Fiyat artışlarıyla geçen bir hafta: 9 ilde toplu taşımaya zam
Fotoğraf: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Asgari ücrette 1 Temmuz'da yapılan yüzde 34’lük zam enflasyon karşısında erimeye devam ediyor.
Asgari ücretteki artış ile birlikte akaryakıta son bir ayda gelen yüzde 52'lik zam ve döviz kurundaki artış karşısında maliyetleri artan belediyeler ve şöfor esnafı toplu taşımaya zam yapma yarışına girdi.
Sadece bu hafta İzmir, Adana, Yozgat, Erzurum, Uşak, Afyon, Tokat, Kocaeli ve Bursa’da Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararlarıyla yüzde 25 ile yüzde 81 arasında değişen zamlar yapıldı.
Kocaeli’nde artış yüzde 63
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi UKOME 2 Ağustos’ta toplu taşıma zammı gündemiyle toplandı.
Kocaeli Minibüsçüler ve Otobüsçüler Odası tarafından talep edilen yüzde 100 zamma karşılık UKOME’den yüzde 54’le 63 arasında değişen zam kararı çıktı.
8 lira olan şehir içi ulaşım bedeli yapılan zam ile 13 lira oldu. Öğrenci, öğretmen ve 60 yaş üstü indirimli bilet 5 lira 50 kuruştan 9 liraya çıkartıldı. Abonman ücreti ise 3 lira 25 kuruştan 5 liraya yükseltildi.
Ulaşım zammı ile ilgili söz alan Kocaeli Minibüsçüler ve Otobüsçüler Odası Başkanı Mustafa Kurt, “Biz yüzde 100 istedik. Bizim talebimiz karşısına verilen zamdan rahatsız olduk. Evet, belki tarihin en yüksek zammını aldık ama yetmiyor. 2-3 ay sonra yeniden zam isteyeceğiz” dedi.
Yozgat'ta zam oranı yüzde 60
Yozgat’ta da Belediye Başkanı Celal Köse başkanlığında toplanan UKOME’den şehir içi toplu taşıma ile taksi ücretlerine zam kararı çıktı.
6,50 TL olan öğrenci kartlı biniş 10 TL’ye, 7,50 TL olan tam kartlı biniş 12 TL’ye, kartsız biniş ise 9 TL’den 15 TL’ye yükseltildi.
Bursa'da zam oranı yüzde 40'la 60 arasında
Bursa’da UKOME’nin 31 Temmuz’da aldığı kararla toplu taşımaya 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olacak şekilde yüzde 40 ile yüzde 60 arasında zam yapıldı.
Bursaray yüzde 47’lik zam ile 8,15 TL’den 12 TL’ye çıkartıldı. Otobüslerde kısa hat için 8,15 TL ödeyen Bursalılar artık 12 TL ödeyecek. Daha önce 9,40 TL olan uzun hatlar da yüzde 43 oranlık zamla 13,50 TL’ye yükseltildi.
Önceden 520 TL olan 160 binişlik kısa hat aboneleri de yüzde 48 oranında zamla kartlarını 770 TL’ye doldurabilecek. 160 binişlik uzun hat abonmanları ise 690 liradan yüzde 45 artışla 1000 liraya çıkartıldı.
Bursa’da 3,75’den ulaşım sağlayan öğrenciler ise yüzde 60 oranında gelen zammın ardından artık 6 TL ödeyecek. Uzun hatlarda da öğrencilerin cebinden 7 TL çıkacak.
120 lira olan kısa hat öğrenci abonman ücretleri de yüzde 66 zam oranı ile 200 TL uzun hat abonelikleri ise 280 liraya çıktı.
İzmir'de zam şimdilik sadece belediyenin araçlarına
İzmir’de UKOME kent içi toplu ulaşım ücret tarifesine yüzde 48 zam yaptı.
Belediyenin artan akaryakıt fiyatları nedeniyle biniş ücretlerine yüzde 70,84 oranında zam yapılması talebi UKOME’de kabul görmeyerek zam yüzde 48’de bırakıldı.
Buna göre belediyeye ait toplu taşıma araçlarında 8,78 lira olan tam biniş ücreti 13 TL’ye, 3 lira olan öğrenci biniş ücretiyse 5 TL’ye yükseltildi.
60 yaş ilk biniş 11,50 TL, birinci aktarma 5,76 TL, ikinci aktarma 2,88 TL olarak belirlendi.
Uşak'ta en düşük ücret 9 TL
Uşak Belediyesi de toplu taşımaya zam kararı aldı. Esnaf Odası'nın talebi öğrenci 10 TL iken tam ücretin 12,5 TL olması yönündeydi. UKOME görüşmeleri sonrasında kararlaştırılan fiyat tarifesi öğrenci 9 TL, tam ücret 12 TL şeklinde kabul gördü.
Adana'da personel giderlerinde yüzde 168'lik artış
Toplu taşımaya zam yapan kentler arasına Adana da eklendi.
Belediye otobüsleri ve hafif raylı sistemde 4,5 TL olan öğrenci ücreti 7 TL’ye, 10 TL olan tam ücreti 15 TL’ye çıkartıldı.
Özel halk otobüslerinde 6,30 TL olan öğrenci ücreti 9,50 TL’ye, 11,50 TL olan tam ücreti de 17 TL’ye yükseltildi.
Dolmuşlarda 6,30 TL olan öğrenci ücreti 10 TL, 14 TL olan tam ücreti de 17,50 TL yapıldı.
Adana Büyükşehir Belediyesi yaptığı açıklamayla son iki aylık dönemde akaryakıt ve asgari ücrete gelen zamla maliyetlerinin yükseldiğini belirterek zam gerekçesini şöyle açıkladı:
"21 Haziran’da motorin fiyatı 24,5 lira iken 2 Ağustos itibariyle yaklaşık yüzde 52 artışla 37,36 lira olmuştur. Haziran 2022’de brüt asgari ücret 5 bin 4 lira seviyelerinden Temmuz 2023 itibariyle brüt 13 bin 414 liraya çıkmasıyla personel giderlerinde yüzde 168’lik bir artış meydana gelmiştir. Mevcut araçların bakım maliyeti km başına yaklaşık 5 lira iken, Ağustos 2023 itibariyle bu değer km başına 13 lira seviyesine yükselmiştir.
“Kent içi ulaşım sisteminin ana gider kalemleri olan akaryakıt, personel ve bakım maliyetleri son bir yıl içinde yüzde 100’ün üzerinde bir maliyet artışına neden olmuştur. Son yapmış olduğumuz zamlardan sonra araç alımsız her bir yolcu için belediye olarak 12,24 TL destekleme yapıyoruz. Araç alımını da eklediğimizde Büyükşehir Belediyemiz her bir yolcu için 17,24 TL destekleme yapmış oluyor.”
Afyon her ay 5 milyon TL zarar ediyor
Afyon’da ulaşıma yılbaşından bu yana yüzde 81 zam yapıldı. Şehirde otobüslere nakit biniş 10 TL, kartlı tam biniş 9 TL, kartlı öğrenci binişi 8 TL oldu. Abone kart dolumu 550 TL’ye, öğrenci kart abonman dolumu 450 TL’ye çıkartıldı.
Afyon’da son ulaşım zammı yılbaşında yapılmış tam ücret 5 TL’den 6,5 TL’ye, öğrenci ücretleri 4,5 TL’den 6 TL’ye çıkartılmıştı.
Belediye Başkanı Mehmet Zeybek ulaşım zammıyla ilgili yaptığı açıklamada "maliyetlerin artmasından dolayı her ay 5 milyon TL zarar ettiklerini, zammın kaçınılmaz olduğunu" söyledi. Zamlı fiyatlarla da kâr edemeyeceklerini ifade etti.
Tokat'ta tek binişlik bilet 15 TL
Tokat’ta belediyesi meclisinin aldığı kararla toplu ulaşım ücretlerine zam yapıldı. Tek binişlik bilet 9 TL’den 15 liraya, Tok-kart sivil 7,80 TL’den 12,50 TL’ye, Tok-kart kampüs ve öğrenci 6,50 TL’den 9,50 liraya yükseldi.
Erzurum'da ikinci zam
Erzurum'da toplu taşıma ücretlerine iki ayda iki kez zam yapıldı. 1 Ağustos itibariyle şehir içi minibüs hatları ücret tarifesinde tam binişler 8 TL’den 11 TL’ye, öğrenci binişleri 5 TL’den 7 TL’ye yükseltildi.
Özel halk ve belediye otobüslerinde tam binişler 7 TL’den 10 TL’ye, öğrenci binişleri 3,5 TL’den 5,5 TL’ye çıkartıldı. Nakit biniş ise 10 TL’den 15 TL’ ye çıktı.
(HA)