Ev İşçileri Yasası Yürürlüğe Giriyor Ama Yönetmeliği Yok
İmece Ev İşçileri Sendikası, ev işçilerinin sigortalanmasına dair yasal düzenlemeleri içeren ve 1 Nisan’da yürürlüğe girecek 6552 sayılı Torba Kanun hakkında bir basın açıklaması yaptı. Açıklamaya sendika temsilcileri ile sendika avukatı Sevgi Evren’in yanısıra sigortasız çalıştırılan ev işçileri de katıldı.
5510 sayılı İş Kanunu’na tabii olmak istediklerini dile getiren ev işçileri, sigorta prosedürünün kolaylaştırılması için uzun süredir mücadele ettiklerini ancak devletin bunun yerine ev işçilerinin taleplerini içermeyen yeni bir yasa çıkarttığını ifade etti. Torba Yasa'nın ev işçilerini önceki durumlarından da geri götürdüğünü söyledi.
Avukat Sevgi Evren, yasanın iki gün içinde yürürlüğe gireceğini ancak yasanın uygulamasına yönelik bir yönetmelik ve mevzuatın hala oluşturulmadığını vurguladı.
Çalıştırdıkları ev işçilerini sigortalamak isteyen işverenlere bürokratik kolaylık sağlanmasının ve geçmişe dönük sigorta primlerini yatırmak işverenlere ceza değil teşvik verilmesinin ev işçileri için hayati önem taşıdığının da altı çizildi.
Sendika başkanı Ayten Kargın ve sendika eski başkanı Serpil Kemalbay, tüm ev işçilerine geçmişe dönük sigorta primi haklarını aramaları çağrısı yaptı.
Teşvik, kolaylaştırıcı önlemler, 10 gün ayrımının kalkması
Ev işçileri yasayla gelen, ayda 10 günden az çalışan ve 10 günden fazla çalışan ev işçileri ayrımının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu söyledi. Ayda bir gün çalışsa bile her işçinin sosyal sigorta hakkı olduğunu belirten ev işçileri ILO’nun C189 Ev İşçilerine İnsana Yakışır İş Sözleşmesi’nin imzalanmasını istedi.
Torba Yasa’yla ilgili Anayasa Mahkemesi’ne başvuracağını açıklayan İmece Sendikası, ev işçilerinin taleplerini şöyle sıraladı:
* 10 gün kriteri acilen Torba Yasa’dan çıkarılmalı.
* Ev işverenlerinin çalıştırdığı işçileri sigortalamaları için teşvik verilmeli ce işçilerin sigortaları 5 yıl boyunca genel bütçeden karşılanmalı.
* Sigortalama işlemleri basitleştirilmeli.
* Yeni yasa geçmişe dönük haklarını alamayan ev işçilerini de unutmamalı. Geçmişe dönük sigorta borcu bulunan ev işverenlerinin borç faizlerini ve cezaları silinmeli ve sigorta borçları taksitlendirilmeli.
“İşverenlere ceza değil teşvik verilsin”
Ev işçileri, onlar için hayati önem taşıyan sigortalarının yapılması için devletin kolaylaştırıcı bir rol üstlenmesini istiyor.
Sigortalama işlemlerinin hem ev işçisi hem de işveren için çok zor bir prosedürü olduğunun altı çizilirken, avukat Evren “Çalıştırdıkları ev işçilerini sigortalamak isteyen birçok işveren var ancak ne onlar ne de işçiler nereye başvurmaları gerektiğini bilmiyor” diyor ve yasanın nasıl uygulanacağıyla ilgili bir mevzuat olmadığını hatırlatıyor.
Sendikadan Serpil Kemalbay da çalıştırdıkları ev işçisinin geçmişe dönük sigorta primlerini yatırmak isteyen işverenler olduğunu ancak önlerine getirilen yüksek borç faizleri ve cezalar nedeniyle bunu yapamadıklarını söylüyor: “Ev işverenlerinin yanısıra devletin geçmişe dönük bu kayıtsız çalışmada payı olduğu unutulmamalı. Ev işçilerinin geçmişe dönük haklarını temin edebilmeleri için cezalar kaldırılmalı ve kolaylaştırıcı önlemler alınmalı. İşverenlerin ceza almaması, ev işçileri için çok önemli”.
Sendika, ev işçilerinin haklarının alabilmesi için basit bir sistem geliştirilmesi ve işverenlere sigorta primlerini yatırmaları için teşvik verilmesinin önemli olduğunu söylüyor.
Sendikaya göre, ev işçisi çalıştırdığına dair gerekli belgeleri SGK’ya veren her işverene teşvik verilmeli ve sigortalanan ev işçilerinin ilk 5 senedeki sigorta primlerine devlet bütçesinden katkıda bulunulmalı.
Yasa ne getiriyor?
Yasa, ev işçilerini aynı işverenle 10 günden az ve 10 günden fazla çalışanlar olarak ayırıyor ve bu ayrıma göre haklar tanıyor:
* Bir ev işçisi aynı işverende bir ay içinde 10 günden fazla çalışıyorsa tüm sigorta haklarından (sağlık sigortası ve malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, analık primi) yararlanıyor. İşveren, ev işçisinin maaşına ek olarak yüzde 14’lük sigorta primi yatırıyor.
* Ev işçisi 10 günden az çalışıyorsa, sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından faydalanabiliyor. Emeklilik hakkı olmuyor. İşveren, ev işçisinin maaşının içinde yüzde 2’lik sigorta primi yatırıyor. (ÇT)