En Çok Yargı ve Cezaevleri Şikayet Edildi

*Karikatür: Firuz Kutal

Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Ekim 2009 ila Ekim 2010 dönemini kapsayan, bir yıllık faaliyet raporunu açıkladı. Vatandaşlar en çok yargıdan şikayetçi, ikinci sırada cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri geliyor. Rapor hükümetin "işkenceye sıfır tolerans" iddiasını yalanlıyor; işkence, kötü muamele devam ediyor.

Bir yıl içinde komisyona üç bin 180 başvuru yapıldı. Ancak başvuru sayısı bu rakamdan daha fazla. Raporda belirtildiği üzere, bir başvurucunun birden fazla başvurusu tek dilekçe sayılıyor. Ya da örneğin bir ilde F tipi cezaevleriyle ilgili farklı kişilerin aynı konudaki  dilekçelerine tek sayı veriliyor. Raporda, "İncelenen toplam başvuru sayısı üç bir 180 rakamının çok üstüne çıkmaktadır" deniyor.

Yargıya ilişkin başvurularla ilgili raporda, "Kuvvetler ayrılığı ve yargı bağımsızlığı ilkeleri gereği bu tür başvurulara Komisyon tarafından herhangi bir işlem başlatılamamakta ve durum başvurucuya bildirilmektedir" bilgisi veriliyor.

Başvuruların sayısı ve oranları

Komisyon'a bir yıl içinde yapılan başvuruların sayısı ve oranları şöyle:

Yargıya ilişkin sorunlar: 1037 (%32)

Cezaevleri: 764 (%23)

İdari uygulamalardan şikâyetler: 336 (%10)

Yardım talebi: 122 (%4)

Kamu görevlileri hakkında diğer şikayetler: 118 (%4)

Gözaltı-işkence-kötü muamele: 52  (%2)

Gayrimenkul sorunları: 48 (%1,5)

İşçi sorunları: 38 (%1)

Memur sorunları: 33 (%1)

Emekli sorunları: 31 (%1)

Üniversiteler ve YÖK: 30 (%1)

Askeri mevzuattan kaynaklanan sorunlar: 20 (%0,6)

Protesto: 19 (%0,6)

Özürlülerin sorunları: 17 (%0,7)

Yurtdışındaki Türklerin sorunları: 16 (%0,5)

Yabancıların sorunları: 14 ( %0,4)

Güneydoğu sorunları: 14 (%0,4)

Kayıplar: 11 (%0,5)

Ölen ve yaralanan askerlerin eşleri, çocukları ve ailelerinin sorunları: 7 (%0,2)

Eski hükümlülerin sorunları: 6 (%0,2)

İşkence, yargısız infaz, faili meçhul...

Komisyona yapılan başvurulardan kimilerinin ayrıntıları işe şöyle:

Cezaevleri

Keyfi tutum ve işlemler: 270

Koşulların iyileştirilmesi: 155

Kötü muamele: 48

Nakil talebi: 155

Tedavi talebi: 62

İşkence: 26

Cezaevinde ölüm: 5

Gözaltı: İşkence ve Kötü Muamele

Kötü muamele (Güvenlik kuvvetleri): 27

İşkence (Güvenlik kuvvetleri): 17

Yargısız infaz iddiaları: 1

Keyfi gözaltı; işkence endişesi, savcılığa çıkarılma talebi: 1

Faili meçhul cinayetler:1

Kötü muamele (diğer): 5

Yargıya ilişkin sorunlar

Duruşmaya katılma ve avukat talebi: 5

Şartlı tahliye ile ilgili sorunlar: 2

Genel af talebi: 25

Mahkeme kararının uygulanması talebi: 5

Davanın sonuçlandırılması talebi: 60

Salıverilme talebi: 26

Yeniden yargılanma talebi: 18

Yargı kararından memnuniyetsizlik: 862

Bireysel Af ve cezanın ertelenmesi talebi:27

Güneydoğu sorunları

Güvenlik Kuvvetlerinin uygulamalarından şikayet: 2

Terörden doğan zararların tazmini talebi: 7

Güneydoğu güvenlik sorunları:5

Kayıplar:

Gözaltında kayıplar:1

Güneydoğu kayıplar:1

Diğer kayıp şikayetleri:9

Üniversiteler ve YÖK

Öğrenci sorunları: 14

Öğretim üyeleri ve Görevlilerin sorunları: 4

YÖK'ten şikayet: 2

Başörtüsü:10