İşkenceye Dur Diyelim

İzmir'de insan haklarıyla ilgili çalışma yürüten 5 kuruluşun yetkilileri, 26 Haziran İşkenceye Karşı Mücadele ve İşkence Görenlerle Dayanışma Günü çerçevesinde bir açıklama yaptı. Yetkililer, devletten işkence ve kötü muameleyle ilgili cezaların arttırılmasını, bu suçlardan hüküm giyenlerin af kapsamına alınmamasını ve bu konunun üzerine gidilmesini istedi.

15 bin kişi işkence gördü

Ülkemizde son 10 yıl içinde yaklaşık 15 bin kişinin işkence veya kötü muameleye maruz kaldığını hatırlatan İzmir Baro Başkanı Noyan Özkan, İzmir Tabip Odası Başkanı Fatih Sürenkök, Türkiye İnsan Hakları Vakfı İzmir Temsilcisi Veli Lök, İnsan Hakları Derneği İzmir Şube Başkanı Günseli Kaya ve Çağdaş Hukukçular Derneği İzmir Şubesi Üyesi Avukat Arif Ali Cangı, 2000 yılında güvenlik güçleri tarafından 45 kadının tecavüze, 87 kadının da cinsel tacize uğradığını öne sürdü.

"Cezasız kalıyor"

Temsilciler adına konuşan Noyan Özkan, Türkiye'de işkence ya da fena muamelenin devam etmesinin nedeninin bu suçları işleyenlerin cezalandırılamaması olduğuna dikkat çekti. Manisalı Gençler Davası örneğini veren Özkan, "İstatistiksel bilgilere göre bir şikayet bulunduğu durumda bile yapılan soruşturma sayısı son derece azdır. Verilen cezalar ise suçun ağırlığı ile orantısızdır" dedi.

"Şikayet beklenmesin"

Bu konuda devletin yapması gerekenleri tek tek sıralayan Özkan, "Soruşturma açılması için şikayet beklenmemeli, şüphe olduğu durumda bile re'sen soruşturma açılmalıdır. İşkence veya kötü muamele iddialarında mutlaka fiziksel bulgular aranmamalı, psikolojik işkence de yapılabilir. Soruşturmaların tamamı Cumhuriyet Savcıları'na bırakılmalıdır. Kamu görevlilerine verilen adli ve disiplin cezalarının uluslararası sözleşmelere uyumlu biçimde, eylemleri ile orantılı olması sağlanmalıdır. İşkence failleri af kapsamına alınmamalı, Türk Ceza Kanunu'nda bu suçlara öngörülen cezaların alt sınırları arttırılmalı ve cezalar ertelenmemelidir. Adalet ve İçişleri Bakanlığı'nın bu konudaki arşivleri kamuoyuna açılmalıdır" diye konuştu.

Baro'dan İnsan Hakları Komisyonu

Özkan, İzmir Barosu bünyesinde İnsan Hakları Komisyonu kurulduğunu, Komisyonu'nun dökümantasyon, tespit ve müdahale görevini üstlendiğini açıkladı. İzmir Valiliği İnsan Hakları İl Kurulu Üyesi Arif Ali Cangı ise Kurul'a son dönemde başvuruların azaldığına dikkat çekerek, "Bunun İzmir'de insan hakları ihlallerinin azaldığı anlamına geldiğini düşünmüyorum. Kamuoyuna Kurul duyurulmalı. Artık ayda bir başvuru alıyoruz" dedi.

Rakamlar her şeyi gösteriyor

Türkiye'de resmi makamlarca tespit edilen insan hakları ihlallerinin listesi:Jandarma Genel Komutanlığı verilerine göre; son 5 yıl içerisinde toplam 48 jandarma personeli işkence suçundan yargılanmış, bunlardan 9'u hüküm giymiş, 22'si beraat etmiştir ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne Türkiye alehine açılan 5 bin başvurudan 781'i jandarma bölgesiyle ilgilidir.* İçişleri Bakanlığı verilerine göre 1995 - 1998 yılları arasında 2 bin 851 polis memuru hakkında kötü muamele ve 5 yüz 77 polis memuru hakkında işkence suçundan adli kovuşturma yapılmıştır.* Aynı dönemde kötü muamele suçundan sadece 84, işkence suçundan da sadece 10 polis ceza almıştır.

Kötü muamele suçundan ceza alan polis memurları ve diğer kamu görevlileri, 2000 yılı Aralık ayında çıkarılan "Erteleme Yasası" sonucunda bu cezaların çekmekten kurtulmuşlardır.

22.08.1999 tarihinde kabul edilen Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalarının Affı Hakkında Kanun, işkence ve kötü muamele nedeniyle idari ceza almış kamu görevlilerinin, meslekten çıkarılmada dahi olmak üzere disiplin cezalarını tüm sonuçlarıyla ortadan kaldırmıştır.

(NA)