Çay Üreticisi Soruyor: “Fabrika Açılacak mı, Çayımız Alınacak mı?”

Çözüm önerileri

1. Çay üretiminin sağlıklı koşullarda sağlanması için alınacak önlemlerin detaylı bir şekilde belirtilmesi ve bu kapsamda Çay Önlem Planının hazırlanarak, hayata geçirilmesi gerekmektedir. Çayın geleceği için ortak bir tutum alınmalıdır.

2. Bölgemize dair bu konuda Çay Tarım Kurulu oluşturulmalı, bu kurullarda üretici örgütleri, sendikalar, DKÖ'ler ve kooperatiflerlerle salgınla mücadele konusunda kriz masası kurularak çayın toplanmasından, alım yerlerine ulaşması, fabrikalarda işlenip tüketiciye ulaşana kadar ki olan süreci çerçevesinde, çay üretiminin güvenli bir şekilde yapılmasının koşulları sağlanmalıdır.

3. Üreticilerin güvenli olarak illere girişi konusunda önlemler alınmalıdır. Çay toplanması için bölgemize gelmek isteyen yöre insanının büyükşehirlerden kontrollü olarak bölgemize gelmesi sağlanmalı, her gelen kişinin testleri yapılıp test sonuçları çıkana kadar karantinada tutulmalı. Bu süreç kişilerin inisiyatifine bırakılmamalıdır. Ekonomik kayıplar devlet tarafından karşılanmalıdır.

4. Yaş çay tabanının bir an önce açıklanarak, insanca yaşanacak bir taban fiyatı ve destekleme primi belirlenmelidir. Olası gelir ve rekolte kaybı da göz önüne alınarak taban fiyatı belirlenmelidir.

5. ÇAYKUR üreticisine sahip çıkarak, üreticilere ÇAYKUR tarafından alım garantisi verilmelidir.

6. Kota ve kontenjan uygulamasına son verilerek, özel sektörün fiyat kırmasının önüne geçilmelidir.

7. Çay alım yerlerinde yığılmanın önlenmesi ve çay alımlarının sağlıklı koşullarda yapılabilmesi için alımların üreticiyi mağdur etmeyecek şekilde planlı bir şekilde yapılması sağlanmalıdır. Çay alımının organize edilmesi için gerekli planlama yapılmalıdır.

8. Bir eksperin en az dört alım yerine bakması yerine ÇAYKUR'da gerekli sağlık koşullarının sağlanması için istihdam arttırılmalı, mevsimlik çalışan işçilerin bu süreçte görev süreleri uzatılmalıdır.

9. Üreticiye girdi desteği sağlanmalı, gübre ve benzer girdi ihtiyaçlarını karşılamak için çiftçinin borçlu bulunduğu bankalar, Tarım ve Kredi Kooperatifleri tarafından üreticilerin borçları faizsiz olarak ertelenmelidir.

10. Fiziksel temasın kesilmesi çerçevesinde gübreleme, budama, temizleme vb. ön çalışmalar için bir araya gelmenin önüne geçilerek, bu işlerin yapılamamasından dolayı yaşanacak olan kayıpların telafisi sağlanmalıdır.

11. Çay tarlalarında çalışmak üzere gelen mevsimlik işçilerin sağlık kontrolleri yapılmalı ve hijyen ve barınma koşulları sağlanmalıdır. Karantina sürecine alınan mevsimlik tarım işçilerinin ekonomik kayıpları devlet tarafından karşılanmalıdır.

12. Çayın hasadının yapılmasından alım yerlerinden fabrikalara kadar getirilmesinden, işlenmesi ve sağlıklı koşullarda tüketiciye ulaşmasından sorumlu olan ÇAYKUR, fabrika ve alım yerleri başta olmak üzere mevcut hijyen sorunları acilen giderilmeli ve bu süreçte daha sıkı önlemler alınmalıdır. Mayıs ayında çay hasadının ve işlenmesinin başlanacağı göz önüne alındığında sağlıklı ve insani çalışma koşulları bir an önce sağlanmalıdır. Bu konuda özel çay fabrikalarının gerekli önlemleri alıp almadıkları konusunda denetimler yapılmalıdır.

13. Çay üreticileri ve çay fabrikalarında tüm çalışanlar için yeterli sayıda eldiven maske ve dezenfektan temini yapılmalıdır. Bunların dağıtımı ücretsiz olarak yapılmalıdır.

14. Çay fabrikalarında havalandırma sistemleri çalışır duruma getirilmeli, olmayan işletmelere havalandırma sistemi kurulmalıdır.

15. Çay üreticilerine,Çay fabrikalarında çalışan işçilere ve ailelerine test yapılmalı, çıkan sonuçlara göre gerekli önlemler alınmalıdır.

16. ÇAYKUR ve özel çay fabrikalarında risk grubunda olan işçiler için mevsimlik işçiler dahil olmak üzere ücretli izin verilmelidir.

17. Çay nakliyatında çalışan kamyoncuların hijyen koşulları sağlanmalıdır.

Salgının bölgemizde yayılmaması ve çay tarımının güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için bu önlemlerin hayata geçirilmesi zaruridir. Çay hasadına sayılı günler kala önlemlerin alınmasında gecikilmesi hem halk sağlığı hem de bölge ekonomisi için çok daha ağır bir tabloyu ortaya çıkaracaktır. Devletin bugüne kadar bu salgın karşısında aldığı tedbirler yetersizdir. Bu durum üreticiyi tedirgin etmektedir. Eğer pandemi karşısında önlemler bugünden alınmaya başlamaz ise, salgının önüne geçilemez ve üreticiyi tedirgin edecek sonuçlar ortaya çıkar.