Hayeren Sorvil Guzek?

Ermeni Kültürü ve Dayanışma Derneği bundan 1,5 yıl önce kurulduğunda, öncelikli amaçlarından birini, UNESCO raporuna göre yok olmakta olan dillerden biri olan Batı Ermenicesini yaşatma ve yayma olarak belirledi. Bir yıldır, Talar Şilelyan'ın eğitmenliğinde devam eden dersler, kişisel ya da profesyonel nedenlerle Batı Ermenicesini öğrenmek isteyen insanları dernek çatısı altında bir araya getirdi.

Başlangıç seviyesinden üçüncü kura, toplam otuz öğrenci, her hafta iki saat boyunca Ermenice öğrenmek için derslere devam ediyor. "Ermeniceye Giriş" niteliği taşıyan ilk üç aylık dönemde; alfabe, okuma kuralları öğreniliyor, yazı çalışmaları, Ermeni harfleriyle Türkçe metinlerin deşifresi yapılıyor. Daha sonra; selamlaşma, sayılar, aylar, günler, renkler, yiyecekler, meslekler, şimdiki zaman ve gelecek zamanda fiil çekimleri gibi temel bilgilere geliyor sıra.

İstanbul dışında, Ermeni okullarının artık olmadığı şehirlerde doğup büyümüş, ailesinde de anadilini öğrenme şansını yakalayamamış Ermeniler, kursun katılımcıları arasında. Ermenice öğrenmeye 15 yıl önce başlamış ancak çeşitli nedenlerle devam edememiş olan Aysel Çiçekli, Ermeni Kültür'deki derslere ikinci kurdan dâhil olmuş: "Sadece anadilimi merak ediyorum. Hayerenı şad gı sirem, anor hamar, sorvil guzem. [Ermeniceyi çok seviyorum, o yüzden öğrenmek istiyorum.]"

Kayseri'de doğan ve çocukluğundan beri çok istemesine rağmen Ermenice öğrenemeyen Cenay Yenice, küçük kızı okul çağına geldiğinde, onunla birlikte anadilini öğrenmeye başlamış, şimdi de dernekteki dersleri takip ediyor. Ermenice kullanımıyla ilgili arzusunu şöyle dile getiriyor: "Ermenice tiyatroların, okulların dışında da yapılması gerektiğini düşünüyorum. Ermenice şiirlerin, şarkıların kulağımıza geldiği ortamların daha çok olmasını, isterdim."

Erdem Duman, ikinci kura yeni geçmiş öğrencilerden biri... Dersimli bir öğretmen, anadili Zazaca. Sayıca azalmış olsalar da Ermenilerin kültürel anlamda hâlâ o topraklarda olduğunu söyleyen Duman, Zazacadan tercüme yaparken anlamını bilmediği Ermenice kelimelere ve yer isimlerine sıkça rastladığını belirtiyor: "Öğrenmeye başlama amacım buydu. Süreç içinde, kelimeleri keşfettikçe, ortak kullandığımız kelimeler olduğunu gördükçe motivasyonum daha da arttı. 'Öğrenip de ne yapacaksın? İngilizceni ilerletsene' deyip pragmatik yaklaşan insan çok. Bu dilin yok olmaması için ne yapabiliriz bilmiyorum. Belki ileride isteyenler olursa, Ermeniceyi başkalarına öğretebilirim, neticede öğretmeniz. Ama burada Ermeniceyi yaşatmak, daha çok Ermeni toplumunun kendi iç dinamikleriyle olabilecek bir şey."

Ermenice öğrenmek isteyenlerin gözünü en çok korkutan, Ermenicenin Latin alfabesi dışında bir alfabe kullanıyor olması. Ermeni tarihiyle ilgili çalışmak isteyen ve Ermeni edebiyatına ilgi duyan İngilizce öğretmeni Gülhan Davarcı; bir yıl içinde umduğundan daha büyük bir ilerleme kaydettiklerini düşünüyor. "Ben daha yavaş öğreneceğimizi düşünüyordum, gözüme çok zor görünüyordu ama öğrenmeye başladıktan sonra o kadar da zor olmadığını fark ettim."

Nesim Ovadya İzrail, Pencere Yayınları'ndan yayımlanan "1915 Bir Ölüm Yolculuğu /Krikor Zohrab" adlı kitabın yazarı... Ermeni tarihiyle ilgili yaptığı benzer araştırmalarda ihtiyacı olduğu için, o da bir senedir Ermenice derslerine katılıyor.

18 Şubat Cumartesi günü yeni başlayan sınıfa kaydolan lise öğrencisi Rubar Dicle İpek, insanların sürekli modern Batı dillerine ilgi duyup bu dilleri öğrenmek istemesine dikkat çekerek, "Bence, onlardan önce kendi yaşadığımız topraklardaki dilleri öğrenmemiz lazım." diyor.

Ermeni Kültürü ve Dayanışma Derneği'nde bir sonraki kurun, Nisan ayında başlaması planlanıyor. Duyuruları www.ermenikultur.org üzerinden takip edebilirsiniz. (SÇ/ÇT)

* Not: Hint-Avrupa dil ailesine mensup olan Ermenicenin Batı ve Doğu olmak üzere iki lehçesi vardır. Batı Ermenicesi, Türkiye ve Batı Ermeni Diasporası'nda, Doğu Ermenicesi ise Ermenistan ve eski Sovyet coğrafyasında kullanılmaktadır. Ermeni alfabesi, M. S. 405
yılında bir din adamı olan Aziz Mesrob Maşdots tarafından bulunmuştur. Daha sonra eklenen iki harf ile birlikte, son halini almıştır.