İsrail-Filistin Sorununda Kilit Konular

Şaron-Abbas tokalaşmasıyla yeniden gündeme gelen barış görüşmeleri, tarihi sorunların çözümüne odaklanmak zorunda. İsrail'in ve Filistin'in bu konulara yaklaşımı şöyle:

İki devlet

İsrail: İsrail iki devletli bir çözümü düşünüyor, ancak sürekli olarak güvenliğe, "güvenli ve tanınmış sınırlar içinde, tehdit altında olmadan yaşama hakkına" vurgu yapıyor.

Filistin: Filistinliler de iki devletli bir çözümden yana. Bu devletin, İsrail'in yanında, coğrafi ve ekonomik olarak kendi ayakları üzerinde durabilen, egemen bir devlet olmasını istiyorlar.

Sınırlar

İsrail: İsrail, sınırların müzakere edilmesini istiyor. Öte yandan, birçok uzman, nihai barış anlaşmasında, sınırların 1967 çizgisi üzerine kurulacağını düşünüyor. Ancak, kimi düzeltmelerden sonra.

Filistin: Filistinliler, sınırların 1967 savaşından hemen önceki İsrail sınırlarına çekilmesini istiyor.

Yerleşimler

İsrail: İsrail 1967'de işgal ettiği topraklarda bazı Yahudi yerleşimlerinin kalmasını istiyor. Uluslararası platformda, bu istek yasadışı olarak değerlendiriliyor.

Filistin: Filistinliler yerleşimlerin tamamen boşaltılmasını istiyor. Aynı zamanda, ileride kurulacak Filistin devletinin komşuluklarıyla ilgili kaygılar da taşıyorlar; zira, bazı yerleşimler Batı Şeria'nın içlerine kadar giriyor.

Kudüs

İsrail: İsrail, Kudüs'ün "bölünmez" bir başkent olmasını istiyor. 2000'deki barış görüşmeleri, İsrail'in iki başkent öneren planı üzerinde yoğunlaşmıştı. Plana göre, Ebu Dis banliyösünün adı, Ebu Kudüs olarak değiştirilecekti.

Filistin: Filistinliler de başkentlerinin Kudüs olmasını istiyor. Her iki taraf da, hem Yahudiler, hem Hıristiyanlar, hem de Müslümanlar için kutsal olan eski Kudüs'ün, gayet karmaşık bir sorun olduğunu kabul ediyor.

Mülteciler

İsrail: İsrail, çok sayıdaki mültecinin geri dönüşünün, devletin Yahudi karakterini zedeleyeceğini söylüyor. Önerilen çözümlerse, mültecilere tazminat ödenmesi, ileride kurulacak Filistin devleti de dahil olmak üzere başka ülkelere yerleştirilmeleri ve sınırlı sayıda mültecinin İsrail'e dönüşüne izin verilmesi.

Filistin: Filistinliler milyonlarca mültecinin eski evine dönme hakkını öne sürüyorlar. Mülteciler, İsrail'in resmi bir beyanla, mültecilerin haksızlığa uğradığını açıklamasını istiyor.(TK)