"Genelkurmay'ın Müdahale Refleksi"
Genelkurmay Başkanlığı'nın internet sayfasında dün yayınlanan ve basın ve ifade özgürlüğünün suistimal edilerek, tahrik amaçlı haber ve yorumlarla Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) yıpratılmaya çalışıldığının iddia edildiği basın açıklamasıyla ilgili olarak Prof. Dr. Gençay Gürsoy, Prof. Dr. Baskın Oran ve gazeteci Aydın Engin'le konuştuk.
Baskın Oran, ordunun kendi görev alanına çekilmesinin sadece protokol aşamasında gerçekleştiğini ifade ederken, Gençay Gürsoy, Genelkurmay'ın tahrik edilmeye çalışıldığını ama Genelkurmay'ın da eski reflekslerle siyasi zeminde açıklama yapmasının yanlış olduğunu söyledi.
Aydın Engin ise açıklamanın her ne kadar çok dikkatli hazırlansa da suç sınırlarında dolaştığını belirtti.
Ocak 2012'de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel'in Milliyet gazetesine verdiği demeçte "siyasi konularda demeç verme yasağını" ve "yargı görevi yapanlara telkinde bulunma yasağını" ihlal ettiğini öne süren Prof. Baskın Oran, Ahmet İnsel, Aydın Engin, Cengiz Alğan ve Prof. Dr. Gençay Gürsoy suç duyurusunda bulunmuştu.
Oran: Asker sadece protokolde yerine çekildi
Prof. Dr. Oran, söze Ocak 2012'de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel hakkında bulundukları suç duyurusundan henüz sonuç alamadıklarını belirterek başlıyor.
Gelişmeleri takip ettiklerini söyleyen Oran, savcılığın ne yapacağına, mahkemeye gidip gitmeyeceğine, giderse hangi mahkemeye gideceğine ilişkin bir kafa karışıklığı içinde olduğunu belirtti.
İktidar kanadından ordunun artık kendi alanına çekildiği ve siyasete girmediği yönünde beyanlar verildiğini, ancak hala çeşitli konularda Genelkurmay'ın açıklamalar yaptığını söylediğimiz Oran, askerlerin kışlaya çekilmelerinin sadece protokol aşamasında gerçekleştiğini ifade etti ve ekledi:
"Hâlâ Sayıştay denetimi yapılamıyor, hala iktisadi açıdan güçlüler."
Prof. Oran, reaksiyonların daha önceki aksiyonlara cevap olduğu görüşünde.
Silahlı kuvvetlerin kendini ilgilendirmeyen şeylere karışa karışa insanlarda tepkiye yol açtığını ifade eden Oran, şimdi insanların bu tepkiyi dile getirdiğini ama bunun da doğru bir şey olmadığını söyledi ve şöyle bir örnek verdi:
"Yıllardır bazı doktorlar hastaları aşağıladı. Şimdi hastalar doktorları dövüyor."
Bunun doğru olmadığı gibi askerleri de aşağılamanın doğru olmadığını söyleyen Oran, askerlerin kışlalara çekilmesi için her şeyin yapılması gerektiğini fakat aşağılamadan kaçınılması gerektiğini ifade etti.
"Asker hemen kışlaya çekilmez"
Baskın Oran, askerlerin kolay kolay kışlalara çekilmeyecek kadar derin ve tarihi bir müdahale geleneğine sahip olduğunu ve askeriyenin 16. yüzyıldan beri kazan kaldırdığını, kazan kaldırmanın bugünkü adının da askeri darbe olduğunu belirtti ve ekledi:
"O yüzden bunu hemen hallolacak bir şey olarak düşünmemek, bunun üstüne düzenli, sistemli ve soğukkanlı biçimde gitmek lazım."
Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) Genelkurmay açıklaması sonrası tepki göstermemesine de değinen Oran, AKP'nin protokol düzeyinde geriletmeleri yeterli gördüğünü yineledi ve TSK'nın başında AKP ile sorun yaşamayan bir orgeneral olduğunu söyledi.
"AKP'nin böyle küçük açıklamalara tepki göstermemesi bir yana, hükümet Uludere'yi örtbas etmeye çalışıyor. Eğer Uludere'deki katliam Necdet Özel'in Genelkurmay Başkanlığı'ndan önce yaşansaydı AKP ortalığı yıkardı."
Gürsoy: Tahrik olsa da açıklama yapılması doğru değil
Prof. Dr. Gençay Gürsoy, baro ve medyadan bazı kişilerin tahrik edici açıklamalarda bulunduğunu ama bu durumun Genelkurmay'ın siyasi ortamda açıklama yapmasını haklı çıkarmayacağını ifade etti.
"Necdet Özel sonrası Genelkurmay'dan işi olmayan konularda açıklama yapılmaya devam edilmesi eski alışkanlıkların devam ettiğini gösteriyor."
"Hükümetin işine geldiği zaman Genelkurmay'ın yanında, işine gelmediği zaman karşısında olmasını da bugüne kadar gösterdiği tavırlar sayesinde artık yadırgamıyoruz."
"Genelkurmay hala görev alanı dışına çıkarak kendisini ilgilendirmeyen konularda siyasi zeminde görüş bildirerek ülke gündemini yönlendirmeye çalışıyor. Bu refleks sürüyor."
Engin: AKP pragmatist yaklaşıyor
Gazeteci Aydın Engin ise Genelkurmay'dan yapılan açıklamanın dikkatle hazırlandığı ve "Asker siyasete karışıyor" denmesinin önünü kesmeye çalıştığına dikkat çekiyor.
Genelkurmay'ın bunda da bir nebze başarılı olduğunu dile getiren Engin, her ne kadar açıklamanın darbe yandaşlarına yüklense de siyasi içerik taşıdığını ve suç sınırlarında dolaştığına dikkat çekti.
AKP'nin Necdet Özel öncesi silahlı kuvvetlerden gelen açıklamalara tepki gösterdiğini ama artık tepki göstermediğine de değinen Engin, bunu klasik bir AKP tavrı olarak değerlendiriyor.
"Demokrasi kültürü çok zayıf olan AKP'nin 'Ordunun siyasi içerikli açıklamaları bana yarıyorsa iyidir, bana yaramıyorsa kötüdür' yönünde bakış açısına sahip olması pragmatizmdir ve bence şaşırtıcı değil." (EKN)