Gençler Kamu Bütçesinde Neredeyse Görünmez
İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşlar (STK) Eğitim ve Araştırma Birimi ile Gençlik Çalışmaları Birimi “STK’lar İçin Gençlerin Güçlendirilmesine Yönelik Harcamaları İzleme Kılavuzu” hazırladı.
Birim'den Nurhan Yentürk, Yörük Kurtaran, Volkan Yılmaz’ın hazırladığı araştırma, nüfusun yüzde 17’sini oluşturan 15-24 yaş arasındaki gençlerin, Türkiye’de kamu harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya (GSYH) oranın yüzde 0,42’sini alabildiğini ortaya koyuyor.
Yentürk, Kurtaran ve Yılmaz “Nüfusun neredeyse yüzde 17’sini oluşturan gençlerin, kamu bütçesinde neredeyse görünmez olduğunu söylemek mümkündür” diye değerlendirmede bulundu:
“2012 yılı itibariyle, yaklaşık 12 buçuk milyon ile Türkiye nüfusunun yüzde 16,6’sını oluşturan 15-24 yaş grubundaki gençlerin kamunun sunacağı hizmetlerle karşılanabilecek çeşitli ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu ihtiyaçların karşılanması kamunun en temel görevlerindendir.
“Türkiye’de gençlere kamu kuruluşları tarafından sağlanan hizmetler bulunmakla birlikte, bunların hem nicelik olarak geliştirilmesi hem de nitelik olarak da üyesi olduğumuz Avrupa Konseyi’nin gençlikle ilgili temel yaklaşımları çerçevesinde gözden geçirilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.”
Gençlere kamu kaynağı
Araştırmada öne çıkan sonuçlar şöyle:
* Gençlerin güçlendirilmesine yönelik harcamaları izleyebilmek için gençliğin spor, toplumsal hayata katılım, barınma, eğitime destek, eğitimden işe geçişte destekle ilgili çalışan (yerel yönetimler hariç) kurumların harcamaları 2009 yılında 2 milyar 888 milyon 54 bin 984 lira iken 2012 yılında beş milyar 764 milyon 391 bin 220 lira oldu.
* GSYH içinde, gençleri güçlendirmeye yönelik yapılan harcamaların payı, 2009– 2012 yıllarında, sırasıyla yüzde 0,30; 0,37; 0,41 ve 0,42 olarak hesaplandı. Araştırma ekibi bu oranlar dikkate alındığında gençlere kamu kaynağı ayrılmadığının görüldüğüne dikkat çekti.
* Tüm genç nüfusun yüzde 30’unu oluşturan ‘eğitim alan gençler’, 2012 yılında gençlerin güçlendirilmesine yönelik yapılan harcamaların yaklaşık yüzde 68’ini aldı.
Eğitim dışındaki gençler
* ‘Eğitim dışındaki gençler’ genç nüfusunun yüzde 70’ini oluşturmalarına rağmen, gençlerin güçlendirilmesine yönelik yapılan harcamaların içinden aldıkları pay yüzde 32 ile sınırlı.
Araştırma ekibi zaten çok düşük olan gençliğin güçlendirilmesine yönelik harcamalar içinden eğitim dışındaki gençlerin de çok düşük bir pay almasının, eğitim dışında kalan gençlerin toplumsal ve ekonomik hayata katılımlarının önünde önemli bir engel oluşturduğunu belirtti ve “Özetle, kamu bütçesinde gençler yoktur, eğitim dışında olan gençler ise hiç yoktur” dedi.
* Gençlerin güçlendirilmesine yönelik toplam harcamaların içinde yer almayan, ancak araştırma ekibinin ayrıca izlediği bir harcama kalemi de gençlere yönelik eğitim harcamaları oldu. Yükseköğretim kurumları ve ortaöğretim harcamaları da eklendiğinde gençlere yönelik eğitim hizmetlerinin 2012 yılı için 24 milyar lira civarında olduğu görüldü. Gençlere yönelik eğitim harcamalarının GSYH’ye oranı ise yüzde 1,69. Bu rakama gençlerin güçlendirilmesine yönelik yapılan harcamalar dahil edildiğinde oran 2012 yılında yüzde 2,11 çıkıyor. (BK)
* "STK'lar İçin Gençlerin Güçlendirilmesine Yönelik Harcamaları İzleme Kılavuzu"na ulaşmak için tıklayın.