İstanbul'da Bir Ukraynalı: Gritchenko'nun "İstanbul Yılları"

İstanbul'u ziyaretinin 100. yılında Ukraynalı ressam Alexis Gritchenko'nun "İstanbul Yılları" sergisi İstiklal Caddesi'ndeki Mehşer'de açıldı.

Sanatçının 1919-1921 yılları arasında yaşadığı İstanbul'u anlatan 150'den fazla eserinin yer aldığı Meşher'deki serginin küratörleri Şeyda Çetin ve Ebru Esra Satıcı. Sergi, 10 Mayıs'a kadar görülebilir. 

Galata, Nisan 1920, kâğıt üzerine suluboya ve karakalem.

"Alexis Gritchenko – İstanbul Yılları," usta bir ressam, sanat eleştirmeni ve yazar Gritchenko'nun İstanbul günlerine odaklanıyor. Sergideki 150'yi aşkın dönemin İstanbul'unu yansıtan eserler arasında suluboya, guaş, karakalem ve yağlıboya gibi teknikler bulunuyor. 

İç savaş sebebiyle Moskova'dan İstanbul'a gelen ve 1919–1921 yılları arasında İstanbul'da yaşayan ressam Alexis Gritchenko (1883–1977), burada kaldığı süre boyunca, işgal döneminin zorlu şartlarına rağmen elinde not defteri, kalemi ve fırçasıyla sokak sokak gezdiği şehrin canlı limanları, pazarları, ibadethaneleri ve anıtlarında gözlemlediği hareketi eserlerine yansıttı. Tüm özellikleriyle ilgisini çeken bu şehir, kendi deyimiyle "bahtsız günlerinde" ona teselli kaynağı olur.

Sanatçının eserleri retrospektif olarak ele alındığında İstanbul'da ürettiği suluboyaların öne çıktığı üslubunun, diğer eserlerinden ayrıştığı görülüyor. 

Gritchenko İstanbul'u resimlerinin yanı sıra anılarıyla da kayıt altına alır; şehirden ayrıldıktan neredeyse on yıl sonra, 1930'da "İstanbul'da İki Yıl" isimli anı kitabını yayımlar. Meşher ressamın notlarını bir izlek olarak kabul ederek, 1919–1921 yılları arasında yaptığı eserlerini kitabında yer alan anılarıyla birlikte değerlendiriyor.

Sergiye paralel bir de kitap

Öte yandan sanatçının suluboya, guaş, karakalem ve yağlıboya eserlerinin derlendiği "Alexis Gritchenko – İstanbul Yılları" isimli bir kitap da Türkçe ve İngilizce olarak yayımlandı. Gritchenko'nun 150'den fazla eserinin kataloglandığı yayında; sanat tarihçileri Vita Susak ve Ayşenur Güler'in sanatçının yaşamı ve tekniğiyle ilgili kaleme aldıkları detayların yanı sıra Gritchenko'nun başta İbrahim Çallı ve Namık İsmail ile kurduğu dostluk olmak üzere İstanbul bağlantılarını inceledikleri makaleleri yer alıyor. (AÖ)