Cezaların Çoğu Yerel Medyaya
Rapor, verilen cezaların çoğunun "yerel medya"ya gittiğini gösteriyor.
Bu rapora göre, BİA Hukuksal Destek Birimi'nin (31 Aralık 2000 itibariyle) ilk üç aylık içinde gerçekleştirdiği çalışmalar, üç temel alanda yürütüldü :
1. Merkezi Hukuksal Destek Birimi'nin araştırması
Hukuksal Destek Birimi, kendisini ve çalışmalarını, 280 yerel medya kuruluşuna gönderdiği mektuplarla duyurdu.
2000 sonu itibariyle, Birim 241 yerel radyo, televizyon veya gazete temsilcisine telefonla ulaşmaya çalıştı.
Sonuçta, 50'ye yakın yerel medya kuruluşunun; başta telif hakları olmak üzere, Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), yerel mahkemeler (Devlet Güvenlik Mahkemesi-DGM, Asliye Ceza, Ağır Ceza Mahkemesi vs) ve Basın İlan Kurumu'yla çeşitli düzeylerde sorunlar yaşadıkları ortaya çıktı.
"Güvenlik Belgesi"uygulamaları, mahkemelerin sansür kararlarının polis eliyle yerel medyaya tebliği ve benzeri gerekçe/vesilelerle tekrarlanan denetim, baskı veya tehditler yerel basının sorunları arasında yer alıyordu.
Bunun en belirgin örneği:
*F Tipi cezaevlerini protesto eden ölüm orucu tutuklularına devlet müdahalesinin yaşandığı günlerde, bu konuda çıkacak haberlere İstanbul 4 Nolu DGM'sinin 14 Aralık 2000'de getirdiği yasak ve bir önceki gün RTÜK'ün yaptığı uyarı oldu.
Ulusal günlük gazeteler toplatılırken, suç duyuruları yapılırken Emniyet müdürlükleri kanalıyla yerel medya da uyarıldı.
Aynı günlerde, Çorum'dan"Dost Haber", "Çorum Haber", "Çorum Gündem", "Çorum Hakimiyet" ve "Merhaba" gazeteleri Çorum 1.Sulh Ceza Mahkemesi kararıyla toplatıldı. Bu karara Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) başta olmak üzere medyadan protestolar geldi.
Asıl görevi frekans ihalelerini düzenlemek olması gereken RTÜK, 2000 yılında yerel/ulusal 34 radyo ve 67 TV kuruluşu hakkında toplam 4.781 gün (13 yıldan fazla) kapatma cezası verdi .
Kısacası, cezanın çoğu "yerel medya"ya gitti. Örneğin:
* 6 Aralık 2000 tarihli toplam 335 günlük kapatma cezasının 334 günü; yerel radyo ve televizyonlara yönelikti,
* 7 Aralık 2000 tarihinde verilen , 415 günlük kapatma cezasının da 404 günü; yerel radyo ve televizyonlara yönelik oldu.
2000 sonu itibariyle, en az 15 yayının Olağanüstü Hal Bölgesi'ne (OHAL) girişi, bu bölgede dağıtılması ve okunması yasaktı.
2- Merkezi Hukuksal Destek Birimi'ne başvurular
Yerel basının, gerekli bilgi ve hukuki yardım için BİA Hukuksal Destek Birimi'yle başlattığı işbirliği giderek arttı.
Eylül - 31 Aralık 2000 dönemi içinde, en az 23 yerel yayının temsilcisi BİA Hukuk Birimi'ne başvurarak ya hukuksal sorunlarıyla ilgili olarak Hukuk Danışmanı Fikret İlkiz'den mütalaa/bilgi/belge istedi ya da danışmanlık talep etti.
Hukuk Birimi'ne başvuran yayınlar şunlar oldu:
Arkadaş Radyo (Sivas), Şanlıurfa TV (Şanlıurfa), Demokrat Gazetesi (Hatay), Radyo T (Trabzon), Biga Doğuş Gazetesi (Çanakkale), Yeni Rize Gazetesi , Rize TV (Rize), Manisa Haber (Manisa), Fıratta Yaşam (Gaziantep), Radyo Ses (Mersin), VİP TV (Antalya), Özgür Radyo (Istanbul), Medya Keşan (Tekirdağ), Dost Haber (Çorum), Arkadaş Radyo (Adana), Çınar Gazetesi (Mersin), Demokrat Baykan (Siirt), Günebakış Gazetesi (Trabzon), Fırtına Gazetesi (Rize), Güney Ege (Muğla), Gebze Son Deyiş (İzmit), Gürses Gazetesi (Edirne), Arena Gazetesi (Kırşehir).
3- Kapsamlı bir rapora doğru
Merkezi Hukuksal Destek Birimi, yerel yayınlara yönelik saldırı ve ihlalleri, (BİA üyesi olup olmama faktörünü dışta tutarak) izledi, sözkonusu yayınlarla temas kurdu ve konuyla ilgili bilgi ve belgeleri toplamaya başladı.
Örneğin:
*Geçici olarak kapatılan "Bolu Ekspres"ve "Haber Gazetesi" için olduğu gibi;
*Gebze "Son Deyiş" gazetesinin kundaklanmasında olduğu gibi...
BİA Hukuk Birimi, zaman içinde ve yerel medyanın yaşadığı ihlallere dair kapsamlı bir rapor hazırlamayı hedefliyor.
Böylece, özgür yayıncılığın önünde set oluşturan kısıtlayıcı yasaların ötesinde; yerel yetkililerin medya üzerindeki keyfi, haksız ve sansür nitelikli uygulamaları çeşitli örnekleriyle gözler önüne serilebilecek.
Merkezi Hukuksal Destek Birimi : Tel : 0 212 251 83 67 Faks : 0 212 245 28 24 Email:[email protected]