"Bu Mahkeme Yetkilidir"

Dönemin Genelkurmay Başkanı ve 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı Emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya haklarında Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın bugünkü ilk duruşmasına gelmedi.

Birçok mağdur ve müdahil avukat da 147 kişilik mahkeme salonunun yetersiz olması nedeniyle içeri alınmayınca tepki gösterdi. Çıkan tartışmalarda avukatlar, "12 Eylül'de yüzlerce kişiyi yargılamak için spor salonlarını açtınız. Şimdi 12 Eylül'ü yargılarken salon mu bulamıyorsunuz?" dedi.

Müdahil olmak isteyenlerden yalnızca 40'ına mahkeme salonuna girme izni verildi. 40 kişilik listenin yedek listesi de var. İlk 40 kişiden gelmeyenler olduğu takdirde yedek listeye geçilecek.

Duruşmaya, Başbakanlık adına Başbakanlık Hukuk Hizmetleri Başkanı Sami Arslan Aşkın, Meclis adına İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, Meclis Hukuk Hizmetleri Başkanı Yıldız Bezginli ile komisyon üyesi Hamza Dağ ve davaya müdahil olan siyasi partilerin temsilcileri katıldı.

Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü, BDP Mardin Milletvekili Ahmet Türk, BDP Diyarbakır Milletekili Leyla Zana, BDP Muş Milletvekili Sırrı Sakık, BDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, CHP İstanbul Milletvekili Süleyman Çelebi, CHP İzmir Milletvekili Musa Çam; Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İstanbul Milletvekili Ayşenur Bahçekapılı, Maraş katliamı sanığı Ökkeş Şendiller, Diyarbakır Baro Başkanı Mehmet Emin Aktar, Yaşar Okuyan, Oğuzhan Müftüoğlu, Mustafa Yalçıner, İnsan Hakları Derneği (İHD) Başkanı Öztürk Türkdoğan, Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı, Devrimci 78'liler Federasyonu Başkanı Kamber Ateş salondaki isimlerden.

Salonda ayrıca, müdahillik talebinde bulunanlardan şu isimler vardı: CHP adına Genel Başkan Yardımcısı Gökhan Günaydın, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) adına Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Yaşar Yıldırım, BDP adına Eş Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş, Milliyetçi Türkiye Partisi Genel Başkanı Ahmet Yılmaz Büyükekmekçi, Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) Genel Başkan Yardımcısı İsmet Yalçınkaya, 68'liler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Koç, Emek Partisi Genel Başkanı Selma Gürkan, Türkiye Barolar Birliği adına Ali Sarıgül, Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP) Genel Saymanı Abdullah Çiftçi, Bağımsız İstanbul Milletvekili Levent Tüzel.

Duruşma salonuna giren 60 müdahil avukat ve üç mağdur avukatıyla müdahiller için oturacak yer kalmadı. Mahkeme Başkanı "Ben söylemeye utanıyorum ama isterseniz sanık sandalyelerine oturabilirsiniz" dedi. Avukatlar ve mağdurlar bu teklife tepki gösterdi ve reddetti.

Evren'in avukatı Ömer Nihat Özgün'ün dün vekillikten çekildiği açıklandı. Duruşmada Kenan Evren'in avukatı savunma yapmaya başladı.

Mahkeme başkanına "Düzeni sağlayamayacaksınız savunma yapmam" diyen Eren ile Şahinkaya'nın avukatı Bülent Acar, "12 Eylül 1980-83 arası Anayasa'nın teminatında" dedi ve ekledi: ''Bu anayasayı yargılayamazsınız. Bu mahkeme yetkisiz. Yapılanların anayasal dayanağı var.''

"Devletin tüm organları 12 Eylül Anayasasına bağlı, Evren Cumhurbaşkanıydı, resmi görevliydi, onu yargılayamazsınız."

"Bir şey hem meşru hem gayrimeşru olamaz, 12 Eylül Anayasası meşru ise organları da meşrudur. Bu yargılama yok hükmündedir."

"Gayrimeşruluk" iddialarının karara bağlanması üzerine yargılamaya beş dakika ara verildi.

"Savunma, suçun itirafını içeriyor"

Avukat Sabri Kuşkonmaz ara verildiğinde bianet'e yaptığı açıklamada, "sanık avukatının, mahkemenin ve yargılamanın gayrimeşru, iddianamenin de yok hükmünde olduğu iddiasıyla ilgili" şunları söyledi:

"Bu iddia kabul edilemez. Sanıkların kendi yarattığı bir durumdan, kendi lehlerine yararlanması hukuken mümkün değil. İddia temelde hukuki bir çelişkiyi içeriyor. Bu savunma, darbe ortamının yaratıldığının da kabulü ve aynı zamanda bir suç itirafı niteliği taşıyor.

Mahkeme, verilen aranın ardından sanık vekillerinin yetkisizlik taleplerini reddetti. Duruşmaya devam ediliyor.

Kenan Evren'in sağlık durumunun tespitinin istendiği Adli Tıp Kurumu'ndan yanıt geldi. Ankara, konuyla ilgili İstanbul Adli Tıp Kurumu'nun rapor verebileceğini açıkladı.

Sanık avukatları, ifadelerin sesli ve görüntülü tespiti talebinde bulundu.

Sanık avukatlarının taleplerinin alınması ve bu talebin reddine ilişkin kararın açıklanmasının ardından müdahillik talebinde bulunanlar ve avukatları söz alarak, iddianame okunmadan önce sanıkların duruşmada mutlaka hazır edilmesini istedi.
Bazı avukatlar ise Evren ve Şahinkaya'nın tutuklanmasını talep etti.

Mahkeme de iddianamenin kabul edildiğini açıkladı ancak sanıklar duruşmaya gelene dek okunmamasına karar verdi. Müdahillerin dinlenmesine geçildi.

Mahkeme üç gün boyunca saat 19.00'a kadar çalışma kararı aldığını duyurdu.

Evren ve Şahinkaya'nın sağlık nedeniyle duruşmaya gelemeyeceklerini bildiren raporları da mahkemeye ulaştı. Mazeret bildirimi olmadan iddianamenin okunmasına geçilemiyordu.

Mahkeme saat 18.30'da ara verdi. Aranın ardından sanıklar Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya hakkında işkence suçlamasıyla soruşturma açılıp açılmadığının ve duruşmanın daha büyük bir salonda yapılma başvurusunun olup olmadığının sorulmasını isteyerek, davanın 5 Nisan günü saat 9.30 devam edeceğinin bildirdi. (AS)

* Müdahil avukatların taleplerini buradan okuyabilirsiniz.