Cenevre 2 Türkiye ile Suriye'nin Keskin Sözleriyle Başladı
Cenevre 2 Konferansı İsviçre’nin Montrö kentindeki öngörüşmelerle başladı.
İlk günde dört ülkenin dışişleri bakanlarının sözleri öne çıktı.
Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Türkiye hükümetini "teröristleri barındırıp silahlandırmakla” suçlayarak içsavaşın yabancı devletler tarafından körüklendiğini ifade etti.
Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise Suriye yönetimini "eli kanlı" diye niteledi ve rejimin iktidarının meşruiyetini yitirdiğini belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry Beşar Esad'ın geçiş hükümetinde yer alamayacağını, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da İran'ın ve “Suriyeli yurtsever muhalif grupların” sürece dahil edilmesi gerektiğini söyledi.
ABD: Esad hükümette olamaz
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-moon açılış konuşmasında, ilk kez karşı karşıya görüşme masasına oturan Suriye yönetimini ve muhalifleri iyi niyet ve müzakereyle sorunların üstesinden gelmeye çağırdı.
Kerry de "Bir savaşı ve bunun gibi bir mücadeleyi sona erdirmek için barış görüşmeleri zorludur" sözleriyle görüşmelere olumlu atıf yapsa da Beşar Esad’ı kastederek taraflardan birinin karşı çıktığı birinin geçiş hükümeti kuracağını düşünmenin gerçekçi olmadığını söyledi.
"Demek oluyor ki Beşar Esad bu geçiş hükümetinin parçası olmayacaktır...
“Bir ülkeye liderlik etme hakkı ne işkenceyle ne varil bombasıyla ne de füzelerle elde edilebilir; bu hak ancak halkın iradesiyle alınabilir ve bu iradenin şu anda nasıl ortaya çıkacağını hayal etmek güç."
Rusya’dan Batı’ya uyarı
Konferansın toplanması büyük çaba harcayan Lavrov ise dış aktörlerin ülkelerin içişlerine karışmaması gerektiğini söyleyerek ülkesinin Suriye krizini başından beri altını çizdiği politikayı bir kez daha vurguladı.
"Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine reform reçeteleri dayatma girişimleri ve sosyal mühendislik deneyleri politik ve ekonomik modernizasyonu geriye itmektedir."
“Esad yönetimi Naziler gibi”
Konferansa katılıp katılmayacağı konusunda uzun süre karar veremeyen, sonra ABD’nin baskısıyla olumlu yanıt veren Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) adına konuşan koalisyonun başkanı Ahmed Carba ise Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın El Kaide'yi desteklediğini iddia etti.
Carba "insanlığa karşı suç" işlediğini” iddia ettiği Esad yönetimine iktidarı geçici hükümete bırakma çağrısında bulundu.
Carba medyaya yansıyan ve Esad hükümetinin yalanladığı işkence görüntülerinin Nazi kamplarında yaşananlara benzediğini söyledi.
İran katılamadı
Montrö'deki iki günlük görüşmelerin ardından Cenevre'de devam edecek konferansa BM Güvenlik konseyi üyeleri dahil kırkın üzerinde ülke davet edildi.
Rusya, ABD, Türkiye, İngiltere, Fransa, Çin, Almanya, Katar, Suudi Arabistan, Brezilya, Kanada, Norveç, Hindistan, Japonya, Endonezya, Güney Afrika, İsveç, İsviçre, Vatikan, Yunanistan, Belçika, Danimarka, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, İspanya, Güney Kore, Avustralya, Meksika, Mısır, Cezayir, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Fas katıldı.
ABD’nin baskısıyla BM tarafından davet edilen İran Cenevre-2’de yer almadı.
BM Genel Sekreteri Ban İran’a yaptığı daveti son gün geri çekmişti.
Konferansa Suriyeli Kürtlerin bağımsız bir heyetle katılması da çok tartışılmış, ancak sonunda gerçekleşmemişti. (YY)
Bu haberde BBC Türkçe, Rusya’nın Sesi ve Deutsche Wella Türkçe’den yararlanıldı.