Havadan Nem Kapmak (2)
Bir önceki yazıda düşük ve yüksek bağıl nemin etkileri ile birlikte dünyada konforlu kabul edilen nem değerleri hakkında bilgi vermiştim. Şimdi ise yüksek ve düşük bağıl nemin gündelik hayattaki sebep ve sonuçları ile birlikte bağıl nemi ayarlamak için neler yapılabileceği üzerinde duracağım.
Kışın bağıl nemin çok düştüğü zamanlar döşemedeki parke aralarının çok açıldığını, elbiselerimizi çıkartırken veya otomobillerin kapısı gibi herhangi bir metal yüzeye dokununca çatırtılar ile birlikte elektrik saçtığımızı fark etmişinizdir herhalde.
Hiç unutmam ABD'de geceleyin sabaha kadar öksüren küçük kızım için doktor ilaç olarak nemlendirici alıp odasına komamızı istemişti. Biz de o da ne menem bir şeydir diye merak etmiştik...
Kışın: Bir parça nem
ABD'de ne üzerine güğüm konacak ne bir soba ne de içi su dolu bir tas için kalorifer dilimleri vardı. Duvardaki bir termostatın ayarlandığı hava sıcaklığına göre arada bir duvarların üst kısmından odalara bir ısıtıcı tarafından sıcak hava üfleniyordu.
Biz çaydanlık ve güğümlerde su kaynatma, yemek ve ütü yapma ve kaloriferlere asılan içi su dolu kaplar ile ya da bir nemlendirici cihazı ile özellikle kış mevsiminde evimizi bir ölçüde nemlendirebiliriz.
Böylece kışın sıcaklığı hissedebilmemiz için odanın havasına biraz nem ilave etmiş oluruz. Yoksa, soğuk havalarda kendimizi daha sıcak hissetmemiz için tek başına yüksek oda sıcaklığı yeterli değildir. Kışın bir parça nem bizim konforumuzu arttırır.
Yaz aylarında olduğu gibi kışın da evlerdeki yüksek nem bazı problemlere neden olabilir. Komşularınızdan evi saten boya yaptırdığını ve bu yüzden duvarın nefes alıp veremediği için de terleme yaparak sürekli su içinde kaldığı gibi bir şikayet duyabilirsiniz. Genellikle kışın izolasyonu iyi yapılmamış olan dış duvarların sıcaklığı, camlardaki buğulanma gibi oda içindeki nemin duvarın üzerinde yoğunlaşacak kadar düşük olabilmektedir. Bu durumda duvarın sıcaklığını yükseltemeyeceğinize göre odadaki nem miktarını düşürmeniz gerekecek ya da elde bez sürekli duvarları sileceksiniz.
Yaz sıcağı ve nem
Şu içinde bulunduğumuz sıcak yaz günlerinde havadaki bağıl nemin yüksekliğinden şikayet etmeyenimiz yok gibi. Sıcak ve nemli hava bize havayı daha sıcak hissettirerek bunaltmasının yanı sıra bina ve eşyalarda küf ve mantarların çoğalmasından dolayı bizdeki alerjik reaksiyonların artmasına da neden oluyor.
Bu nedenle, özellikle, yaz mevsiminde evimizi, eşyalarımızı ve her yerde kendi kendimizi yüksek sıcaklık ve nemden korumak zorundayız. Örneğin, nemli havalarda halı ve kilimler özellikle de kalın olanlar havadan büyük miktarda nem alır. Böylece halılar kokmaya başlar ve içerlerdeki farklı cins ipliklerin farklı ölçülerde genleşmelerinden dolayı buruşabilirler. Bu nedenle Adana'da yazın halı ve kilimler yerden toplanıp kaldırılır. Halı ve kilimleri yüksek nemden korumak için onları rulo haline getirip evin serin bir yerine kaldırmaktır faydalıdır.
Benzer şekilde yağlı boya tablolar ve kitaplar da yüksek nemden olumsuz bir şekilde etkilenir. Yüksek nem kağıtlarda küçük kahve rengi noktalar şeklinde beliren küflenmeye neden olur. Tablolarda tuval, resmin tahta çerçevesinden daha fazla genleşerek sarkar. Benzer şekilde antik eşyalar , koleksiyonlar, sanat eserlerinin bir çoğu yüksek ve hızla değişen nem miktarlarından kötü bir şekilde etkilenir. Bu tür kıymetli ve neme hassas eşyalar için havanın bağıl nemini yüzde 50 civarında sabit tutmak gerekir.
Havadaki nemi azaltmak ve/veya sabit tutmak için ya nem alma cihazı ya da hem soğutan hem de havadaki nemi alan bir klima kullanmak gerekiyor. Kışın soğuk havalarda cam ve kapılar kapalı olacağı için nem alma cihazı yarar sağlar. Sıcak ve nemli havalarda ise bunalmamak için klimasız binaların havalandırılması gerekir. Bu durumda da nem alma cihazı fazla faydalı olamaz.
Bir soru da nem alma cihazından çıkan su ile ilgili. Pek çok kişi nem alma cihazının su toplama kapında topladığı suyu, su hafif, arıtılmış ve yumuşak olduğu için ütüde kullanmakta ; bazıları ise bu suyu akvaryumlara koymaktadır. Bir kişiden de bu suyu kedisinin içtiğini duydum.
Kedi, su kabına konan kaliteli içme suyunu beğenmeyip de bu suyu içmeyi tercih ediyorsa, bir problem yok. Ama akvaryumdaki balıklar gibi mecburen bu suyu içiyorsa, o zaman dikkat özellikle yavru balıklarınız ve kediniz zehirlenebilir.
Nem alıcılarda kondansatör olarak bakır ya da alüminyum teller kullanılır. Korozyon ve bu teller üzerinde biriken kirleticiler nem alma cihazının topladığı su da bakır ya da çinko oksit ve benzerinin bulunmasına neden olabilir.
Evet nem ile ilgili söyleyeceklerim şimdilik bu kadar. Aklınıza takılan başka bir nemli soru var mı?..