Gazeteciler: Homofobik Medyayı Değiştirmek Mümkün
Kolaylaştırıcılığını Morel Eskişehir LGBTT Girişimi’nden Ozan Kalkan’ın yaptığı “Dördüncü Kuvvet Medyaya ‘Terso’ Bir Bakış” başlıklı panelin katılımcıları Cumhuriyet Pazar Dergisi editörü Berat Günçıkan, bianet dönem yayın yönetmeni Emine Özcan, Yeni Aktüel Dergisi’nden gazeteci Murat Çelikkan ve Express Dergisi’nden Erdir Zat’dı
“30 yıldır LGBTT haberlerinin alt metninde bıyık altı bir gülüş var”
12 Eylül darbesinden bugüne medyanın LGBTT bireyleri nasıl algıladığını anlatan Günçıkan 30 yıl önce de, bugün de LGBTT ile ilgili haberlerin alt metinlerinde hep bir bıyık altı gülüşün olduğunu söyledi.
“Medyada eşcinsel muhabir olmak zor”
Medyada eşcinsel olarak var olmanın zorluklarına değinen Günçıkan Baki Koşar örneğini verdi. Koşar’ın hem eşcinsel kimliğiyle, hem de Kürt kimliğiyle ayrımcılığa uğradığını, fakat yine de eşcinsel kimliğiyle öne çıkarılmadığını, muhabirlik hayatının bunlarla mücadele etmesi gerektiğini söyledi.
“Sokağın algısı yaygın medyanın da algısıdır”
Tek kişilik gösterisiyle bir anda medyanın ilgi odağı olan Esmeray’ı röportaj yapmak için gazete binasına çağırdığını anlatan Günçıkan, Esmeray’ın binanın girişindeki güvenlikten geçtikten sonra güvenlik sorumlusunun Esmeray’a “Çantanızda çakı var mı?” diye sorduğunu ve medyadaki algının da buna benzer bir refleksi olduğunu söyledi ve sözü Çelikkan’a bıraktı.
“Medyanın LGBTT varlığını ele alışı İnsan Haklarını ele alışından farklı değil”
Çelikkan “Günlük çalışma temposu içinde gazeteciler çok
yoğun. Sayısız haber geliyor önlerine. Bu esnada önüne gelen trans cinayetinde
doğrudan transı müsebbip görüyor. Buna yapacağı en yi şey sorunlu görmektense o haberi hiç görmemek”
dedi. Ve ekledi:
“Türkiye’deki insan haklarının ele alınması da bundan farklı değil.”
“bianet’te homofobik olmayan bir dille haber yapıyoruz”
Özcan, yaygın medyada LGBTT bireylerin haklarını ihlal eden haber örnekleriyle başladı. Bu örneklerde LGBTT bireylerin damgalandığına, görmezden gelindiklerine, dışlandıklarına ve ötekileştirildiklerine dikkat çeken Özcan bianet' haberciliğini şöyle özetledi:
“Kadın, çocuk, insan hakları ve ifade özgürlüğü temelinde hak odaklı bakış açısıyla cinsiyetçi, militarist, faşizan ve homofobik olmayan, şiddet barındırmayan bir dil kurarak haber yapıyoruz.”diyen Özcan'ın verdiği bilgiye göre özellikle homofobiye karşı haber yaparken dikkat ettikleri hususlar şöyle: “LGBTT hareketini görünür kılma, ötekileştirmekten çekinme, hak ihlal eden medyanın eleştirisini yapma, eşcinsel eşittir hiv pozitif gibi yanlış genellemeleri yıkacak doğru bilgiyi verme, başarı hikayelerine yer verme ve mağduruiyet karşısında yol göstericlik.”
Özcan medyada kadın muhabirlerin çoğalmasının da homofobiye karşı olumlu bir etkisi olduğunu düşündüğünü ifade etti.
“Biz yazmayan LGBTT kitle için sayfa hazırlama başladık”
Türkiye’deki ilk Gey ve Lezbiyen sayfalarına yer veren Express dergisi adına konuşan Erdir Zat “Express ilk diyebileceğimiz bir adımla Gey-Lezbiyen sayfası açıp, onu ısrarla yayımladık. Alevilerin böyle bir ihtiyacı yoktu. Çünkü aleviler yazıyordu. Biz o esnada yazmayan LGBTT kitle için bu sayfanın kıymetli olduğunu düşündük. Ortodoks Marksistlerden gelen eleştirilere rağmen sayfa varlığını sürdürdü” dedi.
“Medya ile mücadele etmeli ve dönüştürmeliyiz”
Soru cevaplarla süren oturumun kolaylaştırıcısı Kalkan “Medyanın her zaman homofobiden kaynaklı değil, bazen de bilgisizlikten yanlış ya da yanlı haber yaptığını ve buradan hareketle muhabir, köşe yazarı ya da editörlere ulaşarak ilgili haberlere dair eleştirilerimizi iletmeliyiz” dedi.
Medyanın da her alan gibi mücadele edilmesi gereken bir zemin olduğunun altını çizen Kalkan paneli yerelde eşcinsel bir muhabir olma deneyimiyle sonlandırdı.(BÇ/EZÖ)