İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, cezaevlerindeki
hak ihlallerini sıraladığı raporunda, yasakçı yönetim modellerine son
verilmesini istedi.
Derneğin cezaevlerinden gelen mektuplara ve başvurulara
dayanarak hazırladığı 2007'nin ilk altı ayına dair raporda, F tipi
cezaevlerinde tecrit uygulamasının Adalet
Bakanlığı'nın genelgesine karşın sürdüğü, hükümlü ve tutukluların keyfi
yasaklamalarla haberleşme özgürlüklerinin, savunma, görüş ve sağlık haklarının
ihlal edildiği bilgileri yer alıyor. İHD ayrıca cezaevlerindeki işkence
vakalarına da değiniyor.
Avukat Behiç Aşçı'nın açlık grevinin ardından yayınlanan genelge, F tipi cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin, 10 kişiyi aşmayacak
gruplar halinde, idarenin gözetiminde, haftada 10 saati geçmemek koşuluyla bir
araya gelebilmesini öngörüyordu.
Derneğe Bursa Kapalı Cezaevi’nden 1, Vezirköprü Ceza İnfaz
Kurumu’ndan 1, Metris Kapalı
Cezaevi’nden 1, Konya Kapalı
Cezaevi’nden 3, Edirne F Tipi Kapalı
Cezaevi’nden 2, Bolu F Tipi Kapalı
Cezaevi’nden 2, Tekirdağ F Tipi Kapalı
Cezaevi’nden 37 olmak üzere toplam 47 şikayet ve talep mektubu geldi. 1 Ocak-1
Ağustos arasında 9 mahpus yakını derneğe hak ihlalleriyle ilgili başvurdu.
İHD, raporunda şunların yapılması gerektiğini söylüyor:
- Cezaevlerinde tecride ve savunma hakkını kısıtlayıcı engellere son verilmeli. Adalet Bakanlığı'nın genelgesi derhal uygulanmalı.
- Hasta mahpusların tedavileri yapılmalı, sağlık imkanlarından hiçbir kısıtlama olmadan faydalanmalarının koşulları yaratılmalı.
- Yayın kısıtlaması, iletişim özgürlüğünün engellenmesi, görüş yasağı gibi disiplin cezası uygulamalarına son verilmeli; kendi ana dilleriyle görüş yapmalarına olanak sağlanmalı.
- İşkenceye son verilmeli. işkence olaylarına karışan cezaevi idaresi, güvenlik görevlisi ve infaz koruma memurları hakkında derhal soruşturma açılmalı.
- Cezaevlerini sivil denetime açan İşkenceye Karşı Sözleşme'ye Ek Protokol (OPCAT) Meclis'te onaylanarak yürürlüğe girmeli.
Keyfi yasaklamalar
Raporda örnekleri verilen keyfi yasaklamalar ve ceza
uygulamaları özetle şöyle:
- "Sakıncalı" iç çamaşırı renkleri var. Kırmızı,
"mahpusların iç çamaşırlarından bayrak yapması," yeşil "asker
kıyafetinin rengi", "lacivert gardiyan kıyafetinin rengi", bordo,
"kırmızıya yakın" gerekçeleriyle yasak.
- Gazete arşivi tutmak
- Siyah üzüm istemek
- Sabun ve deterjanı pencere kenarına koymak
- Kantin günü dışında alışveriş yapmak
- Kantinden oda arkadaşları için alışveriş yapmak
- Dışardan yiyecek almak
- Ziyaretçilerin getirdiği giysileri giymek
- Ajanda ve spiralli defteri içeri sokmak
- Voleybol oynarken konuşmak
- Mektuplarda moral verici cümlelere yer verilmesi
- Walkman ile müzik dinleme
- Cezaevi idaresinin tutumuna ilişkin dışarıya mektup
göndermek
- Görüşlerde anadilde (Kürtçe) konuşmak
- Aile ile görüştürmeme
- Tek kişilik hücre cezası verme
- Kürtçe yayın alma
- Muhalif
yayın alma (TK)