Güney Kore’de kürtaj hakları: Değişim, umut veriyor

"Benim bedenim, benim kararım" (Fotoğraf: AA / New York)

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Asya Bölümü Kıdemli Araştırmacısı Lina Yoon'un "Güney Kore'nin Anayasal Kürtaj Hakkı: Aktivistler Bu Değişim için Çok Mücadele Etti" başlığı ile 9 Haziran'da HRW internet sitesinde yayınlanan yazısının Türkçe çevirisini paylaşıyoruz.

***

Kürtaj, 2021 yılında bir mahkeme kararıyla Güney Kore'de suç olmaktan çıkarıldı ve milyonlarca kadın rahat bir nefes aldı.

Güney Kore'nin Anayasa Mahkemesi, Nisan 2019'da kürtajı ceza gerektiren bir suç olarak tanımlamanın anayasaya aykırı olduğuna hükmetti ve yasama organının 2020 yılı sonuna kadar söz konusu yasalarda değişiklik yapmasına karar verdi.

Hakimler, kadınlar ve kız çocuklarının "bütüncül bir karar alıp bu kararı uygulamak için yeterince zamanı olmasına" izin verecek şekilde gebeliklerinin 22. haftasına kadar zamanları olması gerektiğini söyledi.

Bu karardan önce kürtaj 1953 yılından beri yasal değildi. Kürtaj olan gebe kişiler 1 yıla kadar hapis cezası ya da 2 milyon won (31 bin 500 TL) adli para cezası ile karşı karşıya kalıyordu. Kürtaj yapan sağlık çalışanları da 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabiliyordu.

Bu yasağın tek istisnaları, gebeliğin tecavüz veya ensest sonucu ortaya çıkması, kadının hayatını tehlikeye atacak gebelikler veya kadın ya da eşinin belli kalıtsal veya bulaşıcı hastalıklarının olmasıydı. Evli kadınların ise kürtaj olabilmek için eşlerinin iznini alması gerekiyordu.

Bu yasalar nadiren uygulanıyordu; kürtaj, pratikte yaygın olarak mevcuttu. Fakat söz konusu yasalar kürtaj konusunda bir korku ve damgalanma korkusu yaratıyordu. Yasalar ayrıca sağlık çalışanları ve hastalarını deneyimleri hakkında açıkça konuşmaktan, bilgi paylaşmaktan ve birbirlerine destek olmaktan alıkoyuyordu.

Mahkemeyi harekete geçmeye zorlayan dava, aralarında feministlerin, sağlık çalışanlarının, engelli hakları savunucularının, avukatların, gençlik aktivistlerinin ve dini grupların da olduğu geniş bir koalisyonun yıllar süren çabasının bir parçasıydı.

Grup, müşahit taraf olarak ve biri bir devlet bakanlığından olmak üzere davayı destekleyen brifingler yoluyla geniş destek aradı ve aradığı geniş desteği buldu. HRW de ayrıca konuyla meşgul oldu.

Mahkeme kararından bu yana her şey güllük gülistanlık değildi. Hükümet, 2020 yılında yasayı kısmen değiştirecek bir yasal düzenleme teklif etti. Fakat Millet Meclisi teklifi kabul etmedi.

Mahkeme kararı uyarınca, 1 Ocak 2021'de kürtaj resmen suç olmaktan çıktı. Yine de ortada kafa karıştırıcı bir durum var çünkü kürtaja nasıl, ne zaman ve nerede erişilebileceği ile ilgili çok az netlik var.

Daha yapılması gereken çok şey var. Hükümetin yasaları desteklemesi ve kürtaja erişim sağlayan politikalar izlemesi, sağlık çalışanları için rehberlik sağlaması ve kürtaj da dahil olmak üzere halkı cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve hakları konusunda bilgilendirmesi gerekiyor.

Güney Kore'nin kürtaj haklarına saygı duymaya başlaması, yıllardır değişim için baskı yapan pek çok aktivistin [varlığının] canlı bir kanıtı. (LY/SD)