"İdareciler, flört şiddetini sorun olarak görmüyor"

*Fotoğraf: Hale Güzin Kızılaslan / csgorselarsiv.org

Flört şiddeti günlük hayatta en sık karşılaşılan şiddet türleri arasında. Ancak üzerine çok da fazla konuşulmuyor. Bu, "duygusal, romantik, cinsel bir beraberlik içerisinde ya da beraberlik bittikten sonra partnerlerden birinin diğeri ya da birbiri üzerinde güç ve kontrol kazanmaya çalıştığı, zarar verici davranış biçimlerini" ifade ediyor.

Günümüz ilişkilerinde sevgi ve nefretin, kıskançlıkla değer vermenin birbirine karıştırıldığı düşünüldüğünde, bu şiddet türü fark edilme eşiği en düşük olanlardan biri haline geliyor. Özellikle bedenin tanınmaya ve duyguların keşfedilmeye çalışıldığı ergenlik döneminde, gençler için flört aşamasında sınır belirlemek pek kolay olmuyor.

5 bin 518 gence ulaşıldı

Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği de 2018 yılından beri "Eğitimde Ne Var Ne Yok Projesi" ile flört şiddeti konusunda okullarda eğitim vererek psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğretmenlerinin bilgi ve bilinç düzeyi, okul idaresi ve velilerin tutumunu iyileştirmek için uğraşıyor.

Dernek, bu kapsamda verilen eğitimler, uygulamalar sırasında ve sonrasında yapılan gözlemleri, 2020 Aralık’ında "Eğitimde Ne Var Ne Yok?! Flört Şiddeti: Okul Odaklı Önlem ve Müdahalede Engeller, İhtiyaçlar, Çözüm Önerileri Araştırma Raporu"nda açıkladı. Buna göre, İstanbul’da görev yapan 20 lise okul psikolojik danışmanı katıldıkları altı günlük eğitici eğitimin ardından dört ay boyunca 17 farklı lisede, 500’ün üzerinde sınıf çalışması yaparak yaşları 15-18 arasında değişen 5 bin 518 gence ulaştı.

Uygulamalarda karşılaşılan engeller

Proje kapsamında önce öğretmenler ardından öğrenciler eğitildi. Psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğretmenleri liderliğinde liselerde toplumsal cinsiyet, akranlar arası şiddetin farklı biçimleri, şiddeti fark etme ve şiddete müdahale etme başlıklarında bilinç oluşturmak için çeşitli uygulamalı eğitimler verildi. Bu süreçte gençlerle hak temelli, anti-hiyerarşik, güçlendirici, genç katılımlı, interaktif ve materyale dayalı grup çalışmaları yürütüldü.

Raporda, uygulamalar sırasında en sık karşılaşılan engellerin okul idaresinden gelenler olduğu belirtildi. Ayrıca idarecilerin; flört şiddetini okulda bir sorun olarak görmeyişi, daha öncelikli sorunların var olduğunu düşünmesi, flört şiddeti konusunda çalışmalar yapılmasının velilerden tepki çekeceği öngörüşü gibi zorluklarla karşılaşıldı. Bu bağlamda çalışmaya katılan öğretmenler, eğitimlerin tüm öğretmenlere yayılmasını, ilköğretim ve ortaöğretimde deneyimlenmesini ve MEB ile işbirliği yapılmasını tavsiye etti.

Flört şiddetinde otokontrol

Ayrıca raporda, proje kapsamında elde edilen bazı kazanımlar şöyle sıralandı:

Öğretmenler, toplumsal cinsiyet eşitliği, flört ve flört şiddeti, şiddeti fark etme ve şiddete müdahale etme konularında bilinçlendirildi.
PDR öğretmenleri okullarda daha görünür hale geldi.
Öğrenciler flört şiddeti, akran zorbalığı, kişisel alan ihlali gibi kavramların anlamını öğrendi.
Flört şiddetinin de bir şiddet türü olduğu fark edildi.
Sürdürdüğü ilişki içerisindeki tutumlarını gözden geçiren öğrenciler, flört şiddeti kapsamına giren kısıtlama ve yoksun bırakma davranışları konusunda otokontrol uygulamaya başladı.
Flört hakkında konuşmak normalleşti, rehberlik servisine talep arttı.
İdarecilerin flört şiddetine bakışı değiştirildi.
Okullardaki tüm öğretmenler, söylemleri toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yol açmaması için uyarıldı.
Veliler; öğrencileri dinlemeye, anlamaya, flört süreçlerine saygı duymaya teşvik edildi.
Akran zorbalığı ve flört şiddeti hususunda rehberlik servisleri ve velilerin dayanışma içinde olması sağlandı.

"Özfarkındalık gelişirse, şiddete göz yummayız"

Flört şiddeti, ilişki içinde özellikle gençlerin çok farkında olamadığı bir şiddet türü. Daha önceki ilişkisinde bunu yaşadığını anlatan B. H. de eski ilişkisinde yaşadığı tecrübelerinin flört şiddeti olduğunun daha sonradan farkına vardığını söylüyor. Kişisel alanı keşfetmenin ve şiddet türlerini öğrenmenin erken yaşlarda gerçekleşmesinin önemini, “Özfarkındalık daha erken yaşlarda gelişirse şiddet unsurlarına göz yummayız, diğer türlü hep kendinden veriyorsun” sözleriyle vurguluyor. B. H. yaşadıklarını şöyle anlatıyor:

“İlişkiningenelinidüşündüğümde baskı görmüş ve yönlendirilmiş hissetmiyorum.Bugünden bakınca ilişkimiz sürerken flört şiddeti gördüğümü bana düşündüren, istemediğim şeylerde aşırı derecede ısrar edip beni ‘Tamam’ demeye mecbur bıraktığı durumlardı. Bu anlarda kendimi baskı altında hissediyordum. Sürekli birlikte vakit geçirmek istiyordu. Ben uzaklaşmak, biraz yalnız kalmak istediğimde çok özlediğini söylediği için bunu sevgisinden istiyor sanıyordum. Belki de yalnız kalmak istemiyordu. Şimdi bakınca çok sevse benim yalnız kalmaya da ihtiyacım olabileceğini anlayabilirdi diye düşünüyorum. Birçok defa düşüncelerime saygı göstermediği için bitirme kararı aldım. Ardından defalarca af dilemesi, bir daha yapmayacağına söz vermesi, farklı yollarla gönlümü almaya çalışması beni bir şans daha vermeme oluyordu. Mantığımdan çok duygularımı merkeze alıp anlamaya çalışıyordum. Şimdi bir yanlış görsem bir kere dinler, ikinciye kestirip atar, bana ulaşamaması için elimden gelen her şeyi yapar ve net bir şekilde ilişkiyi bitiririm.”

Flört şiddeti nedir?

Flört şiddeti, flört yaşantısındaki birçok şiddet türünü kapsayan şemsiye bir kavramdır ve çok farklı tanımlarla karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, Anderson ve Danis (2007) flört şiddetini “bir flört ilişkisinde partnerlerden birinin diğerini tehdit veya eylem yoluyla fiziksel, cinsel ya da psikolojik olarak istismar etmesi” (s.88) olarak tanımlamaktadır. Flört şiddeti, uzun süreli-kısa süreli, ciddi-geçici, heteroseksüel-eşcinsel-biseksüel, tek eşli- çok eşli ya da kişilerin farklı biçimlerde tanımladığı tüm ilişki biçimlerinde görülebilir, hiçbir flört ilişkisi biçimi flört şiddetinden arınık değildir. Flört şiddeti, literatürde yaygın bir şekilde kullanılan bir kavram olmakla birlikte, bazı kaynaklarda kavramın karşılığı olarak flört ilişkisinde şiddet, flört içi şiddet, sevgili şiddeti, yakın partner şiddeti ve güvensiz/ sağlıksız ilişki gibi kavramlar da kullanılabilir.

(SO)

CİNSEL ŞİDDETLE MÜCADELE DERNEĞİ