"Ermeni Sorunu Politik Değil Vicdani Bir Meseledir"

"Resmi olarak hiçbir lobinin İsrail'i temsil hakkı yok. ADL'nin açıklamaları İsrail toplumunda da çok yankı yaratmadı. Açıklamaları İsrail'de tartışılmıyor. ABD'de olanlardan İsrail halkının pek haberi yok."

Tel Aviv'deki Academic College'dan Dov Şinar İsrail'in Ermeni soykırımı iddialarını onaylaması gerektiğini söylerken aynı şeyi Türkiye'den de beklediğini ifade etti. Şinar'a göre geçmişi yadsıyarak bir yere varmak mümkün değil. Şinar "Ermeni soykırımı tanınmalı" dedi.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki (ABD) Yahudi kuruluşu Anti-Defamation League (İftira-İnkarla Mücadele Birliği-ADL) İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres’in devreye girmesi ve Türkiye’nin diplomatik baskısı üzerine Ermeni soykırımı iddialarını onaylama kararından geri adım attı, “Konuyu tarihçilere bırakalım” dedi.

Yayıncı Ragıp Zarakolu veTel Aviv'de barış gazeteciliği konusunda çalışan Şinar durumu bianet'e değerlendirdi. Zarakolu "soykırım" yaşamış bir toplum olarak İsrail'in Ermeni sorununa duyarsız yaklaşmasını çifte standart olarak nitelerken, barış gazeteciliği konusunda da çalışan Şinar Türkiye'nin geçmişi reddederek bir yere varamayacağını, sorumluluk alması gerektiğini söyledi. Şinar geçtiğimiz Kasım'da İstanbul Uluslararası Bağımsız Medya Forumu'na katılmıştı.

"Devlet çıkarı mı, vicdan mı?"

"Amerika'daki Yahudi toplumunun yönelimleri daha önce İsrail-Türkiye ilişkisine yoğunlaşıyordu. İsrail'i Türkiye karşısında güç durumda bırakmamak için Ermeni soykırımıyla ilgili konulardan uzak durmaya çalışıyordu. Bu, Ermeni soykırımıyla ilgili akademik çalışmaların son 20 yıl içinde yoğunlaşmasıyla daha zor savunulur hale geldi. Devletin çıkarı mı, vicdan mı ağır basacaktı?"

ADL'nin tavrının 1915'te yaşananlarla değil holokostla ilgili olduğunu vurgulayan Zarakolu, "'Bu benim yaşadığım soykırım ama başka halkın yaşadığı soykırım değil' demek sorunluydu" dedi.

"Türkiye'deki inkarcılık Ermeni konusunda kapsamlı analizler ve belge araştırmaları yapılmasına yol açtı. Türkiye politika değiştriseydi belki daha yumuşak geçiş sağlanırdı. Artık jeopolitik ranta dayalı olarak dayatma yapmak daha zor hale gelmekte."

Devletler arası politika nedeniyle bir "insanlık trajedisi"nin göz ardı edilemeyeceğini belirten Zarakolu, bunun vicdani açıdan kabul edilebilir bir şey olmadığının altını çizdi.

"İsrail'deki akademisyenler ve araştırmacılar çifte standartı eleştiriyor. ADL'nin geri adım atmasında Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) izlediği Orta Doğu politiklarının etkisi olmuş olabilir fakat bundan alınması gereken ders hiçbir şekilde tarihin günlük politikaya karıştırılmaması gerektiğidir."

Şinar'sa ABD'deki Yahudi Lobisinin açıklamalarının İsrail'den bağımsız olduğunu söyledi.

Tartışmalar nasıl başlamıştı?

ADL ulusal direktörü Abraham Foxman imzasıyla Salı günü yayımlanan açıklamada ADL’in, 1915 olaylarının “soykırım” olduğu kanısına vardığı dile getirilmiş, ancak bu konuda Kongre’den tasarılar geçirilmesi yönündeki çabalara ADL’in karşı çıkmaya devam edeceği kaydedilmişti. (GG)