Ev İşçilerine İnsanca Yaşam Sözleşmesi İmzacısını Bekliyor
İmece Kadın Sendikası Girişimi, ev işçiliğinin iş yasası kapsamına alınması ve Uluslararası Çalışma Örgütü İLO'nun C 189 nolu Ev İşçilerine İnsanca Yaşam Sözleşmesi'nin hükümet tarafından imzalanması talebiyle ILO Türkiye Temsilciliği'yle görüştü.
İmece'den Serpil Kemalbay ve Yıldız Ay, ILO'dan Ümit Deniz Efendioğlu ve Özge Berber'le görüşmelerini bianet'e anlattı.
Görüşmede, C-189'un kabulü için işverenleri ve hükümeti ikna etmenin zor olduğunu ifade eden ILO temsilcileri, ev işçiliğinin iş yasası kapsamına alınması konusunun gündeme gelmesinin önemli bir adım olduğu belirtti.
Ancak çoğu ülkede iş yasası kapsamında olmayan ev eksenli işlerin yasal olarak düzenlenmesinin önünde bazı zorluklar var. İşveren ve işçi tanımının muğlak olması, çalışma mekanının özel alan olmasından kaynaklanan denetleme sorunları bunlardan bazıları.
ILO temsilcileri, yasa mı değişecek yoksa mevcut yasaya ek bir yönetmelik mi eklenecek gibi sorular üzerine düşünmek tartışmak, tarafları biraraya getirip konuşmak gerektiğini belirtiyor.
Kemalbay, burada en önemli sorunun işyerinin fabrika tipi bir üretim alanı olmamasıdan kaynaklandığını söylüyor. "Yasalar ve yönetmelikler fabrika tipi üretim alanlarına yönelik hazırlanıyor. Ancak eviçi hizmet bir üretim süreci olarak görülmüyor. Bu alanın güvencesiz ve dışarıda kalması da bu zorluklardan kaynaklanıyor."
ILO'dan ev işçilerine destek
Sözleşmenin uygulanması için en az iki ülkenin imzalaması gerekiyor. Güney Afrika ve Filipinler'in C 189'u imzalamayı planladığı konusunda duyum aldığını söyleyen ILO, ev eksenli işlerin güvenceli hale getirilmesine yönelik bir çalışma planı oluşturmuş gibi gözüküyor.
ILO temsilcilerinin İmece'li kadınlara anlattığı çalışmalar şöyle:
* Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, ILO ile görüşmelerinde ev işçilerine yönelik sözleşmeyi ilk imzalayan ülke olmak istediklerini dile getirdi.
* ILO, Türkiye'de ev işçilerinin sorun alanlarını belirlemek, konuya dair bir durum tespiti yapmak amacıyla akademisyenler Seyhan Erdoğdu ve Gülay Toksöz'ün katkılarıyla bir çalışma başlatacak.
ILO, bu durum tespitiyle başlayıp konuya yönelik bir farkındalık yaratmak, sözleşmenin tartışmaya açılması, gündeme gelmesi için çaba sarfedeceklerini söylüyor.
* Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), kayıtdışı işleri kayıt altına almak üzere bir çalışma başlatmayı planlıyor. ILO'nun bu çalışmaya ev eksenli çalışanlar ve ev işçilerinden başlanması önerisi SGK tarafından kabul edildi.
* ILO, C-189'u tartışmaya açmak için Eylül ayında tüm tarafları biraraya getiren, Çalışma Bakanı ve Sosyal Politikalar Bakanı, sendikalar, sivil girişimler ve işverenleri biraraya getirecek bir toplantı planlıyor.
İmece sözleşmenin imzalanması ve uygulanması sürecinin bir an önce sonuçlanmasını istiyor. ILO da tarafları ikna etmeye çalışıyor. Kemalbay, bunun uzun soluklu bir çalışma olacağını ama ILO'nun bir çalışma planı çıkartmış olmasının sevindirici olduğunu söylüyor.
Güvenceli iş, hayati önem taşıyor
Ev eksenli çalışanlar, yıllardır "Toz bezi değil, ev işçisiyiz" sloganıyla sorunlarını ve taleplerini dile getiriyor. İş yasası kapsamında olmadıkları için sendika bile kuramayan bu iş alanında çalışanların, temel bir insan hakkı olan güvenceli iş taleplerinin gerçekleştirilmesi "hayati" önem taşıyor.
Çünkü Ev İşçileri Dayanışma Sendikası'nın resmi olmayan verilerine göre 2011'de Türkiye'de en az;
* 51 ev işçisi kadın gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle iş cinayetlerinde öldü.
* 400'den fazla ev işçici kadın taciz ve tecavüze uğradı.
* 3000 ev işçisi kadın iş kazası geçirdi. (ÇT)