İzlanda'nın Online Anayasası

Dünyanın ilk online Anayasa taslağı İzlandalılar tarafından hazırlandı. 25 kişilik Anayasa Komisyonunun önderliğinde, binlerce İzlandalının yorumlarıyla şekillenen taslak, İzlanda Parlamentosu'na sunuldu. Sivil Anayasa Platformu'ndan Erol Katırcıoğlu ile Özgürlükçü Anayasa Platformu'ndan Osman Kavala da anayasa yapımızda katılımın önemine dikkat çekiyor.

İzlanda'nın nüfusu 320.000 ve dünyanın en çok İnternet kullanan nüfusuna sahip ülkeler arasında ilk sıralarda bulunuyor. Kullanıcı oranı yüzde 80; böylece 1944'den kalan Anayasalarını neredeyse hep beraber değiştirebilme şansına sahipler.

Ülkede halen yürürlükte olan Anayasa, 1944 yılında, Danimarka Anayasası temel alınarak yapıldı ve bugüne kadar hiç değişmedi. İzlanda halkının yeni anayasa talebi, 2008 yılında geçirdikleri ekonomik buhranla birlikte güçlenirken, var olan metnin günün şartlarına uygun olmadığı, siyasi çevrelerde de kabul gördü.

Başbakan destek verdi

İzlanda Başbakanı Jóhanna Sigurðardóttir, Anayasa'nın yeniden düzenlenmesi için İzlandalıların sürecin parçası olmasının şart olduğunu ifade etti. Washington Post'un haberine göre, 522 gönüllü aday arasında yapılan seçimle Anayasa Komisyonu'nu oluşturacak 25 kişi seçildi.

Komisyonun görevi, daha önceden adanın farklı bölgelerinden rastgele seçilmiş, 18 yaşından büyük 950 kişinin talep ve ihtiyaçları temel alınarak hazırlanan 700 sayfalık araştırmayı değerlendirmek, yasa formuna sokmak ve geniş katılımlı olarak yurttaşların yorumuna açmaktı.

Komisyon Facebook, Twitter, Youtube ve diğer sosyal paylaşım siteleri üzerinden yeni anayasayı halkın yorumuna açtı ve maddeler eleştirilere göre yeniden şekillendi. Nisan ayından beri her hafta düzenlenen komisyon toplantıları, Facebook üzerinden canlı yayınlandı. Sosyal paylaşım alanlarında en çok yorum alan maddelerin, ekonomik yapı ve iletişim özgürlüğüyle ilgili olduğu açıklandı.

Katırcıoğlu: "Türkiye için gerekli ama yeterli değil"

Anayasa hazırlığında internetin önemi hakkında bianet'in sorularını yanıtlayan, Sivil Anayasa Girişimi üyelerinden Prof. Dr. Erol Katırcıoğlu, Anayasa yapımında interneti kullanma fikrinin, Girişim'in gündeminde olduğunu ve bu konuda akademisyenlerle görüşüldüğünü söyledi.

Katırcıoğlu, Türkiye'deki internet kullanıcı sayısının ve nüfus yoğunluğunun İzlanda'yla kıyaslanamayacağını ama Türkiye'deki 30 milyon kullanıcının da azımsanmaması gerektiğini belirterek, "Anayasa, birlikte yaşama yolları üzerine bir metindir. Bu yüzden, birlikte yaşayanlar, kendi sözlerini söylemelidir. Söz söylemek için, önceden düşünmek gerekir. Online tartışmalar bu açıdan büyük önem taşıyor. Yapım sürecinde internetin katkısı gerekli ama Türkiye için yeterli değil. Türkiye'de insanlara ulaşmak için çok daha fazla yöntemi bir arada kullanmak gerekiyor" dedi.

Özgürlükçü Anayasa Platformu'ndan Osman Kavala ise demokratik katılım mekanizmalarının, siyasi aktörlerin büyük bir bölümü tarafından desteklendiği zaman anlamlı olacağını belirtti. (IC/ŞA)