Halk ÇED toplantısını yaptırmadı

* Fotoğraflar: Twitter

Çanakkale’deki Halilağa Bakır Madeni Projesi’yle ilgili Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci bugün başladı.

Projenin yakınındaki Hacıbekirler Köyü’nde bugün saat 11.00’de “halkın katılımı toplantısı” yapılması planlanıyordu.

Kazdağları Kardeşliği sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla toplantıyı yaptırmadıklarını duyurdu:

“Pandemi şartları altında yapılması riskli olan toplantı, milletvekilleri ve yöre halkının ısrarları sonucunda iptal edildi! Bu dağları Cengiz'e vermeyeceğiz!”

TEMA Vakfı: Canlı çeşitliliğini yutacak

TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, Halilağa projesi maden alanının, anıt ağaç niteliğinde asırlık ağaçları ve dünyada sadece Kaz Dağları’nda yaşayan Kaz Dağı Göknarlarını içinde barındıran ormanlarla birlikte nadir bitki türleri ve canlı çeşitliliğini yutacağını belirtiyor.

Projenin Kaz Dağları ormanları ve birinci sınıf tarım toprakları üzerinde yer aldığını ve uygulanması halinde en az 3 köyü yutacağının tahmin edildiğini belirten Deniz Ataç; projenin uzun zamandır şiddetli kuraklıklarla mücadele eden bölgede, Kaz Dağları’nın sularına da ortak olacağını ifade ediyor.

Halilağa Bakır Madeni Projesi

2012’de altın madeniydi

Kamuoyuna bakır madeni projesi olarak lanse edilse de aynı ruhsat alanı için 2012’de “Halilağa Altın Madeni Projesi” ismiyle ÇED süreci yürütülmüş ve ÇED olumlu kararı alınmış; ancak yöre halkının tepkisi nedeniyle, proje bugüne kadar hayata geçememişti.

Projede ne var?

Bugün itibariyle bakır madeni için alınan ÇED izni alanı toplam 603 bin 53 hektar ve üç poligondan oluşuyor.

ÇED başvuru dosyasına göre ocak alanından 90 milyon ton cevher çıkartılarak, yılda 6 milyon ton kapasiteli zenginleştirme tesisine iletilerek konsantre ürün elde edilecek. Halilağa Bakır Madeni Projesi’nin 2 yıl inşaat dönemi, 15 yıl işletme dönemi ve 2 yıl kapatma dönemi olmak üzere 19 yıllık bir ömrü olacak. 

Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında 2 bin ve işletme aşamasında ise 1000 kişi çalıştırılacağı, istihdamın da “Hacıbekirler, Muratlar, Halilağa, Yanıklar, Osmaniye, Yaylacık köyleri başta olmak üzere Çan ve Bayramiç ilçeleri ile Çanakkale ve Türkiye’den” sağlanacağı ileri sürülüyor.

Köyler ve sulak alanlar mesafesi

Faaliyetin gerçekleştirileceği ÇED alanı; Çanakkale Bayramiç ilçesine kuş uçuşu yaklaşık 22 kilometre mesafede. Maden, Hacıbekirler köyüne 0.73, Muratlar köyüne 1.74 kilometre ve Halilağa köyüne 4.42, Söğütgediği köyüne 3.51, Yanıklar köyüne 3.19, Osmaniye köyüne 2.33 kilometre uzaklıkta yer alıyor. 

Madene en yakın su kaynağı Küçüklü Göleti’nin uzaklığı 6.67 kilometre. 1 ve 2 No.’lu ÇED alanlarına yakın diğer iki gölet sulama amaçlı kullanılan Bayramiç Işıkeli Göleti ve Bayramiç Yeniceköy Köylüçay Göleti. 

1 No.lu ÇED alanının doğusunda, 12.05 kilometre uzaklıkta master plan aşamasında Uzunalan Barajı bulunuyor. ÇED alanları civarındaki içme ve sulama suyu barajı olarak kullanılan diğer barajlar, Altınzeybek-2 ve Bayramiç Barajı.

İki büyük projenin ortasında

Halilağa Bakır Madeni Projesi 2019’da büyük bir tepkiyle karşılanan Kirazlı Altın Madeni ve onun diğer ayağı Ağı Dağı Altın Madeni projelerinin de ortasında yer alıyor. 

* TEMA Vakfı

Üç projenin hayata geçmesi, Kaz Dağları’nda 19 bin futbol sahası (13 bin 500 hektar alan) büyüklüğünde bir maden alanının oluşması anlamına gelecek. Projeler bölgenin su varlıkları, toprağı ve tarımsal üretimi ile birlikte Kaz Dağları’nda binlerce yıllık kadim bir kültürü de tehdit ediyor.

Cengiz Holding nasıl geldi?

Kazdağları’nda 200 bin ağacı kesen Kanada firması Alamos Gold‘un yerli ortağı Doğu Biga Madencilik, 13 Ekim 2019’da dolan inşaat ruhsatının yenilenmemesinden dolayı bölgedeki çalışmalarına son vermiş, bu sayede doğa kendini yenilemeye başlamıştı. 10 aydır ruhsatı olmayan şirket halen tahliye edilmezken, Cengiz Holding devreye girdi.

Cengiz Holding, yıllardır bölgede arama faaliyetlerini sürdüren Truva Bakır İşletmeleri A.Ş maden işletmesini, Kanadalı Liberty Gold ve Teck Resorurces’dan 55 milyon dolara aldı. 

Çanakkale’de maden

TEMA Vakfı’nın Nisan 2019’da yayımladığı Kaz Dağları Yöresi’nde Madencilik Raporu’na göre, Halilağa Maden Projesinin de yer aldığı Çanakkale’de; Çan ilçesinin yüzde 75’i, Bayramiç’in yüzde 62’si, Ezine’nin yüzde 53’ü, Lapseki’nin yüzde 47’si ve Yenice’nin ise yüzde 44’ü madenlere ruhsatlı.

(TP)