Çiftçiler: Herkes Gibi Endişeliyiz
Fotoğraf: tr.undp.org
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Türkiye'de yeni tip koronavirüs (Covid-19) vakaları ve buna bağlı ölümler günden güne artarken tarım sektörü bir krizin içine doğru sürükleniyor.
Üretime hazırlanan kimi çiftçiler karantina nedeniyle ekim yapamazken, kimi çiftçi ekinini hasat edecek işçi bulamıyor.
Şartların ağırlaştığını ve masraflarının arttığını dile getiren üreticiler, kendilerine bir yol haritası çizilmemesinden şikayetçi. Ekim dönemi için olmasa da ürünlerini toplama, dağıtım ve satış konusunda endişelerini dile getiren çiftçiler, hasadın şimdilik belirsiz bir durumda olduğunu söylüyor.
TIKLAYIN - "Çiftçinin Ekim Yapmasını Sağlayamazsak Bir Tarım Krizi Yaşanabilir"
Deniz: Bu sene çayı nasıl toplayacağız, bilmiyoruz
Onlardan bir tanesi de CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz. Aynı zamanda çay üreticisi olan Deniz, hasat sezonu hazırlıkları için bu sene dışarıdan işçi gelmediğini, sorunlar karşısında devletin üreticinin yanında durmadığını söylüyor:
“Çay hasadı dönemi başlamak üzere. Fakat bu sene dışarıdan tarım işçisi gelmediği için herkesin kafasında bir soru işareti var. Üretici ekinini nasıl toplayacağını şu an bilmiyor. Fabrikaların da ne yapacağı belli değil. Çaykur henüz üreticiye herhangi bir açıklama yapmadı.
“Dışarıdan işçi gelmeyecekse çay nasıl toplanacak? Sosyal mesafenin korunması gereken bir süreçte nasıl çalışılacak? Sorunların çok muğlak olduğu ama muhatabın ortada olmadığı bir süreçten geçiyoruz. Sorularımıza yanıt verecek kimse yok.
“Bu koşullarda çay üreticisinin kendi mahsulünü kendisi toplaması gerekiyor. İlk sürgünü toplamayın diyorlar ama çay toplanmayacaksa kaybımız ne olacak? Bu Ekim’e kadar süren bir süreç. İlk mahsulü tarlada bıraktık, peki diğer sürgünler?
“Çay yöre halkının en büyük gelir kaynağı. Devlet bunu garantileyecek mi? Çay toplamayacak olsa bile devletin çiftçiye güvence vermesini istiyoruz. Devlet gerekli önlemi alarak çiftçinin yanında durmalı ki, bu kriz dönemini atlatabilelim.”
Burhan: 1-2 ay sonra ne yaparız bilmiyoruz
Bursa'da yaşayan Şaban Burhan da çay üreticisi gibi tarım işçisi bulma konusundaki sıkıntılarını anlatıyor. 280 dönümlük alanda tüm mevsim sebzelerini yetiştirdiklerinden bahseden Burhan şöyle konuşuyor:
“İnsanlar koronavirüsten korktukları için dışarı çıkmıyorlar. Bu mevsimde biz her gün 10 işçiyle çalışırken 4 işçiye düştük. Hasat çok geniş bir alanda yapıldığı için sosyal mesafeyi de koruyoruz. 2 metrelik, 2 metrelik aralıklarla rahatlıkla çalışabiliyoruz. Ama yazlık sebzelerin ekiminde bu konuda sıkıntıya mutlaka düşeceğiz. Çünkü 60 santimetrelik aralığa ekim yaptığımız ürünler var. Yan yana çalışmak zorunda kalabiliriz.
“İşçi sayımız azalınca ürünleri yetiştirmek için çalışanları iki saatlik mesaiye bırakıyor ve yarım yevmiye veriyoruz. Bu nedenle toplama maliyetimiz de arttı. Tüketimde de azalma olduğu için ileriki dönemde sıkıntı yaşayabiliriz.
“Kaldı ki işçiye en az ihtiyacımız olan bu dönemde bu sıkıntıyı yaşıyorsak krizin bir ya da iki ay süreceği durumda ne yaparız bilmiyoruz. Doğal olarak herkes gibi biz de geleceğimiz için endişeliyiz.”
Sertkaya: Ürünlerimizi pazara götüremiyoruz
Endişelerini paylaşan bir başka çiftçi ise Süleyman Sertkaya. Yetiştirdikleri ürünlerinin dağıtımını kendileri yaptığından bahseden Sertkaya, mahsullerini pazara götüremediklerinden dolayı sıkıntıda olduklarını söylüyor:
“Organik tarımla uğraşıyoruz. Ürünlerimizi pazarlara kendimiz taşıyoruz. Tarlalarımız Afyon’da ama sürekli büyük şehirlere gidiyoruz. Son birkaç haftadır çiftçi arkadaşlar pazara gelmiyor, gelemiyor.
"Üretim yapabiliyoruz ama ürünümüzü satamıyoruz. Ekim zamanı da yaklaştı. Biz kendi fidemizi, tohumumuzu üretiyoruz ama her çiftçi aynı değil. Çiftçinin dışarı çıkıp fidesini, tohumunu tedarik etmesi gerekecek. Gidip alamayan insanlar var. Her yerde kooperatifler yok.
"Şimdi şehirlere giriş çıkışlar da yasaklandı. Nasıl olacak bilmiyoruz. Ürünümüzü pazara taşıyamazsak ekeceğimiz ya da hasadını yapacağımız mahsulün üretimini sağlayan işçinin parasını da kazamayız demektir.
"Sektörde şu an için büyük bir bilinmezlik var. Endişe içinde bekliyoruz." (HA)