Eğitimciler Cinsel Şiddetle Karşılaşan Çocuk İçin Ne Yapmalı?
Karaman’da bir öğretmenin çocuklara yönelik cinsel şiddetinin ortaya çıkmasının ardından, basında çocukların cinsel istismarının farklı yerlerde, farklı düzeylerde birçok yerde yaşandığını gösteren çok sayıda haber yayınlandı.
Peki eğitimciler çocukların cinsel istismarı karşısında ne yapmalı?
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası’nın (Eğitim- Sen) 2015’te hazırladığı broşürde, cinsel istismarın tanımı Dünya Sağlık Örgütü'ne referans verilerek şöyle yapılıyor:
“Cinsel istismar çocuğun olarak anlayamadığı, onay vermesinin mümkün olamayacağı, gelişimsel olarak hazır olmadığı ya da toplumun yasalarına, sosyal normlarına aykırı olacak şekilde bir cinsel etkinliğe dâhil edilmesidir.
“Cinsel istismar bir çocukla bir yetişkin ya da kendisinden yaşça ve gelişimsel olarak büyük olan başka bir çocuk arasında gerçekleşen; sorumluluk, güven veya güç ilişkisini kullanarak istismarcının cinsel tatminine neden olan davranıştır.”
TIKLAYIN - ÇOCUĞA CİNSEL İSTİSMAR SUÇUNA ORTAK OLMAYALIM
Çocuğa yardım için
Broşürde eğitimcilere yönelik olarak “cinsel istismardan şüpheleniyorsak ne yapmalıyız” sorusuna “Hem bir eğitimci olarak hem de çocuğun size güvendiği kişi olarak; bir an önce şüphelerinizi gerekli yerlere bildirip başvuru yapmalısınız” uyarısı yapılıyor.
*Çocuğa yardım etmek istiyorsanız; bir an önce istismar ortamından uzaklaştırmaksınız.
*Siz kanıt toplamak zorunda değilsiniz, bildirim yaptıktan sonra uzmanlar bu işle ilgilenecektir.
*Çocuklar bu konuda çok az yalan söylerler, onlara inanın.
*İstismarı farkettikten ya da öğrendikten sonra ilk olarak aile ile iletişime geçmeyin. Çünkü genellikle aileler bu durumun saklı kalması için çocuğu cezalandırabilir, sizden uzaklaştırabilir ya da daha büyük sorunlar ortaya çıkabilir.
Örneğin, Çocuk İzleme Merkezleri bu konuda aile ile doğru iletişimin kurulması için özel çalışma yapmaktadır.
TIKLAYIN - ÇOCUĞA KARŞI CINSEL İSTISMAR ÖNLENEBILIR
Başvurulacak yerler
Eğitim Sen bir çocuğun ihmale, fiziksel ya da cinsel istismara uğradığını düşünüyorsanız ya da şüpheleniyorsanız gerekli tedbirlerin alınması için başvuruda bulunmak gereğini vurguluyor ve TCK’nın 279. maddesine göre bildirimde bulunmayan kamu görevlileri hakkında cezai işlem uygulanacağını da hatırlatıyor.
Başvurulabilecek yerler de şöyle sıralanıyor:
* Okulun rehberlik öğretmenine (Okul öncesi kurumlarda rehberlik öğretmeni olmadığı için doğrudan okul idaresine)
* Okul İdaresine
* Rehberlik ve Araştırma Merkezine
* Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna
* Baroların Çocuk Hakları Merkezlerine
* Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şubesi birimlerine...
“Başvuru telefon üzerinden ya da yazılı olarak yapılabilir. Herkesin çocuğu ihmalden korumak için başvuru yapmakla yükümlü olduğu unutulmamalıdır.”
TIKLAYIN - HDP MECLIS'I ÇOCUK İSTISMARINI ÖNLEYICI BIR SISTEM OLUŞTURMAYA ÇAĞIRDI
Çocuğu korumak için neler yapılabilir?
Eğitim Sen 2010’da Siirt'te çocuklara yönelik cinsel şiddet olayının bir rehber öğretmen tarafından ortaya çıkarılması üzerine eğitimciler için hazırladığı broşürde de şu uyarılara yer vermişti.
* Çocuklara bedenlerinin kendilerine ait ve özel olduğu, kimsenin zorla ve istemediği şekilde dokunamayacağı öğretilmedir.
* Yakınlık istemediğinde çocukların "hayır" deme hakkına sahip olduğu öğretilmelidir.
* Çocuğa iyi ve kötü davranışların neler olduğu öğretilmelidir.
* Çocuklar ana babalar ve öğretmenler arasındaki iletişim kanallarının sürekli açık olması sağlanmalıdır. Bu iletişim kanallarını açık tutmada sınıf öğretmenlerini ve rehber öğretmenler önemli rol oynayabilir.
* Çocuk herhangi bir istismar durumuyla karşılaştığında onu dinlemek ve duygularını anladığımızı hissettirmek önemlidir. Çocuğun özgürce konuşmasına izin vererek bir ilişki kurmak ve ortam sağlamak gerekir.
TIKLAYIN - MECLIS'TE ÇOCUK İSTISMARINI ARAŞTIRMAK IÇIN KOMISYON KARARI
* Çocuğa ona inandığınız duygusunu vermek önemlidir.
* Çocuğun anlattıklarını abartılı tepkiler vermeden dinlemek gerekir.
* Çocuğun varsa suçluluk duygularını anlatmasına izin vermek gerekir. Bunun onun hatası olmadığını vurgulamak önemlidir.
* Çocuğa bu konuyu paylaştığı için duyulan memnuniyet dile getirilmeli ve konuşmasının doğru bir davranış olduğu vurgulanmalıdır.
* Çocuk Koruma Kanunu gereğince öğretmenlerin çocukların istismar edildiğine tanıklığı durumunda yargı yolunun açılması gerekmektedir. Öğretmenlerin bu konudaki yasal sorumluluklarına ilişkin farkındalığın arttırılması önemlidir.
TIKLAYIN - ÇOCUĞA CINSEL İSTISMARI ÖNLEMEK IÇIN DEVLET ŞEFFAF OLMALI
* Üniversite hastanelerinde bulunan Çocuk Koruma Birimleri/Merkezleri ve Çocuk İstismarını Önleme Derneği vb. gibi kurumlarla eğitim kurumları arasında birlikte çalışma anlayışı geliştirmek, hem cinsel istismarı önleme hem de cinsel istismara maruz kalmış çocuğa uygun yardımı sunma açısından yararlı olacaktır.
* Çocuklara yönelik cinsel istismar konusunda duyarlılık sergilenirken esas amacın çocuğun yararı ve koruması olduğu unutulamamalıdır. Bu nedenle çocuğun ve aynı zamanda ailenin ikincil örseleme yaşamamasına özen gösterilmelidir. (YY)