Guantánamo: Nasıl Yaratıldı, Geçmiş ve Bugün
“Sıkışma:Guantánamolar” adlı sergi, Guantanamo’dan yola çıkarak “istisna hallerini” anlatıyor. Sergi, Studio-X Istanbul’da 9 Nisan’a kadar görülebilir.
Columbia Global Centers | Turkey ve Studio-X işbirliğiyle gerçekleşen sergi, iki ana bölümden oluşuyor: “Guantánamo Toplumsal Hafıza Projesi” ve “Açık Bellek.”
Guantánamo Toplumsal Hafıza Projesi, Küba’daki ABD üssünün uzun tarihini, 11 Eylül öncesini ve sonrasını anlatırken, üssün geleceğine dair politikalarla ilgili farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Proje, ABD dışında ilk kez Türkiye’de sergileniyor.
Columbia Üniversitesi İnsan Hakları Çalışmaları Enstitüsü, Hafıza Merkezi ve Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin katkılarıyla gerçekleşen serginin açılışında, Columbia Üniversitesi İnsan Hakları Çalışmaları Enstitüsü Direktörü Elazar Barkan ile Guantánamo Toplumsal Hafıza Projesi Direktörü Liz Ševčenko konuştu.
“Kanunun ve siyasetin çatıştığı bölge”
Elazar Balkan, “Geçmişteki insan haklarını gündeme taşımamızın sebebi, geçmişi değiştirmeye çalışmak değil, geçmişi düşünme ve anlama şeklimizi değiştirmek” dedi.
“Tüm dünyada insan haklarıyla ilgili çalışmalar yapan ABD’nin, ülke içerisinde de birçok hak ihlali olduğunu gördük. Guantanamo’yu da bu açıdan ideal bir örnek olarak seçtik. Guantanamo, kanunun ve siyasetin karşı karşıya geldiği bir yer. Guantanamo, ‘Bir hükümet kendi kanunlarına ne kadar aykırı uygulama yapabilir?’in tanımı gibi.”
“Özgürlük, kapatılma, kimlik”
Ševčenko da projenin “Özgürlük, kapatılma, kimlik” kavramlarıyla ilgili sorularla başladığını anlattı:
“Proje, Guantanamo’nun nasıl yaratıldığı, geçmişte neler olduğu ve şu anki halini anlatıyor. Orada kalmış mahpuslar, avukatlar ve aktivistlerle konuşularak ortaya çıkan projede, 1903’te ilk kez açılan hapishanenin bugüne dek nasıl koşullarda var olduğu sorgulandı.”
“Özellikle de ABD’nin kontrolünde olan bir yerde ‘Hçbir ülkenin kanunlarının geçerli olmamasının’ ne anlama geldiğini sorguladık. Guantanamo, birçok insanın içine düştüğü ‘yasal bir karadelik.’”
Panellerle devam edecek
Sergiye, “Şehirler ve Gizledikleri” başlıklı bir panel dizisi ve Türkiye’deki hapishaneler hakkında genel bir değerlendirme sunan “Kapalı Kitap” isimli bir yayın da eşlik ediyor.
Bugün 14:00-16:00 arasında gerçekleşecek panelin konusu Diyarbakır Cezaevi. Panelde, Diyarbakır Cezaevi’nde 1980-1984 yılları arasındaki tutukluluk deneyimi sırasında yaşananlar, toplumsal hafızada kalan izleri ve sonrasında yapılan çeşitli çalışmaları tartışmaya açılacak.
Moderatörlüğünü Turgut Tarhanlı’nın yapacağı panelde Diyarbakır Cezaevi Gerçeğini Araştırma ve Adalet Komisyonu’ndan Ayşe Berktay, Murat Paker, Nimet Tanrıkulu konuşacak.
Gelecek paneller:
“1980 sonrası Ankara”, 10 Nisan 2014, 19:00 – 21:00
“Ermenilerin Yitik Kenti İstanbul”, 25 Nisan 2014, 19:00 – 21:00. (AS)
* Guantánamo Toplumsal Hafıza Projesi’ne buradan ulaşabilirsiniz.
* Studio-X’e buradan ulaşabilirsiniz.