“Eylem Cezasına” 10 Yıl Sonra Beraat

Şırnak’ın Cizre ilçesi’nde 2005’te katıldıkları eylem nedeniyle haklarında hapis cezası verilen Özlem Oruç, Ali Güven, Sabri Dal, Behice Tanrıverdi, Hüseyin Afşar, Ravşan İnedi, Seyfeddin Didmin, Abdurrazzak Tül, Bahaeddin Yağarcık 10 yıl sonra yeniden yapılan yargılama sonucu beraat etti.

Beraat kararı veren Cizre 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nin gerekçeli kararında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) “toplantı özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine” yönelik kararına atıf yapıldı ve “suç oluşmadığı” için beraat verildiği belirtildi.

Hapis ve para cezası

Dokuz kişi, Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2005/305 esas sayılı iddianamesiyle “yasadışı toplantı ve gösteri yürüyüşü tertip etmek” suçuyla yargılandı. Sanıkların her birine 1 yıl 6 ay hapis ve 489 TL para cezası verildi. Yargıtay 8. Ceza Dairesi de 27 Kasım 2006’da mahkeme kararını onadı. Hapis cezalarıyla ilgili hükmün açıklanması geri bırakıldı.

Bunun üzerine sanıkların vekili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu. AİHM dosyayı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 11. Maddesi uyarınca “toplantı ve dernek kurma özgürlüğü” çerçevesinde inceledi ve şu karara vardı:

“14-20 Şubat 2005 tarihleri arasında öngörülen bütün gösteri ve toplantıların ertelendiğini bildiren valilik kararına aykırı olarak 15 Şubat 2005 tarihli gösteriye katılmış ve gösteriyi düzenlemiş oldukları gerekçesiyle ceza yargılamasına tabi tutulan ve DEHAP üyesi olan başvuranların şiddet kullanma niyeti taşımadıkları, söz konusu olayda sözleşmenin (AİHS) 11. maddesinin uygulanması gerektiğine kanaat getirildi.”

Mahkeme: AİHM ve Anayasa'da hak

Bu kararın ardından sanıkların avukatları Tahir Elçi ve Neşet Girasun Cizre’de mahkemeye başvurarak yeniden yargılama talep etti.

Cizre 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılan yeniden yargılama sonucu dokuz sanık da beraat etti. Hakim Canan Çelik Çulcu’nun 2 Mart’taki gerekçeli kararı şöyle:

“Mahkememizce yapılan yeniden yargılama sonunda, AİHM kararı, iç hukuk hükümleri ve dosyadaki tüm bilgi belgeler birlikte değerlendirilmiş, sanıkların olay tarihindeki eylemlerinin Anayasanın 34. maddesinde düzenlenen ‘toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı’ ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 11. maddesinde düzenlenen ‘dernek kurma ve toplantı özgürlüğü’ kapsamında olduğu kanaatiyle sanıkların üzerlerine atılı suçun yasal unsurları oluşmadığından ayrı ayrı beraatlarına karar verildi.” (AS)