Çoklu baro teklifi mecliste: Üç partinin şerhi var

* Fotoğraf: Arşiv - AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edilerek, bugün Genel Kurul gündemine alınan baroların yapısının değiştirilmesine ilişkin yasa teklifine CHP, HDP ve İyi Parti muhalefet şerhi koydu.

CHP'nin muhalefet şerhinde AKP'nin barolarla ilgili "siyaset yapıyorlar" eleştirisinin gerçeği yansıtmadığı, aslında "çoklu baro" uygulamasının avukatlar arasında siyasi bölünmelere doğal zemin hazırlayacağı savunuldu.

HDP'nin muhalefet şerhinde, "çoklu baro" teklifinin altında, iktidarın "yargıya ayar verme" amacının yattığı belirtildi. Baroların TBB'deki delege sayılarına ilişkin yapılan değişikliğin eşitsizliğe yol açacağı ve "azınlığın çoğunluğa tahakkümü" sonucu doğuracağı söylendi.

İyi Partili üyeler ise muhalefet şerhinde, baroların "kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu" olduğunu anımsatarak, çoklu baro sisteminin "devletin üniter yapısına aykırı olduğu" savundu. Getirilmek istenen sistemin devlet kurumu yapısı ile uyuşmayacağı kaydedilerek, "’Tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet' sloganını benimseyen iktidar partisinin ‘Çoklu Baro’ sistemini savunması tezat oluşturmaktadır" ifadelerine yer verildi.

CHP’nin şerhi: Yüzde 34'le yüzde 67'yi temsil etti

Yasa teklifinin gerekçesinde, çoklu baro düzenlemesine, baro yönetimlerinin temsil oranının düşük olmasının gösterildiğine dikkat çeken CHP'li komisyon üyeleri, buna AKP'nin ilk iktidara geldiği 2002'de aldığı oy oranı ile yanıt verdi:

"Ankara Barosu'nun mevcut yönetimi oyların yüzde 70'ini alarak işbaşı yapmıştır. İşlerine gelince temsilde adaleti diline dolayanların geçmişlerinin hiç de temiz olmadığı bir gerçektir.

“AKP'nin katıldığı ilk seçim hatırlanacağı üzere 3 Kasım 2002 tarihli genel seçimlerdir ve bu seçimlerde aldığı oy oranı yüzde 34,28'di. Fakat Meclis'teki temsil oranı yüzde 67,1'di. AKP, yüzde 34 oyla normalde 188 milletvekili alması gerekirken, 363 milletvekili elde etmişti. Yani, 175 milletvekili hak edilmeden AKP hanesine yazılmıştı."

"Tunceli ile İstanbul eşitlenecek"

Türkiye Barolar Birliği'nin delegasyon oluşumunun da temsilde adalet ilkesini zedeleyeceği vurgulanan muhalefet şerhinde, asıl amaçlananın "iktidara bağımlı olmayan" Ankara, İstanbul ve İzmir barolarını zayıflatmak olduğu kaydedildi.

Teklif ile 99 üyeli baro ile 9 bin 999 üyeli baronun TBMM Genel Kurulu'na aynı sayıda üye göndereceğine işaret edilerek, " Bu çarpık ve çarpılmış anlayışa göre; son nüfus sayımında 84 bin 600 kişi ile Türkiye'de en az kişinin yaşandığı il olan Tunceli ile 15 milyon 519 bin 267 kişiyle en kalabalık nüfusa sahip il olan İstanbul'un milletvekili sayısını eşitlemek gerekecektir" ifadeleri kullanıldı.

“Kandırıldık” telafi etmeyecek

Düzenlemenin Fethullah Gülen yanlılarının "yarım kalan projesi" olduğu kaydedilen muhalefet şerhinde "İktidarın, bu düzenleme nedeniyle gelecek yıllarda ezberindeki 'kandırıldık' ifadesini kullanması kesindir ancak yargı sistemi, hukuk devleti ilkesi ve demokraside açılacak telafisi güç gedikler, 'kandırıldık' sözüyle telafi edilemeyecek kadar büyüklük olacaktır" görüşüne yer verildi.

Baroların görev ve yetkilerinin Anayasa'nın "kamu kurum niteliğindeki meslek kuruluşu olduğu belirtilerek, düzenlemenin Anayasa'nın 135. maddesine aykırı olduğu vurgulandı.

HDP’nin şerhi: Azınlığın çoğunluğa tahakkümü

HDP’nin muhalefet şerhinde ise şu ifadeler öne çıktı:

“Türkiye'deki avukatların yüzde 60'ına yakınını bünyesinde barındıran üç büyük il barosunun Türkiye Barolar Birliğindeki temsilini yüzde 10'un altına çekecek bir düzenlemenin bu temel ilkelerle bağdaşmayacağı açıktır.

“Sonuç olarak; bu teklif gündeme gelmesine yol açan siyasal olaylar, getiriliş usulü, gerekçesi ve düzenleme biçimi itibariyle Anayasa ile bağdaştırılması güç bir tekliftir, bunun da ötesinde teklif ile kamu yararı amacının güdüldüğünü söylemek de zordur. Bütün bu nedenlerle bu kanun teklifi; Anayasanın 2. 9. 10. 11. 67. ve 135 inci hükümlerine, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ıncı maddesine aykırılık içermektedir.”

Adalet Komisyonunda kabul edildi

Kamuoyunda “çoklu baro” olarak bilinen 28 maddelik “Avukatlık Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, TBMM Adalet Komisyonu’nda muhalefet partilerinin itirazlarına ve baroların protestolarına rağmen AKP ve MHP oylarıyla 6 Temmuz’da kabul edildi.

Teklifte ne var?

* Avukat sayısı 5 binden fazla olan illerde asgari 2 bin avukatın imzasıyla yeni bir baro kurulabilecek. Bu kapsamda, avukat sayısı dikkate alınarak Ankara, İstanbul ve İzmir’de birden fazla baro kurulabilecek.

* TBB, kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere Kurucular Kurulu’nu görevlendirecek. 4 kişilik Kurucular Kurulu, 2 bin avukatın imzasını alarak kuruluş işlemlerini 6 ayda tamamlayacak.

* Kurul, tarafından toplanacak genel kurulda, yeni baronun yönetim kadrosu seçilecek. Seçim sonucunun da TBB’ye bildirilmesi üzerine baro, tüzel kişilik kazanacak.

* Aynı ilde yeni bir baronun kurulması halinde barolar, tüzel kişilik kazanma tarihine göre o ilin adıyla numaralandırılacak. Mevcut barolar bir numaralı baro olacak.

* Kuruluşu tamamlanan baronun ilk seçimli olağan genel kurulu, kuruluşu takip eden ve son rakamı çift olan yılın ekim ayının ilk haftasında baro başkanının davetiyle toplanacak.

* Böylece tüm baroların seçimleri aynı tarihte yapılabilecek. Avukat sayısının 2 binin altına düşmesi halinde TBB, ilgili baroya yazılı bildirimde bulunacak. 6 ay içinde kuruluş için gerekli olan asgari avukat sayısı sağlanamazsa o baro tasfiye edilecek.

* Tasfiye işlemleri, son yönetim kurulu tarafından TBB’nin gözetim ve denetimi altında yapılacak. Tasfiye edilen baronun malları TBB’ye geçecek.

* Tüzel kişiliği sona eren baroya kayıtlı avukatlar ve stajyerler, ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde o ilde bir baro varsa o baroya, birden fazla baro varsa diledikleri baroya kaydolabilecek. Tüzel kişiliği sona eren baroların devam eden iş ve işlemleri bu baro tarafından yürütülecek.

* Teklif, baro ve TBB organlarının seçim usulünde bir değişiklik öngörmüyor. Her baro, TBB Genel Kurulu’nda, baro başkanı ile sabit 3 delege ve ilaveten her 5 bin avukat için ilave 1 delegeyle temsil edilecek.

* Kuruluş tarihine bakılmaksızın tüm barolar için, baro organlarının seçimi, iki yılda bir ekim ayının ilk haftası içinde, TBB organlarının seçimi ise dört yılda bir aralık ayı içinde yapılacak. Seçimler, sonu çift rakama tekabül eden yıllarda yapılacak.

* Düzenlemeyle, adli yardım ve zorunlu müdafilik hizmetlerinin avukatlar arasında eşitlik ilkesi ile adil bir denge gözetilerek yerine getirilmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda, birden fazla baro kurulan illerde, özel kanunlardan kaynaklanan kurul ve komisyonlara avukat görevlendirilmesinde, baroların eşit ve dönüşümlü temsili ilkesi esas alınacak.

* Kanun teklifinde ayrıca, avukatların kılık kıyafetleri ile inanç ve yaşam tarzlarına yönelik mesleki engellerin kaldırılmasına yönelik maddeler yer alıyor.

(TP)

TBMM'DEN ÇIKACAK KARAR BEKLENİYOR