"Çevreyi Korumak İstiyorsak Her Türlü Malzemeyi Bilinçli Tüketmeliyiz"
İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu alışverişlerde kullanılan plastik poşetlerin ücretli olması ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Başkan Zeytinoğlu, uygulamanın çevrenin korunması açısından büyük önem taşıdığını belirterek bilinçli ve çevre dostu tüketim için bu konunun çok daha kapsamlı şekilde ele alınması gerektiğini söyledi. Söz konusu uygulamanın, AB standartlarına uyum sürecinde başlatıldığını belirten Zeytinoğlu sözlerine şöyle devam etti:
"Her türlü malzemeyi bilinçli tüketmek zorundayız"
"Ücretli plastik poşet uygulamasının yürürlüğe girmesi Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) sürecinin önemli kazanımlarından biridir. Doğada çözünür olmayan poşetlerin kullanımının sınırlandırılması çevrenin korunması açısından önemlidir. Ancak bilinçli ve çevre dostu tüketim için bu konunun çok daha kapsamlı şekilde ele alınması gerekir. Çevreyi korumak istiyorsak yalnızca plastikler değil kâğıt, cam gibi her türlü malzemeyi bilinçli tüketmek zorundayız."
Başkan Zeytinoğlu, plastik poşetlerin ücretli olmasının AB sürecinin bir getirisi olduğunu belirttikten sonra, Türkiye'deki mevzuat ile AB'de geçerli olan mevzuat arasında bazı farklılıklara dikkat çekti:
AB mevzuatlarıyla Türkiye'deki yasa farklı
"Türkiye'de yeni yasa ile getirilen uygulama bazı yönleri ile AB mevzuatından ayrılıyor. AB'de 15-50 mikron arası plastik poşetler için ücret zorunluyken 50 mikronun üzerindeki daha kalın ve birçok defa kullanılabilen poşetler kapsam dışı tutuluyor. Türkiye'de ise yasada bu ayrım gözetilmemiş.
"Bunun yanında biyobozunur veya biyoplastiklerle üretilen poşetler AB'de ilgili mevzuatın kapsamına girmiyor. Türkiye'de de bu tür doğada çözünen plastikler için ayrı düzenleme yapılmalı. Bunların ücretsiz olması çevreye duyarlı üretimi teşvik etmek açısından da önemli. Ayrıca plastik poşetlerin satışından elde edilecek gelirin yine çevre konusunda oluşturulacak bir fona aktarılması uygun olur."
İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, açıklamasında plastik sektörünün ihtiyaçlarına da değindi ve ekonomiye önemli katkı veren sektörün durumunun da öncelikle dikkate alınmasını önerdi:
Avrupa'nın en büyük ikinci üreticisi
"Plastik sanayi Türkiye ekonomisi açısından önemli bir sektör. 250 bin kişiye istihdam sağlayan 11 bin civarında firma faaliyet gösteriyor. Dünyanın altıncı üreticisi olmasının yanında Avrupa'da da Almanya'nın ardından en büyük ikinci üretici konumunda.
"TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisimizin tahminlerine göre plastik poşet üreten ve 20 bin kişiyi istihdam eden sektörde yaklaşık 10 bin kişi işsiz kalma riski ile karşı karşıya. Firmalara geçiş sürecinde destek olunması ve üretimlerini yeni alanlara yönlendirebilmeleri için teşviklerden faydalanmalarının sağlanması önerisini destekliyorum.
"Yasaklar ve cezalar ile kısa vadeli çözümler üretilebilir. Esas olan gerek tüketicide gerekse sanayide bilinçli tüketim ve çevre duyarlılığının geliştirilmesine yatırım yapmak olmalı. Sektörün geri dönüşümlü ve doğada çözünür plastik çeşitlerine geçişi için kapsamlı bir strateji oluşturulmalı. AB'nin döngüsel ekonomide plastikler için Avrupa stratejisi sektörün dönüşümü için model olarak alınabilir."
AB ve Türkiye'de Plastik Poşet Kullanımına İlişkin BilgilerTürkiye'de istatistiki verilere göre her yıl 25 milyar poşet kullanılmakta ve kişi başına 450 poşet düşüyor. AB'de ise plastik poşet yasağı gelmeden önce ortalama kişi başına kullanım 200 iken, bazı ülkelerde bu sayı 500'ün üzerine çıkabiliyordu. Amaç Avrupa'da kişi başına naylon torba kullanımının 2025 yılı sonuna kadar 40'a düşürülmesi idi. 2017 itibarıyla AB'de yılda toplam 100 milyar poşet kullanılıyor. Plastik poşetlerin kullanımını kısıtlayan direktifin yürürlüğe girmesi ile plastik poşet kullanımının azaltılmasında önemli yol alındı. Özellikle Danimarka ve Finlandiya gibi bu konuda bilincin de çok yüksek olduğu ülkelerde yıllık kullanım kişi başına 4 poşete kadar düştü. İrlanda'da 2002'de başlayan tek kullanımlık plastik poşetlerin vergilendirilmesi uygulaması ile kullanım yüzde 95 azalarak, kişi başına 328'den 18'e indi. Direktifin amacı 2019 sonuna kadar kişi başına yıllık tüketimi 90 ile sınırlamak ve 2025 sonuna kadar da 40 poşete indirmek. |
(HA)