzde 7,95 ile 187 bin 405 oy almıştı. 

Bu seçimde dengelerin nasıl değişeceği merak konusu. 

Her ne kadar kentte seçim bayrakları asılmış olsa da çok sıcak bir seçim havası olduğu söylenemez. En azından geçirdiğimiz bir gün boyunca çok fazla seçim arabasına rast gelmedik. 

Kemeraltı’nda görüştüğümüz genç, yaşlı, kadın, erkek birçok kişi İzmir’in kozmopolit yapısını oldukça iyi yansıtıyor.  

İçlerinde AKP’lisi, AKP’den MHP’ye geçen, AKP’den HDP’ye geçen, hep CHP’li, hep HDP’li, kime oy vereceğini bilmeyen kişiler var. Birçoğu ismini vermemek kaydıyla konuşmayı kabul etti, siyaset konuşmak oldukça tedirgin bir hal almış durumda. İçlerinde adı çıkarsa çocuğunun okula alınmayacağını düşünenler bile var. 

Demirtaş'ı beğeniyorum ama işte...

İlkokul öğretmeni emeklisi ve kendini Atatürkçü olarak tanımlayan Sevil Atan, kendisinin de inançlı olduğunu vurguladıktan sonra Atatürkçü bir kadın olarak kazanılmış haklarından vazgeçmek  istemediğini söylüyor. 

“AKP yapıyorsa CHP de bir fazlasını yapmalıydı. Ama yapmadı. Şimdi biraz biraz emekliler, işçiler için bir şeyler yapacağını söylüyor. Ben sosyal demokratım, pastanın herkese eşit bölüşülmesi gerektiğini düşünüyorum.”

Atan, HDP’nin barajı geçmesi, mecliste temsil edilmesi gerektiğini söylüyor. Selahattin Demirtaş’ı çok beğendiğini söylerken yüzü gülüyor, “Güzel söylemleri var. Güzel cevap da veriyor. Hitabeti çok hoş. Göz de dolduruyor. Yakışlıklı. Dürüst liderler istiyoruz biz artık. HDP’de tek tedirginliğim işte o bölücülük, yoksa Demirtaş’ı beğeniyorum.”

İki kere AKP'ye verdim artık taze kan lazım

Reklamcı bir erkek iki seçim AKP’ye oy verdiğini ancak bu sefer MHP’ye vereceğini söylüyor.

"Yargıya yapılan müdahaleler, gazetecilerin tutuklanması, polislere yapılanlar kabul edilemez. Eskiden polisler hırsızları yakalardı, şimdi hırsızlar polis yakalıyor. İki seçimde oyumu verdim, iyi de işler yaptılar. Ama artık Türkiye’ye taze kan lazım. Sağ görüşlüyüm, MHP’ye oy vereceğim. Ailem de aynısını düşünüyor, çünkü her şey apaaçık ortada."

AKP’ye oy vereceğini söyleyen genç bir erkek garson, “Bakın şu yolların haline, pisliğe, İzmirliler takım tutar gibi CHP’ye oy veriyor. Bense hizmet edene oy veriyorum. AKP çaldı diyorlar. Çaldıysa da iş yapıyor. Bu İzmir’de hala başörtülü öğrenciler ayrımcılığa uğruyor. Kaçıncı yüzyılda yaşıyoruz?”

Hep benzerlerimizleyiz, komşuluk kalmadı

Orta yaşlı iki memur kadın, “Kime oy vereceğimiz belli değil mi” diyerek üstü kapalı klasik bir CHP seçmeni olduklarını söylüyorlar. 

“2002’den beri doğru düzgün zam alamadık. İşsizlik yükseliyor. Pahalılık artıyor. Tam siz gelmeden şimdi bizim çocukların nasıl iş bulacağını konuşuyorduk. Biz memurlar da diken üstündeyiz. Sürekli kendi elemanlarını yerleştiriyorlar. İlkokul mezunları müdür yardımcıları oldu. 

"Toplum ikiye bölündü. Herkes kendine benzerlerle görüşüyor. Komşuluk kalmadı. Başkalarıyla (AKP’liler) konuşmaya çekiniyoruz. Eskiden bir kere düşünürdük, şimdi 100 kere düşünüyoruz. CHP’yi de eleştirdiğimiz şeyler oluyor. Ama önce bunlar gitsin de…”

Ailesinin de CHP’li olduğunu söyleyen bir öğrenci kadın ise CHP’nin yeni seçim bildirgesiyle oldukça iyi bir noktada olduğunu düşünüyor ve ekliyor: “HDP’lilere hiçbir zaman hepsi PKK’lı diye bakmadım. Öyle ters bir tutumum yok. Ama bazı CHP’lilerin CHP yapamadı, HDP yapsın tutumuna da çok ters bakıyor ve kızıyorum.”

Her yerde başörtümüzle rahatız

Başı örtülü ve üç genç kızıyla oturan bir anne, oylarını yine AKP’ye vereceklerini söylerken kızları da siyasete çok karışmak istemediklerini vurguluyor. Dördünün de birleştiği “Artık okulda, hastanede başörtümüzden dolayı 2. sınıf vatandaş değiliz. Kendimizi çok rahat hissediyoruz. Mecliste bile başörtülü bir kadın milletvekili var. Bu bizim hayatımızı çok rahatlatıyor.”

AKP'ye değil Demirtaş'a vereceğim

Garsonluk yapan Karslı Levent Akgün ise bu sefer AKP yerine HDP’ye değil üstüne basa basa Demirtaş’a oy vereceğini söylüyor. 

“AKP ve Erdoğan bana samimi ve net geliyordu. Çalışıyorlar da. Ama son bir yılda yolsuzluk, hırsızlık olayları bizi şok etti. Bu insanlar dinimi mi sömürüyor, kendimizi kullanılmış hissettik. AKP içinde yaşanan ayrımın ne olduğunu halk bilmiyor. Davutoğlu ile Erdoğan niye çatışıyor. Bunlar AKP’den soğumama neden oldu. Artık taze kan lazım. Demiraş da taze kandır. Ayrım yapmıyor. Samimi, net. Herkesin sorunundan anlıyor. Bu hoşuma gidiyor.”

Emekliler için ne yaptı CHP?

HDP’nin kuruluşunda yer aldığını söyleyen başka bir genç kadın ise ailesinin CHP’li olduğunu ve babasının da ilk kez bu seçimde HDP’ye oy vereceğini bunun oldukça önemli bir adım olduğunu söylüyor. Özellikle cumhurbaşkanlığı seçiminde İzmir’de Demirtaş’a büyük bir sempati oluştuğunu ancak bu seçimde HDP’nin parti olarak girmesi nedeniyle aynı sempatininin oylara yansımayacağını düşündüğünü de ekliyor. 

Kime oy vereceğini söylemekten çekinen ya da tam karar verememiş yaşlı bir kadın, “CHP’ye vermeyeceğim bu sefer, emekliler için kendi zamanında ne yaptı. Öbürü en azından saray yaptı. Ona da laf söylüyorlar…” diye tepkisini gösterdi. (NV)

* Bu gezi P24 koordinatörlüğünde gerçekleşti. 

* Milletvekili adaylarının olduğu tablodan bir kişinin ismi, unutulma hakkı çerçevesinde kişinin kendi talebiyle 4 Ağustos 2022'de çıkartılmıştır.