Hayvan deneylerinde sivil toplum da söz sahibi

Deneye Hayır Derneği bileşenlerinden Hayvan Hakları ve Etiği Derneği, Tarım ve Orman Bakanlığı aleyhine açtığı davayı kazandı.

Dernek, Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurul’da 21 üyeden birinin hayvanlar lehine söz söyleyecek hayvan hakları temelli bir örgütün temsilcisi olması için götürdükleri talep kabul edilmeyince dava açmıştı. Üye olarak ise Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği'nden bir temsilci seçilmişti.

Oysa Yönetmelik gereği, Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurul'u (HADMEK) oluşturan 21 üyeden birinin, hayvanları korumaya yönelik çalışan bir sivil toplum örgütü temsilcisi olması gerekiyor.

Ankara 11. İdare Mahkemesi’nde görülen davada ‘Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu'na sivil toplum örgütleri arasından Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği'nin üye olarak seçilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır’ kararı verildi. Mahkemenin 12 Haziran 2020 tarihli kararı kesinleşti.

“Mahkeme kararına uyulması zorunluluk”

Deneye Hayır Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yağmur Özgür Güven, basına yazılı yaptığı açıklamada, “Bakanlık bürokratları ve deneyin uygulayıcısı olan meslek profesyonelleriyle dolu olan 21 kişilik kurulda, hayvan haklarını savunan tek bir kişiye dahi tahammül edilememesi, bu derneği kurma sebebimizi çok net açıklıyor” dedi, mahkemenin kararını olumlu bulduğunu söyledi.

Derneğin Yönetim Kurulu Üyesi avukat Ezgi Koç da kararı şöyle değerlendirdi:

“Bu kararla, HADMEK üyeliği için hayvanları koruyan ve bağımsız bir STK temsilcisinin seçilmesinin hukuki gerekçelendirilmesi sağlanmıştır. Bu nedenle mahkeme kararına uygun şekilde işlem tesis etmek tüm kurumlar için bir zorunluluktur.”

Ne olmuştu?

2018 yılındaki temsilci seçiminde Deneye Hayır Derneği, kurulda hayvanları temsil etmek üzere bir aday göstererek Bakanlığa başvurmuştu. Hayvanlara Adalet Derneği de üyelik için bir aday göstermişti.

Ancak hayvan hakları örgütlerinin talepleri reddedilerek, kuruluş amacı deneylerin kalitesini arttırmak olan Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği'nin temsilcisi üye olarak yeniden seçilmişti.

Bunun üzerine Deneye Hayır Derneği, Bakanlığın yaptığı üye seçiminin Yönetmelikteki ilgili hükümlere aykırı olduğu ve kuruldaki 21 üyeden birinin hayvan lehine söz söyleyecek hayvan hakları temelli bir örgütün temsilcisi olması gerektiğini savunarak İdare Mahkemesi'nde iptal davası açtı, yürütmenin durdurulmasını talep etti. Dava sonuçlandı ve mahkeme, üye seçiminde hukuka uyarlık bulunmadığına hükmetti.

Dernekten yapılan açıklamada, davanın konusu itibariyle Türkiye'de bir ilk olduğu ifade edildi:

“Dava sürecinde mahkemeye sunulan ek beyanlar ve bilirkişi raporları nedeniyle de hayvan hakları mücadelesinde 'hayvan hakları' ve 'hayvan refahı' kavramları arasındaki farkı tartışmaya açtı.”

TIKLAYIN - "Laboratuvardaki Tüm Hayvanlar Evlere"

Fethiye merkezli olan dernek, aynı zamanda Türkiye’de bu amaçla kurulmuş ilk ve tek sivil toplum örgütü. (AS)