"Covid-19 hızlı ve öfkeli, kanser sessiz ve sinsi"

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (BM ECOSOC) Danışmanı LÖSEV, 2020 Üst Düzey Siyasi Forumu’na kanserin önüne geçmek için beş maddeyle çağrıda bulundu.

Bildiride coronavirüs’ün “hızlı ve öfkeli” bir şekilde tüm dünyayı etkisi altına alırken kanserin yıllardır “sessiz ve sinsice” insanları öldürdüğü belirtilerek, “Tarımdan eğitime, yoksulluktan çevre kirliliğine yaşamı ve doğayı ilk sıraya alan politikaların hızlıca devreye sokulması öncelikli çağrımızdır” denildi.

LÖSEV'den bildiri

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ilişkin küresel ölçekte izleme ve değerlendirmenin yapıldığı Birleşmiş Milletler Üst Düzey Siyasi Forum’u (High Level Political Forum- HLPF) 2020 yılı toplantısı, BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) himayesinde geçtiğimiz salı günü New York’ta başladı.

Bu yılki teması “Hızlandırılmış Eylem ve Dönüştürücü Yol Haritası: Sürdürülebilir Kalkınmanın Gerçekleştirilmesi için 10 Yıllık Eylem Süreci” olarak belirlenen foruma 50 ülkeden danışman statüsündeki 179 sivil toplum kuruluşu bildiri sundu.

BM web sayfasında yer alan açıklamalardan Lösemili Çocuklar Sağlık ve Eğitim Vakfı’nın (LÖSEV) önerileri de “Kansere Karşı Mücadelede Yatırım ve İşbirliği tüm Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Hizmet Eder” başlığıyla yayımlandı.

"Doğayı ilk sıraya alan politikalar devreye girmeli"

Bildiride geçtiğimiz 6 ayda dünyada yayılan Covid-19 salgınının ekonomiden eğitime, ulaşımdan bilişim teknolojisine, küresel ticaretten çevre kirliliğine kadar yaşamın her alanına dair acil durum ilanı oluşturduğunun hatırlatıldı.

İnsanın doğayı yıkıcı ve sağlığa yatırım yapmadan tüketmesinin sürdürülebilir olmadığı vurgulandı.

Coronavirüs “hızlı ve öfkeli” bir şekilde tüm dünyayı etkisi altına alırken kanserin yıllardır “sessiz ve sinsice” insanları öldürdüğünün belirtildiği bildiride “Tarımdan eğitime, yoksulluktan çevre kirliliğine, virüslerle mücadeleye kadar yaşamın tüm alanlarında daha katılımcı, eşitlikçi, yaşamı ve doğayı ilk sıraya alan politikaların hızlıca devreye sokulması öncelikli çağrımızdır” denildi.

"Her dakika 20 kişi kanserden ölüyor"

Dünyada her yıl 18 milyondan fazla kişiye kanser tanısının konulduğu, 9,5 milyon kişinin de hayatını kanser sebebiyle kaybettiğinin belirtildiği bildiride yer alan bazı dikkat çeken rakamlar şu şekilde sıralandı:

“Çoğu az gelirli ülkelerde olmak üzere dünyada her gün ortalama 30 bin kişi, her saat başı bin 200 kişi ve her dakikada bir 20 kişi kanserden ölmektedir. Kanser dünyada çocuk ölümlerinde ilk sırada yer almakta ve her yıl 300 bin çocuğa kanser tanısı konmaktadır. Türkiye’de de her gün 400’den fazla kişi kanserden yaşamını yitirmektedir.”

Beş öneriyle “kansere dur de!”

Yapılan birçok araştırmada genetik etkenlerin tüm kanser vakalarındaki payının yüzde 5 civarında iken gıda/beslenme, çevre kirliliği, çalışma koşulları gibi dışsal etkenlerin kanserin oluşumundaki rolünün yüzde 90’ın üzerinde olduğunun ortaya konulduğu hatırlatılarak beş madde ile şu önerilerde bulunuldu:

* Başta kanser olmak üzere sağlık alanındaki araştırma ve geliştirme çalışmalarına toplum/halk sağlığı odaklı daha çok yatırım yapılmalı ve kar amaçlı ticarileşmenin önüne geçilmelidir.

* Başta Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere tüm dünya sağlık bakanlıkları, sivil toplum kuruluşları, hasta ve hasta yakınları örgütlenme ile işbirliğini güçlendirmelidir.

* Herkes için erişilebilir ve ekonomik evrensel sağlık hizmeti haktır. Sağlık hizmetine ve kanser tedavisi ilaçlarına erişim çok pahalıdır. Buna ortak bir çözüm bulunmalıdır.

* Gıda üretiminin her aşaması zamana yaymadan belirlenmeli, kansere sebep olan dışsal tüm faktörlere ilişkin işbirliği ve politika geliştirilmelidir. Küresel bir tehdit haline gelen kötü tarım uygulamaları, pestisit ve diğer kimyasalların kullanımı denetim altına alınmalıdır.

* Sağlıklı beslenme, hareketli yaşam, obezite ile mücadele çocuk ve gençlerin eğitim programlarına dâhil edilmelidir.

(TP)