Çin: İnsan Hakları ve Olimpiyat
Uluslar arası Af Örgütü'nün bildirisinde şu görüşlere yer verildi:
3 ayda binlerce idam
*En son gerçekleştirilen "Ağır Darbe Kampanyası"nda, Çin yetkilileri, dünyanın geri kalanında son üç yılda gerçekleştirilen idamdan daha fazla sayıda kişiyi üç ay içinde idam etmeyi başardı. Nisan ayından bu yana, suçlu olduğu iddia edilen bin 700'den fazla kişi idam edildi. Büyük olasılıkla, bunlardan bir çoğu, işlemedikleri suçları itiraf etmeleri için işkence görmüş ve çok azı adil yargılanmıştı.
* Ne ilginçtir ki, ölüm cezası mahkumlarının son gördükleri yer, infazdan hemen önce büyük kalabalıklar önünde gerçekleşen halka açık aşağılama ritüellerinin yapıldığı spor stadyumlarıydı.
* Tibetliler, Uygurlar, Falun Gong müritleri ve Hıristiyanlar gibi dini ve etnik azınlıklar halen baskıyla karşı karşıya kalmaya devam ediyor : keyfi gözaltılar, işkence ve uzun süreli hapis cezaları gibi. Temmuz 1999'dan bu yana iki yüzden fazla Falun Gong müridinin gözaltında öldüğü rapor edildi . Bu ruhani hareket ilk yasaklandığı zaman, polis binlerce müridi Pekin'de bir stadyumunda toplamıştı.
Muhalifler baskı altında
* Yolsuzluk ve adaletsizliği protesto eden siyasi muhalifler, işçi hakları aktivistleri ve çiftçiler de baskıya maruz kalıyor. Halen yüzlerce kişi 1989 protestolarına katıldıkları için cezaevlerinde bulunuyor. İşçi ve çiftçilerin ücretler ve yüksek vergilere karşı yaptığı gösteriler sıklıkla bastırılıyor. Birçok işçi hakları savunucusu, haksızlıklara karşı seslerini yükselttikleri veya bağımsız sendika talep ettikleri için hapsediliyor.
* Pekin'in Olimpiyat oyunlarına talip olmasına karşı olduklarını ifade eden ve diğer siyasi muhaliflerin serbest bırakılmasını talep edenler de gözaltına alınıyor veya taciz ediliyor. Çin'in bir önceki Olimpiyat adaylığının (2000 yılı) hazırlıkları sırasında, bazı tanınmış siyasi mahkumlar serbest bırakılmış, ama kararın açıklanmasının ardından tekrar tutuklanmışlardı.
Etik ilkelere dikkat
UAÖ bildirisinde, komitenin Olimpiyat Oyunları ile ilgili hazırlıkların her aşamasında Çin'in Olimpiyat Senedi'nde belirtilen etik ilkelere uygun davranıp davranmadığının izlenmesi gerektiği ifade edildi:
"Uluslararası Olimpiyat Komitesi, komite görevlilerinin Pekin'e her ziyaretlerinde, Çin'de insanların yakalanıp gözaltına alınmayacağına dair kesin teminat talep etmelidir."
"Çin hükümeti, Olimpiyat ruhu "fair play"e uygun davranarak ve "evrensel temel etik ilkelere saygıyı" Çin halkına da göstererek, Olimpiyatlara ev sahipliği yapmaya layık olduğunu kanıtlamalıdır."
Pekin 2008 adaylık komitesi Başkan Yardımcısı Liu Jingmin Nisan ayında yaptığı açıklamada, "Pekin'in Olimpiyata ev sahipliği yapmasına izin vererek insan haklarının gelişmesine da yardımcı olunacağını" ifade etmişti. (BB/NM)