Çin Toplu İdamlara Hazırlanıyor
Çin Komünist Partisi'nden yapılan bir açıklamada, Çin hükümetinin Sincan'daki gösterilerin ardında olan kişileri idam edeceği duyuruldu.
Öte yandan Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olaylar sürüyor. Bölgenin başkenti Urumçi'de 200 kişilik bir grup protesto gösterisi düzenledi.
AFP' nin bildirdiğine göre, Hanların yaşadığı mahalleleri ayırmak için polisin kordon altına aldığı yerin yakınlarında toplanan Uygurlar, Hanları protesto etti.
Taşlı sopalı göstericilerden biri, dün gece 300 kadar Hanın güvenlik kordonunu geçerek evlere saldırdığını ve bir lokantaya zarar verdiğini, hatta 50 yaşındaki bir kişiyi dövdüğünü ve bu yüzden protesto gösterisi düzenlediklerini ileri sürdü.
Çin ordusuna ait birlikler ise Urumçi'de teyakkuza geçti ve adeta gövde gösterisi yaptı.
Alınan önlemler yasal ve haklı
Uygur Özerk Bölgesi'nin Urumçi Belediyesi ise, 5 Temmuz'da çıkan şiddet olayları ve yetkililerin duruma müdahalesiyle ilgili basın toplantısı düzenledi.
Urumçi Belediye Başkanı Jerla İsamudin, Pazar günü başlayan olaylarda Pazartesi akşamına kadar 156 kişinin hayatını kaybettiğini, 1080 kişinin yaralandığını söyledi.
Olaylarda 11'i polis aracı olmak üzere 60 taşıtın, 209 dükkanın ve iki binanın tahrip edildiğini belirten Belediye Başkanı, toplam 56 bin 850 metrekarelik bir alanın da ateşe verildiğini bildirdi.
Çin Komünist Partisi Urumçi Komitesi Sekreteri Li Cı da belediyenin olaydan sonra özel bir ekip oluşturduğunu, kentte hasar gören altyapı tesislerinin kısa zamanda yeniden hizmete sokulacağını ifade etti.
Buarada Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Çin Gang, Urumçi'de patlak veren olaylara karşı alınan önlemlerin yasal ve haklı olduğunu vurgulayarak, bu önlemlerin farklı etnik gruplara mensup halk tarafından da desteklendiğini açıkladı.
Çin Gang, Pekin'de düzenlenen basın toplantısında, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yasaların uygulanmasıyla görevli makamların bazı şüphelileri gözaltına almasının, halkın can ve mal güvenliğini korumayı amaçladığını söyledi.
Sözcü, hiçbir ülke gibi Çin'in de bu tür sabotaj ve şiddet olaylarına izin veremeyeceğine, aksi takdirde ülkenin hukukla yönetilen bir ülke ve hükümetin sorumlu bir hükümet olamayacağına dikkati çekti.
Çin İslam derneğinden kınama
Öte yandan Çin İslam Derneği Başkanı imam Cın Guangyuen, Urumçi'deki olaylara karışan suçluların eylemlerini kınadı.
Cın, Çin Uluslararası Radyosuna verdiği demeçte, İslam dininin barışçı bir din olduğunu vurgulayarak, 5 Temmuz olaylarının düzenleyicileri ve katılımcılarının İslam dinini temsil edemeyeceğini ve eylemlerinin milli ve dini sorunlarla ilgisi olmadığını söyledi. Çin ayrıca, resmi makamların sabotaj faaliyetleriyle mücadele etmek için aldığı etkili önlemleri "kararlılıkla" desteklediklerini kaydetti.
Asayiş kısa süre içinde normale dönecek
Çin Komünist Partisi Şincan Uygur Özerk Bölgesi Komitesi Sekreteri Vang Lıçüen de CCTV'de (Çin Merkez Televizyonu) yayımlanan açıklamasında, 5 Temmuz'da Urumçi'de meydana gelen ciddi sabotaj ve şiddet olaylarından sonra durumun kontrol altına alındığını belirtti.
Vang, Han milliyetinden bazı vatandaşların sokağa dökülmesiyle ilgili olarak, her milliyetten vatandaşa etnik çatışma yaratmak yerine, evine dönerek, asayişin bir an önce sağlanmasına katkıda bulunma çağrısı yaptı.
Kadir: Polis 400 uyguru öldürdü
Dünya Uygur Kongresi lideri Rabiye Kadir, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki çatışmalarda 400 Uygur'un polis tarafından öldürüldüğünü söyledi.
Wall Street Journal Asia'ya makale yazan Kadir, pazar gecesi Urumçi'de polis ateşi ya da dayağı yüzünden 400 Uygur'un öldüğünü savundu. Doğu Türkistan'daki Uygur kaynaklarına dayandırdığı makalesinde Kader, olayların başta Kaşgar olmak üzere Sincan'ın başka bölgelerine doğru yayıldığını kaydetti.
Kadir, Çinli yetkililerin Uygurları hedef alan güvenlik önlemlerini de kınadı. Çinli yetkililer, olaylarda 156 kişinin öldüğünü, 1080 kişinin yaralandığını 1400'den fazla kişinin gözaltına alındığını açıklamıştı.
Kadir, daha önceki açıklamasında, Çin yönetiminin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki etnik çatışmalardan kendisinin sorumlu olduğu yönündeki suçlamalarını reddetmişti. (AA/EZÖ)
* Ayhan Albayrak derledi.