FARC Son Silahı Teslim Etti, Silahlardan Barış Anıtı Yapılacak

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri’nin (FARC) son silahı teslim ettiği resmen açıklandı.

FARC’ın faal olduğu yirmiden fazla bölgeden biri olan Venezuela sınırındaki Fonseca’da Birleşmiş Milletler gözetiminde 27 Haziran 2017 günü toplu teslimat tören eşliğinde yapılmıştı. Kolombiya hükümeti dün FARC'ın son silahını teslim ettiğini resmi olarak açıkladı.

Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos “Bu son silah teslimi ile ihtilaf gerçekten de sona eriyor, milletimiz için yeni bir dönem başlıyor” dedi.

Barış anlaşmasının şartlarından biriydi

Kolombiya hükümeti ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında 2 Ekim’de imzalanan barış anlaşması halk oylamasında yüzde 50,24 “hayır” çıkması üzerine reddedilmişti. Değişiklikler yapılarak 24 Kasım’da ikinci barış anlaşması imzalanmış, söz konusu anlaşmanın Kongre oylamasına sunulması kararlaştırılmıştı.

BM Açıklaması

FARC’ın sahip olduğu silahlarının hepsinin Birleşmiş Milletler’e (BM) teslim edilmesi anlaşma şartlarından biriydi.

New York Times’da çıkan habere göre BM temsilcileri, 1 Ağustos itibariyle, güvenlik nedeniyle kamplarda bırakılmış olan son silahlar da teslim edilmişti. BM açıklamasında silahsızlandırmanın gerçekleştiği duyurulmuştu.

Silahlardan barış anıtı yapılacak

BM son bir yıl içinde 17 konteyner dolusu silah teslim alındığını açıkladı. Toplam teslim alınan silah sayısı 8 bin 112, mühimmat sayısı ise 1,3 milyon. Teslim edilen silahlardan Kolombiya Hükümeti ile FARC arasında imzalanan barışın anısına üç ayrı anıt yapılacak.

Bu süreçte silah bırakan 7000 civarında militanın da topluma entegrasyon süreci devam ediyor.

FARC’ın sonraki adımı yeni bir parti

FARC’ın liderlerinden biri olan Iván Márquez bir sonraki adımlarının yeni bir siyasi parti kurmak olduğunu söyledi. Adının “Kolombiya Devrimci Alternatif Güç” (Fuerza Alternativa Revolucionaria de Colombia) olacağını belirten Márquez böylece örgütün baş harflerinin değişmeyeceğini belirtti.

“Kısa bir süre içerisinde yeni siyasi partinin kuruluş kongresini gerçekleştireceğiz” diyen Márquez yasal bir partiye dönüşerek “sistem karşıtı bir ses” olmayı sürdürmeye devam edeceklerini de ekledi. FARC’ın kuracağı parti 2018’de gerçekleşecek olan genel seçimlere katılacak.

Kolombiya’da barışa uzanan uzun yol

Kolombiya'da çatışmalar 1948'de Liberal Parti liderinin bir suikast sonucu öldürülmesi sonrası Liberal Parti ve Muhafazakâr Parti yanlıları arasında başladı.

1957’ye kadar süren çatışma döneminde bu iki güç savaştı. Bu süreçte Komünist Parti ve sol örgütler köylülerin çatışmalardan korunması için özsavunma çalışmaları yürüttü. 1957’de Liberaller ile Muhafazakarlar anlaşmaya vardı. Sol güçler 1964'te bir kırsal bölgede Marquetalia Cumhuriyeti olarak adlandırılan bir komün alan oluşturdu. Ordunun bu komüne yaptığı saldırıdan kurtulanların ormanlık alanlara çekilen bölümü FARC’ın temellerini attı.

Kolombiya devleti ve FARC ile yaşanan 50 yılı aşkın çatışmalarda 220 bin kişi hayatını kaybetti, 3 milyon insan zorunlu göç etti. Kolombiya’da barış çabaları 1980’lerden itibaren başladı. Ancak özellikle uyuşturucu kartellerinin ülkedeki gücü nedeniyle çoğu sonuçsuz kaldı.

Bugün gelinen barış dönemi FARC'la mücadele sözü vererek 2010'da iktidara gelen Juan Manuel Santos’un, ilk birkaç ay yapılan operasyonlar sonrası barış siyasetinde karar kılmasıyla başladı. Resmi açıklamalar 2011’de yapılmaya başlandı…

26 Ağustos 2012: Görüşmelere başlanması için bir yol haritası olarak Genel Anlaşma imzalandı.

18 Ekim 2012: Norveç’in başkenti Oslo’da ilk müzakere masası kuruldu.

19 Kasım 2012: Masa, Küba’nın başkenti Havana’ya taşındı, anlaşmanın ilk maddesi olarak tarım reformu görüşmeleri başladı

20 Kasım 2012: FARC tek taraflı ateşkes ilan etti, 23 Ocak 2013’e kadar sürdü.

26 Mayıs 2013: Tarım reformu anlaşması imzalandı.

4 Kasım 2013: Siyasete katılım anlaşması imzalandı.

15 Aralık 2013: FARC ikinci kez tek taraflı ateşkes ilan etti. 15 Ocak 2014’e kadar sürdü.

16 Mayıs 2014: Uyuşturucu ticareti üzerine anlaşma imzalandı.

20 Mayıs 2014: FARC başkanlık seçimleri nedeniyle 28 Mayıs’a kadar ateşkes ilan etti.

7 Haziran 2014: 60 kişilik ‘çatışmalı süreç mağdurlar’ heyetinin görüşmelere gözlemci olarak katılmasına karar verildi.

20 Aralık 2014: FARC ateşkes ilan etti, ordu saldırıları artırınca sona erdirdi.

7 Mart 2015: Mayınlı alanların temizlenmesi için anlaşmaya varıldı.

8 Temmuz 2015: FARC yeniden ateşkes ilan etti.

25 Temmuz 2015: Devlet Başkanı Santos, operasyonları durdurduklarını açıkladı

23 Eylül 2015: Santos ile FARC Lideri Timoşenko Havana’da bir araya geldi.

17 Ekim 2015: 25 bin ‘kayıp’ın akıbetinin araştırılması konusunda anlaşmaya varıldı.

15 Aralık 2015: Taraflar savaş kurbanları/mağdurları konusunda yaraları sarma, adaleti sağlama, gerçeği ortaya çıkarma ve tekrar etmemesini garanti altına alma konularını içeren anlaşmayı imzaladı.

23 Haziran 2016: İlk defa çift taraflı ateşkes ilan edildi. Nihai anlaşmanın referanduma götürüleceği duyuruldu.

18 Temmuz 2016: Devlet Başkanı Santos barış için hayata geçirilecek yasalara destek verme çağrısı yaptı.

3 Ağustos 2016: Savaşın en şiddetli döneminin sorumlusu, Eski Devlet Başkanı Alvaro Uribe, referandumda ‘hayır’ kampanyası yürüteceklerini ilan etti.

5 Ağustos 2015: Hükümet ve FARC, silahların bırakılması için protokol imzaladı.

25 Ağustos 2016: Kolombiya Devlet Başkanı Santos, orduya ateşi tamamen sona erdirmeleri talimatı verdi.

28 Ağustos 2016: FARC, son kez ve bu defa bir daha silahları ele almamak üzere ateşkes ilan ettiklerini açıkladı.

26 Eylül 2016: Kolombiya’nın Cartegena kentinde, uluslararası heyetlerin eşliğinde Kolombiya hükümeti ve Devlet Başkanı Juan Manuel Santos ve FARC Lideri Timoşenko ve gerilla heyeti, 40 oturum sonucunda oluşturulan 297 sayfalık barış anlaşmasına imza attılar.

2 Ekim 2016: Barış anlaşması halk oylamasına sunuldu. Oylamanın sonucunda anlaşmaya yüzde 50.2 ile ‘hayır’ yanıtı verildi. Hükümet ve FARC arasında görüşme masası yeniden kuruldu.

24 Kasım 2016: Görüşmeler sonucu yapılan değişikliklerle ikinci ve nihai barış anlaşması imzalandı. Anlaşmanın referanduma götürülmemesine karar verildi.

30 Kasım 2016: Kolombiya meclisi nihai barış anlaşmasını onayladı.

28 Aralık 2016: Kolombiya kongresi FARC gerillalarına af yasasını onayladı. (BG/HK)

Haberleştiren: Bengi Güven

Kaynaklar: aljazeera.com, nytimes.com, bbc.com, cumhuriyet.com.tr, Evrensel.