İlkkaracan: Pozitif Ayrımcılık Yetmez Fiili Eşitlik İstiyoruz

Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği Başkanı Pınar İlkkaracan, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) anayasa değişikliği taslağını "gecikmiş ve çok eksik bir düzenleme" olarak tanımlıyor.

AKP'nin taslağında, Anayasasının 10. maddesinin ikinci fıkrasına "Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz" cümlesinin eklenmesi öngörülüyor.

Kadınların talebi "fiili eşitlik" vurgusu

Kadın örgütleri ise  "Devlet, kadın erkek arasında fiili eşitliğin sağlanması için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür" şeklinde bir düzenleme talep ediyor.

"Fiili eşitlik" ibaresine vurgu yapan İlkkaracan'a göre, devletin fiili eşitliği sağlamakla yükümlü kılınması, alınacak önlemlerin eşitlik ilkesine aykırı yorumlanamamasından çok farklı anlamlar içeriyor.

Örneğin düzenleme bu haliyle aday listelerinde kota uygulamasının eşitlik ilkesine aykırı sayılmamasını güvence altına alırken kota konulmasının gerekliliğine işaret etmiyor.

"Pozitif ayrımcılık, eşitlik politikalarının bir parçası olabilir"

Türkiye'de son on yılda pek çok yasal reformla kadınlar adına önemli kazanımlar elde edildiğini ancak düzenlemelerin hayata geçirilemediğini vurgulayan İlkkaracan, aynı süreçte kadın erkek eşitliği konusunda ciddi bir gerileme yaşandığına dikkat çekiyor.

"Hükümet, 'Yasal düzenlemeleri yaptık, iş bitti' gibi bir yaklaşım sergiledi. Oysa kadın erkek eşitliğinin sağlanması için tüm bakanlıklar nezdinde yapılması gereken pek çok şey var. Örneğin, Türkiye'de kadın erkek eşitliğinin öncelikli politika ilan edilmesi gerekiyor."

İlkkaracan'a göre, bu da ancak somut hedeflerle, başbakanın liderliğinde, tüm bakanlıkların katılımıyla, bütüncül ve somut rakamsal hedefler içeren bir siyasi program hazırlanmasıyla mümkün. Pozitif ayrımcılık, bunun sadece bir parçası olabilir ama pozitif ayrımcılığı gerektirmeyen ve gecikmiş birçok önlem var:

"Örneğin, AİHM'nin Opuz Kararı'nda Türkiye yalnızca şiddeti önlememekten değil şiddetin kaynağı olan kadın erkek eşitsizliğine karşı önlem almamaktan da suçlu bulundu. Kararda, 'Türkiye'de yasal reformlar kağıt üstünde kalıyor' denildi."

Türkiye, "ciddi gerileme yaşanan ülkeler" arasında

Türkiye, Birleşmiş Milletler Kalkınma Örgütü'nün 2009 "Kadının Güçlenme Endeksi"ne göre, 109 ülke arasında 101., Dünya Ekonomik Forumu'nun "Cinsiyet Uçurumu" endeksine göre 134 ülke arasında 129. sırada.

Sosyal İzleme Örgütü'nün (Social Watch) 2009'da yayınladığı "Cinsiyet Eşitliği Raporu"na göre, Türkiye dünyada 2004-2009 yılları arasında cinsiyet eşitliği konusunda ciddi gerileme yaşanan ülkeler arasında.

Özellikle 2006'dan beri çok ciddi bir gerileme söz konusu. Örneğin, BM "Kadının Güçlenme Endeksi"ne göre, Türkiye 2000'de 64, 2006'da 72, 2009'da 101. sırada yer alıyor. (BB)