Fransızca sözlükte cinsiyetsiz zamir tartışması

Fransızca sözlük Le Robert, Ekim ayında sözlüğünün çevrimiçi versiyonuna, Fransızca'da sırasıyla "he" (erkek kişi zamiri) ve "she" (kadın kişi zamiri) anlamına gelen "il" ve "elle" kelimelerinin birleşiminden oluşan "iel" girişini eklemeye karar verdi.

Sözlük girişinde, "iel" için "cinsiyetten bağımsız olarak bir kişiye atıfta bulunmak için kullanılan üçüncü tekil ve çoğul kişinin kişisel özne zamiridir" notu düştü.

Fransızcaya yapılan bu yeni ekleme, topluca "iel, ielle, iels, ielles" olarak adlandırılan çoğul ve dişil biçimiyle birlikte, bazı Fransız politikacıların güçlü muhalefetini tetikledi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un partisi La République en Marche'den milletvekili François Jolivet, Salı günü attığı tweet'te şunları söyledi.

"Referans olduğunu düşündüğümüz bir sözlük olan Petit Robert, sitesine 'iel, ielle, iels, ielles' kelimelerini ekledi. Sözlüğün yazarları, Fransa ile hiçbir ilgisi olmayan bir davanın militanlarıdır: #wokisme."

Eğitim Bakanı da tepkili 

Milletvekilinin öfkesi, Eğitim Bakanı Jean-Michel Blanquer de dahil olmak üzere diğer Fransız milletvekilleri arasında yankı buldu.

Blanquer tweet atarak, "Bu, Fransız dilinin geleceği değil" dedi ve ekledi: "Dolayısıyla öğrencilerimiz temel bilgilerini pekiştiriyor olsalar da bunu referans olarak alamazlar."

CNN International, yorum için Fransız Akademisine ulaştı.

Fransız hükümet sözcüsü Gabriel Attal, Çarşamba günü düzenlediği haftalık basın toplantısında, hükümetin "tüm resmi belgelerde ve idari belgelerde kapsayıcı dil terimleri kullanmama" tutumunu yineledi.

Le Robert'den açıklama

Le Robert sözlüğü, çarşamba günü yaptığı açıklamada, sadece Fransızcada fark edilen son değişiklikleri yansıtmaya çalışıldığını belirten bir açıklama yaptı. 

Sözlük yetkilileri "iel"in genel kullanımının hala düşük olduğunu kabul etti ve sözlük girişinde kelimenin "nadir olarak kullanıldığı" ibaresinin olduğunu belirtti. 

Açıklamada, "Le Robert'in misyonu, hareket halindeki bir Fransız dilinin evrimini gözlemlemek ve bunun hakkında rapor hazırlamaktır" denildi. 

"Tepkilerin çoğu olumlu"

Açıklamada, yeni zamirle ilgili alınan tepkilerin çoğunun olumlu olduğu da belirtildi.

Öfke, Fransa'nın diğer ulusların kültürel etkisinden giderek artan rahatsızlıkla eş zamanlı geldi.

CNN'in haberinde Fransızların - Fransızca'da "laïcité" olarak bilinen -  laiklik sevgisinin, araştırmalara göre Amerika Birleşik Devletleri'ndeki birçok kişi tarafından sorgulandığı belirtildi. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ekim 2020'de yaptığı açıklamada, dile ve kültüre eklenen yeni ifadelerin, Fransa tarihiyle uyumlu olmayan "tamamen Amerika Birleşik Devletleri'nden ithal edilen sosyal bilim teorileri" ile yapıldığını söylemişti. 

(PT)